Жалпы орта бiлiм беретiн мектептердi¤


зат  есiм, есiмдiк, тєйы³ етiстiк, есiмшемен



Pdf көрінісі
бет79/111
Дата20.11.2022
өлшемі0,7 Mb.
#159007
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   111
Байланысты:
Қазақ тілі 7сынып

зат 
есiм, есiмдiк, тєйы³ етiстiк, есiмшемен 
тiрке-
сетiн септеулiк тер: 
ар³ылы, жайында, ¼шiн, туралы, 
сайын, т±рiздi, сия³ты
т.б.
2.
 Барыс септiктегi сµздермен
тiркесетiн септеу-
лiк тер: 
дейiн, шейiн, таман, ³арай, салым, жуы³, 
тарта
т.б.
3.
 Шы²ыс септiктегi сµздермен
тiркесетiн сеп-
теу лiк тер: 
кейiн, соґ, берi, бºрын, ±рi 
т.б.
4.
 
Кµмектес септiктегi сµздермен
тiркесетiн 
сеп теу лiк тер: 
³атар, ³абат, бiрге.
141-жатты²у.
Септеулiк шылау ар³ылы байланысып 
тºрІан сµздердi септеулiгiмен бiрге терiп жазыґдар.
Ї л г i : 
мº³ата алмайтын болІан соґ
1. А³ыры ³ол к¼шпен Балуанды не ³ор³ыта, не 
мº³ата алмайтын болІан соґ, Јордабай заґды ³ºрал 
етуге кiрiстi. Тройцкий µзiнiґ не iстеуi туралы хат жазып 
а³ыл сºрады. Јºлжа мен Алматыдан КŸкшетау, 
ЈызылжарІа сауда 
герлер жыл сайын аІылып жатады. 
(
С. М
.)


115
2. Еґбегiмiз осындай еленiп, баІаланІаны ¼шiн м±де-
ниет министрлiгiне шексiз алІысымды айтамын. Жыл 
сайын жоспарды артыІымен орындайтын. (
«Нºрлы жол» 
газетiнен
)
142-жатты²у.
 М±тiндi о³ып шыІып, шылауларды та быґдар, 
тiркескен сµздерге ³андай маІына ¼степ тºр Іанын бай³аґдар.
Ї л г i: 
ар³ылы
шылауы 
Ташкент
сµзiне тiркесiп, 
оІан мекендiк м±н ¼степ тºр.
ТҐЛЕ БИ МЕН МОЛДА
Ташкент ар³ылы µтетiн Шыршы³ деген ³ыста³та бiр 
бай молда тºрады екен. Ол елге жаІымсыз, тiлемсек, µзi 
сараґ ж±не ³арынды, семiз болыпты. Сол мiнезi ¼шiн ол 
бiрер кездескенде Тµле биден сµз естiп, ы³тап ж¼редi 
екен. Тµле би т¼йесiн баІып ж¼рген жiгiтiн бiр жа³³а 
жºмсап, т¼йесiн µзi ³айырып келе жатса, алдынан есек 
мiнген баяІы сараґ молда кездесiптi. Ол Тµле бидiґ 
т¼йеге мiнiп, т¼йесiн µзi айдап ж¼ргенiн маза³ еткiсi 
келiп былай дептi:
– Ау, биеке, т¼йенi µзiґiз баІып ж¼ргенiґiз ³алай, 
т¼йешiґiз жо³ па едi?
– Ґз малын µзi ба³³ан ар-намыс болып па?
Тµле бидiґ ел ³амы ¼шiн к¼нi-т¼нi ºй³ыдан безiп, 
ж¼деґкiреп ж¼рген кезi болса керек. Ўлгi молда таІы да 
кекете бастапты:
– Ґзiґiз ±бден ары³тап, тºралап бiтiпсiз Іой.
Сонда Тµле би оІан:
– «Ґлеґдi жерде молда семiредi» – деген, менiґ не 
¼шiн азып ж¼ргенiмдi сендей а³ыма³ ³андай бiлсiн, – 
деп жµнiне ж¼ре берiптi. 
(«Јаза³тыґ би-шешендерi»
кiта бынан)
143-жатты²у. 
Кµп н¼ктенiґ орнына тµменде кµрсетiлген 
септеулiктердiґ тиiстiлерiн ³ойып, сµйлемдердi кµшiрiп 
жазыґдар.


116
Мал ... таласпа, ар ... талас! (
¡. Науаи
) Адам неІºрлым 
а³ылды, мейiрiмдi болІан ..., соІºрлым µзiнiґ жа³ 
сы-
лыІын баІалаІым келедi. (
«Даналы³ сµздер» кiтабынан
)
Досы ... жа³сы ±ґгiме естiгенге ³уанды. Олардыґ 
±ґгiмесi к¼згi егiн болды. ЖазІа ... о³у да бiржа³тама 
болып, ³олына диплом алар. Газет ... iздеу салып туысын 
тауып едi.
Керектi септеулiктер: 
ар³ылы, дейiн, жайында, 
сайын, ¼шiн
.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   111




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет