ПӘн бойынша дәрістердің конспектісі №1 Дәріс Тақырыбы: Кіріспе Дәріс мазмұны

Әдебиет:

Әдіс – Зерттеу негізі – Сипаттамасы

1. Негізінен тамыр жүйесінің құрылысы мен бейімделуін зерттеуге негізделеген әдіс түрі қалай аталады?

А) далалық экологиялық морфологиялық

В) далалық геоботаникалық

С) далалық бонитирлік

Д) экологиялық географиялық

2. Далалық бонитирлік әдісті анықтаңыз:

А) Түрлі тіршілік жағдайында қауымдастықтың фитоценоздық белгілерінің өзгерісін талдауға негізделеген әдіс қалай аталады?

В) Тіршілік ортасының режиміне байлнысты экологиялық көрсеткіштерді зерттеуге неізделеген әдіс қалай аталады?

С) Экологиялық профил құра отырып, ондағы өсімдік жабынының рельефке, топырақ тұзыдылығына, ылғалдылыққа, топырақтың механикалық құрамына, қарашірікке, тау жыныстарының құрамына грунт суының тереңдігіне, микроклиматқа, адам әрекетіне байланысты өзгерісін зерттеу әдәсі қалай аталады?

Д) Тіршлік ортасының жағдайына байланысты көпжылдық өсімдіктердің тіршлілік деңгейін, жасы мен биіктігінің қатынасын, жылдық өсімін, орташа өсу жылдамдығын анықтауға негізделген әдіс қалай аталады?

3. Тіршілік ортасының режиміне байлнысты экологиялық көрсеткіштерді зерттеуге неізделеген әдіс қалай аталады?

А) экспериментальді

В) далалық морфлогиялық

С) флоргенетикалық

Д) экологиялық физиологиялық

4. Экологиялық профил құра отырып, ондағы өсімдік жабынының рельефке, топырақ тұзыдылығына, ылғалдылыққа, топырақтың механикалық құрамына, қарашірікке, тау жыныстарының құрамына грунт суының тереңдігіне, микроклиматқа, адам әрекетіне байланысты өзгерісін зерттеу әдәсі қалай аталады?

А) салыстымалы географиялық

В) картографиялық

С) эколгиялық географиялық

Д) флоргенетикалық

5. Экологиялық географиялық әдіс дгеніміз не?

А) Экологиялық профил құра отырып, ондағы өсімдік жабынының рельефке, топырақ тұзыдылығына, ылғалдылыққа, топырақтың механикалық құрамына, қарашірікке, тау жыныстарының құрамына грунт суының тереңдігіне, микроклиматқа, адам әрекетіне байланысты өзгерісін зерттеу әдәсі қалай аталады?

В) Тіршлік ортасының жағдайына байланысты көпжылдық өсімдіктердің тіршлілік деңгейін, жасы мен биіктігінің қатынасын, жылдық өсімін, орташа өсу жылдамдығын анықтауға негізделген әдіс қалай аталады?

С) Тіршілік ортасының режиміне байлнысты экологиялық көрсеткіштерді зерттеуге неізделеген әдіс қалай аталады?

Д) Түрлі тіршілік жағдайында қауымдастықтың фитоценоздық белгілерінің өзгерісін талдауға негізделеген әдіс қалай аталады?

Б.В. Виноградов Б.В. Растительные индикаторы и их использование при изучении природных ресурсов. Москва, 1964, 311 бет.

1. Нақты ластану көзінен зақымдалған топырақтағы токсиндік заттарды бақылау.

2. Адамның шаруашылық қызметінің табиғи ортаға әсерін жалпы бағалау.

Б. Аймақтық мониторинг

3. Ауыл шаруашылығы, құрылыс, өнеркәсіп, энергетика, орман шаруашылығы негізінде құрылғына антропогендік қызметтің қоршаған ортаға әсерін бағалау.

4. Биосферадығ жалпы ғаламшарлық өзгерістерді қарастырады.

В. Ғаламдық мониторинг

5. Негізгі көрсеткіштері: Геофизикалық сипатта (күн радиациясы), атмосферадағы озон құрамы, жылу эффектісі, әлемдік су балансы

6. Қызметі агрометеорология, гидрометеорология, сейсмология негізінде бақыланып, жүзеге асады.

