Оқулық Қазақстан Республикасының Оқу-ағарту министрлiгi ұсынған



Pdf көрінісі
бет38/74
Дата10.12.2023
өлшемі9,67 Mb.
#196187
түріОқулық
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   74
Байланысты:
24194 448605 09

ойлан
түсініп оқы
аяз бен қыдыр 
(
айтыс
)
Аяз:
– Қабағыма қар қатып,
кірпігіме мұз қатып,
Қатал қыстың әмірін
Жүрмін жұртқа тыңдатып.
Оқу түрлерін қолданамын.
көркемдегіш құралдардың қолданысын анықтаймын.
60


АЛ
М
АТ
Ы
КІ
ТА
П
 
БА
СП
АС
Ы
82
малың ықса боранда, 
төлің өлсе қораңда,
Ол да – менің ашуым, 
Ерегескен оңар ма?! 
Айтшы, кімнің күші кем?
суық сөздің сұсы – мен. 
Бұлақ суын қатырдым
таяғымның ұшымен.
Қыдыр:
– Жерді көріп тебірендім,
Елді көріп емірендім.
суытушы сен болсаң,
Жылытқалы мен келдім.
сен отырсаң күрсініп,
менің қаным – тіршілік.
сен шыршаны қиғызсаң, 
мен еккізем бір шыбық. 
тау суындай тасамын,
Бұлақ көзін ашамын.
Ақ ниетті адамға 
Жақсылықты тосамын...
Аяз:
 
– Бала да, жас, кәрі де,
мені сыйлар әлі де.
сескенбейтін жан болса,
Ұшырайды кәріме.
Қыдыр:
 
– мен шығыппын Шығыстан,
сен келіпсің Батыстан. 
күндер болды ұғысқан,
күндер болды қағысқан.


АЛ
М
АТ
Ы
КІ
ТА
П
 
БА
СП
АС
Ы
83
Қарың суға айналды,
мұзың буға айналды.
Барлық сұсың ақыры 
сескентсең де, жай қалды.
Аяз:
– мен суықтың ұлымын,
Қаталдықтың пірімін. 
сенің жылы сөзіңнен
Босап кетті буыным. 
Қыдыр: 
– Аяз, бауырым, өжетсің,
мейлі, күнің тез өтсін.
Он екі айда бір келер
мезгілге сен қажетсің. 
Аяз:
сен де өмірге керексің,
Өзгелерден ерексің.
Алма-кезек кеп тұрсақ,
татулыққа не жетсін!
Ақылбек Шаяхметов
кәріне ұшырау 
– қаһарына ұшырау
Малдың ығуы
боранда малдың адасуы
тебірену
– жан дүниесі толқу
емірену
– жақсы көріп, мейірлену
бағала
7. саған қай кейіпкер ұнады? Дәлел келтіріп, түсіндір. Баға бер.
2. Өлеңдегі Қыдыр ата – ненің бейнесі?
3. Аяз бен Қыдыр бір-біріне қандай сын айтады? 
4. Аяздың «буыны неден босап кетті»?
анықта
5. Аяздың соңғы сөзінен мәтіннің негізгі ойын анықта.
 
6. Өлеңді рөлге бөліп оқыңдар.


АЛ
М
АТ
Ы
КІ
ТА
П
 
БА
СП
АС
Ы
84
екі жыл мезгілі ғана бар елдер 
тропиктік елдерде жыл мезгілі әдеттегідей 
төртеу емес, екеу-ақ. Ол – жаңбырлы маусым 
және жаңбыр мүлде жаумайтын құрғақ мау сым. 
Құрғақшылық айларында ағаштар мен өсімдік-
тер қурап қалады. Азық пен су іздеген жануарлар 
жүздеген шақырым жерлерге ауып кетеді. 
білгенге маржан
біліміңді қолдан
қорытындыла
8. Өлең жолдарындағы аллитерация тәсілін тауып, дәлелде.
мен шығыппын Шығыстан.
Босап кетті буыным. 
9. Бастапқы пікіріңді қалай толықтырдың? 
10. Өлеңдегі кейіпкерлерден өзіңе қандай үлгі алдың? 
Өзің тұратын жердің табиғатын сипаттап жаз.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   74




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет