Заттық мәдениет лексикасын. Ұлттық киім атаулары: жыға, тәж, дулыға, бөрік, тақия, кепеш, айыр қалпақ, малақай, тұмақ, саукеле, қарқара, орамал, шәлі, шалма, жаулық, кимешек, желек, шапан, шекпен, пешпент, тон, ішік, дамбал, шалбар, кемзал, лабас, жарғақ, көйлек, кебіс. М-Ж. Көпеев шығармалырдағы киім атауларын: бас киім, сырт киім, іш киім, аяқ киім бөлуге болады. Олар өз ішінде: жыға, тәж, дулыға, бөрік, тақия, кепеш, айыр қалпақ, малақай, тұмақ, сәукеле, қарқара, орамал, шәлі, шалма, жаулық, кимешек, желек, шапан, шекпен, пешпент, тон, ішік, дамбал, шалбар, кемзал, лабас, жарғақ, көйлек, кебіс болып бөлінеді. Бұлардың ішінде түбірлес сөздер, мағынасы жағынан жақын лексикалар кездеседі. Мысалы: жыға, тәж, қарқара-дегендердің бір мағынасы тағатын қымбат тас. Орамал > жөргем (ор>өр), томаға > тұмақ (том>тұм), сырмақ > оймақ > текемет > шекпен (сыр > шек > тік), сәлі > шәлі > сәлде > шаль > шалма > шалбар (сал) > тон > ішік > дамбал > шалбар (тон > іш > тонбал > шалбал (р) > ыштан > іштон), кебіс, кебін, кебім, қалпақ, кепеш (кеп > қалып) > көн етік > көн > көк > көйлек > тері. Жаулық > жау <> жап <> май > жауқазын, жаубүйрек (майлық), малақай > мал > сауын > ақша, бөрік > бөрі, тақия > төбе, желек > желбір, жігіт-желең > желең > желек, сүңгі > сүлгі > сулық, лапас (кейбір жерде жаппа) > лабас, т.б. көрсетуге болады.
Достарыңызбен бөлісу: |
