Пререквизиттері

№ 8-тақырып: Қорғаныстағы взвод. 2 сағат

1.Қорғаныс негіздері

2. Қорғаныстағы атыс жүйесі.

1.Қорғаныс негіздері

Қорғанысқа көшу жағдайы. Взводтың қорғанысқа көшуі деп дайындығы жүзеге асырылып жатқан (өз бөлімдерімен қарсылас әрекетінің, сондай-ақ көршілердің сипаты мен жағдайы, орналасуы, жергілікті жер ерекшелігі, қолданылатын жою құралдар және т.б.) нақты түрде қалыптасқан уақытты (жағдайды) айтамыз. Қорғаныс күн ілгері алдын ала дайындалады немесе ұрыс барысында ұйымдастырылады. Қорғанысқа көшу қарсыласпен тікелей іргелес жағдайда немесе онымен түіспей тұрған жағдайда жүзеге асырылуы мүмкін.

Қарсыласпен тікелей іргелес жағдайда взводтың қорғанысқа көшуі:

– шабуыл барысында қарсыластың басым күшін тойтару мақсатында;

• басып алынған шептерді үстап тұру және нығайту үшін;

  
  

• қауіп төнетін бағыттағы мандайшепті талқандау үшін;

  
  

• қарсыластың басым күші салдарынан сәтсіздікке ұшыраған бетпе-бет ұрыс нәтижесінде болуы мүмкін.

  
  

Қарсыласпен түйіспей тұрған жағдайда да взвод қорғанысқа мынадай жағдайда көшеді:

– батальоннын екінші эшелонындағы тірек пунктін қорғау кезінде;

– атысты қамтамасыз ету алаңында қорғанушы бөлімшелердің қадағалауымен қорғанысқа көшу кезінде;

– теңіз десанты түсірілетін теңіз жағалауын қорғау кезінде;

– мемлекеттік шекараны талқандау үшін.

Қорғанысқа көшу кезінде алдын ала жергілікті жерді зерделеу, қолайлы қорғаныс позицияларын таңдау үшін жағдай жасалады. Оны ұйымдастыру үшін бөлімше командирлеріне жеткілікті уақыт беріледі. Бұл жағдайларда тірек пункттерін жабдықтауға байланысты инженерлік жұмыстарды жеделдету мақсатында инженерлік техника кеңінен қолданылуы мүмкін.

Қазіргі қорғаныс күш пен құраддардың жетіспеушілігін белгілі бір мөлшерде толтыру мүмкіндігіне ие. Қорғаныс үшін табиғи шептерге орналасу, жергілікті жердің қорғаныштық қасиеттерін пайдалану, оның инженерлік жабдықтары қорғанушыларға бірқатар атыстық және тактикалық басымдылық береді, сондықтан оларды шебер және дер кезінде қолдану нәтижесі қарсыластын басым күшінің шабуылына қарсы тұра алады.

Қорғаныстағы взводтың міндеттері, рөлі мен орны. Взвод, әдетте, рота құрамында, бірінші немесе екінші әшелонда қорғанады, сондай-ақ батальон резервінде болуы, ұрыстық күзетке немесе тосқауылға тағайындалуы мүмкін. Әрбір нақты жағдайда взводтың орны мен рөлі аға командир қойған жауынгерлік міндеттерде белгіленеді.

Бірінші эшелонда қорғанатын взводтың жауынгерлік міндеті

– көршілермен өзара әрекет жасай отырып, атыстың барлық түрлерімен қарсыласты алдыңғы шеп алдында жеңіліске ұшырату, оның шабуылын тойтару, орналасқан тірек пунктін ұстап түру. Қарсылас тірек пунктіне немесе көршілес бөлімшелермен аралыққа сыналап кірген жағдайда атыстың барлық; түрлерімен соққы беріп, оны барынша шығынға ұшырату, қорғаныс терендігіне қарай жылжуына жол бермеу керек.

Батальонның екінші эшелонында қорғанатын взвод қорғанысқа сыналап кірген қарсыласты жоюға және иеленетен тірек пунктін берік ұстап тұруға, сондай-ақ бірінші эшелон бөлімшесі ұрысқа қабілеттілігін жоғалтқан жағдайда оны ауыстыруға дайындықта болады.

Резервті құрайтын взводқа аудан немесе тірек пункті белгіленіп беріледі, ол осы жерде кенеттен туындаған міндеттерді орындауға немесе бірішпі эшелон бөлімшесі ұрысқа қабілеттілігін жоғалтқан кезде оны күшейтуге (ауыстыруға) дайындалады.

Десантқа қарсы резервке тағайындалған взводқа аудан бөлінеді. Ол әуе қарсыласына барлау жүргізеді, инженерлік бегеттер, тактикалық әуе десанттары түсірілуі мүмкін аудандар мен олардың қимыл-әрекеті ықтимал бағыттарда тосқауылдар дайындайды.

Ұрыстық күзетке тағайындалған взвод көрсетілген позицияга жетіп, оны инженерлік талаптарға сәйкес жабдықтайды және қарсыластың барлауын жоюға дайындықта болады, сондай-ақ батальонның басты күштеріне қарсыластың кенеттен шабуыл жасауын болдырмайды.

Мотоатқыш взводы ЖҰМ-да тосқауыл үшін тағайындалуы мүмкін. Взвод көрсетілген позицияға орналасып, оны бүркемелейді. Қарсылас белгіленген шепке жақындаған кезде взвод оны таяу қашықтықтан кенеттен атқылап жояды.

Мотоатқыш взводы тірек пунктінің сызбасы
2. Қорғаныстағы атыс жүйесі. Қорғаныстағы ату – қарсыласты жоюдың негізгі құралы. Ол тиімді болу үшін оны ұрыстың мақсатына сай болатын бірынғай жүйеде ұйымдастыра білу қажет.