1	2	3	4	5	6

Cұрақтар

1. 
   Ғаламдық мониторинг бағдарламасына сәйкес бағаланатын көрсеткіштерге қандай сипаттағы мәселелерді жатқызуға болады?
   
2. 
   Аймақтық мониторингте қандай өзгерістер және қызметтер бағаланады?
   
3. 
   Нақты ластану көзі белгілі атмосферадағы, судағы, өсімдік жабыныныдағы адамзат үшін қаіпті химиялық заттардың құрамын анықтауды мониторингтің қандай түрі жүзеге асырады?
   
4. 
   Агрометеорология, гидрометеорология мониторингтің қандай түрін жүзеге асырады?
   

1. Су ортасының ластануын балдырлар құрамын зертеуді жүзеге асыратын биоиндикация саласы:

А) альгоиндикация

Ә) лихеноиндикация

Б) зооиндикация

В)фитоиндикация

2. Су ортасы өте ластанған жағдайда қандай ағзалар тобы тіршілігін жалғастыра алады?

А) полисапробты

Ә) олигосапробты

Б) мезасапробты

В) сапробты

3. Олигосапробты ортада балдырлардың қандай түрлері болады?

А) қарапайым жасыл балдырлар - Peridineum pusilum, жасыл талшықты балдырлар – Volvox globator , диатомды – Navicula viridis, көк жасыл – Ossillatoria rubescens

Ә) Жасыл талшықты - Clamydomonos ehrenbergii, көк жасыл - Ossillatoria limosa

Б) Жасыл талшықты микрофит –Euglena viridids, көк жасыл – Arthrospira qenneri, хлорофиллсіз гетеротрофты – Polytoma uvella.

В) тек қана диатомды балдырлар

4. Мезасапробты ортада қандай балдырлар тіршілік етеді?

А) қарапайым жасыл балдырлар - Peridineum pusilum, жасыл талшықты балдырлар – Volvox globator , диатомды – Navicula viridis, көк жасыл – Ossillatoria rubescens

Ә) Жасыл талшықты - Clamydomonos ehrenbergii, көк жасыл - Ossillatoria limosa

Б) Жасыл талшықты микрофит –Euglena viridids, көк жасыл – Arthrospira qenneri, хлорофиллсіз гетеротрофты – Polytoma uvella.

В) тек қана диатомды және көк жасыл балдырлар

5. Полисапробты ортада қандай балдырлар тіршілік етеді?

А) қарапайым жасыл балдырлар - Peridineum pusilum, жасыл талшықты балдырлар – Volvox globator , диатомды – Navicula viridis, көк жасыл – Ossillatoria rubescens

Ә) Жасыл талшықты - Clamydomonos ehrenbergii, көк жасыл - Ossillatoria limosa

Б) Жасыл талшықты микрофит –Euglena viridids, көк жасыл – Arthrospira qenneri, хлорофиллсіз гетеротрофты – Polytoma uvella.

В) тек қана талшықты және көк жасыл балдырлар

В.А.Семин. Основы рационального водопользования и охраны водной среды. М.,2001. 152-161, 161-185 бет.

Ашимхина Т.Я. Эколгический мониторинг. М., 2004. 48-52 бет

6 апта

ОЖСӨЖ № 11

ОЖСӨЖ тақырыбы: Судың биологиялық анализі

ӨЖСӨЖ мақсаты: Гидробиологиялық зерттеу әдістерімен танысу

Өткізу бағыты: жазбаша, кесте толтыру

Тапсырмалар мен сұрақтар:

Тапсырма 1.

Зерттеу әдісін енгізген ғалымдар	Әдіс түрлері
	Алуантүрлілік индексі	Сапробтылық деңгейі	Су сапасының микробиологиялық көрсеткіштері	Биотикалық индекс
Романенко
Фишер
Пантле – Бук
Вудвисс
Шеннон

Тапсырма 2.

Сипаттама беріңіз:

1. 
   Биотикалық индекс әдісі
   
2. 
   Сапробтылық деңгейі әдісі
   
3. 
   Алуантүрлілік индексі әдісі
   

Ашимхина Т.Я. Эколгический мониторинг. М., 2004. 48-52 бет

1. 
   Тұрақты индикаторлар
   
2. 
   Ауыспалы индикаторлар
   
3. 
   Теріс индикаторлар
   
4. 
   Оң индикаторлар
   
5. 
   Тура индикаторлар
   
6. 
   Жанама индикаторлар