Қорғаныс қарсыластың басым күштерімен күресті болжау кезінде ұйымдастырылады. Қарсылас атыс құралдарының саны бойынша мотоатқыш взводынан басым болса, онда сандық басымдыққа атыс сапасын қарама-қарсы қою кажет. Осылайша қорғаныста атыс жүйесін қолдану — атыс құралдарын ұйымдасқан түрде орналастыру және оларды шебер қолдану, алдыңғы шепте, қапталда және тереңдігінде бірінші кезекте танкілер мен басқа да сауытты машиналарды жою үшін жаппай атыстың барлық түрлерін жүзеге асыру. Сондай-ақ қауіп төнген кез келген бағыт немесе учаскеге атысты тез шоғырландырумен сипатталады, яғни нақты маңдайшептен, қапталдан және айқастыра атуды жүргізу мүмкіндігін қамтамасыз етуі.

Взводтың атыс жүйесі взводтағы барлық қару түрлерімен қолда бар ату құралдарының ату мүмкіндіктерін және қарудың барлық түрлерінен атыс инженерлік бөгеттер мен табиғи кедергілермен өзара тығыз әрекетте болуын есепке ала отырып құралады. Олардың барлық бөгеттері мен кіре берістері бақылау мен атуға ыңғайлы болуы керек.

Қорғаныстағы взводтың атыс жүйесіне мыналар кіреді: қорғаныстың алдынғы шебі алдында дайындалған взводтың шоғырланған атыс учаскесі; ЖҰМ-ның танкіге қарсы атыс аймағы: алдыңғы шеп алдында, аралықта, қапталда және қорғаныс тереңдігінде взводтың басқа да атыс құралдарынан жаппай көпқабаттағы атыс аймағы: қауіпті бағыттарға ЖҰМ-ның дайындаған атыс маневрі.

Қарсылас нысаналарын жою жеке атыс құралдары атысымен немесе взвод, бөлімшенің шоғырланған атысымен жүзеге асырылады. Шоғырланған атыс (ША) – Бұл автоматтан, пулеметтен, гранататқыштан және ЖҰМ-ның (БТР) қару-жарағынан қарсыластың бір нысанасьша немесе ұрыс ретінің бөлімдерінде жүргізілетін атыс.

Взводтың жаяу әскер ұрыс машинасынан шоғырланған атыс алғы шептен 2-3 км қашықтықта жүргізілуі мүмкін (атыс жарықшақты гранатамен жүргізіледі). Взводқа арналған шоғырланған атыс учаскесінің ені 75 м-ге дейін (әр зеңбірекке 25 м), тереңддгі 50 м-ге дейін болады.

Жер үсті нысаналарына атыс қаруының шоғырланған атысы автоматтан және қол пулеметінен 600 м-ге дейінгі қашықтыққа, ПК (Калашников пулеметі) және ПКТ (Танкігі Калашников пулеметі) пулеметтерінен 1000 м-ге дейінгі, бронетранспортерге қондырылған ірі калибрлі пулеметтен 2000 м-ге дейінгі қашықтыққа жүргізіледі. Шоғырланған атыс алдын ала, қарсыластың ықтимал жүру жолында дайындалады. Бұл учаскеде атыс тығыздығы взводтың атыс жолағындағы орташа тығыздыққа қарағанда жоғары болуы керек және 1 м майданға 10—12 оққа құрылуы мүмкін. Осы талаптарға сәйкес взводтың учаскесі маңдайшеп бойымен 150—200 м-ге тағайындалады; бөлімшенін шоғырланған атыс учаскесі 50 м-ге дейін болуы мүмкін. Мотоатқыш взводына 1-2 шоғырланған атыс учаскесі бөлшеді.

Қарсыласты ұйымдасқан түрде жеңіліске ұшырату үшін танкіге қарсы басқарылатын ракетадан (ТҚБР), танкіден, ЖҰМ қаруларынан, атыс қаруынан атыс жүргізу шептері белгіленеді. Атыс қаруының тиімді ату қашықтығы — 400— 600 м, ЖҰМ-нан 1000—1300 м, танкіден 1800—2500 м.

Негізгі атқылау секторын және қосымша атқылау секторын белгілеу жаппай көп қабатты атыс жасауды қамтамасыз етеді.

Қарсыласты жеңіліске ұшыратудың тиімділігін арттыру мақсатында маңдайшептен қапталдан, айқастыра, бойлата атыс дайындалады. Оның ішінде жақсы нәтиже беретіні – бойлата және айқастыра атыс болып табылады.

Қорғаныста атыс жүргізу үшін ЖҰМ-ға, пулеметке және басқа да атыс құралдарына арналып — негізгі және қосымша атыс позициялары, нақты ату қашықтығында—негізгі және қосымша атқылау секторлары белгіленеді. Гранататқыштан ату бөлімше жасағында дайындалады. Бөлімше мен взводқа атыс жолағы белгіленеді және оларға қосымша атқылау секторы көрсетіледі.

Атыс алаңы жергілікті жерде тірек пунктінің оң қапталынан бастап 4 нүктемен, ал ату секторы 2 нүктемен беріледі. Алаңның ені взводтың қорғаныс майданынан үлкен болуы керек, ол бөлімшелер арасындағы түйіспелер мен аралықтарды талқалауды қамтамасыз етеді. Көрші бөлімшелердің атыс алаңы алдыңғы шептін қарсы алдындағы барлық жер оқпен бүркемеленетіндей етіп тағайындалады.

Атыс жүйесі – атыс құралдары атыс позицияларында болғанда, жеке құрам өз атыс тапсырмаларын білгенде, ату үшін мәліметтер дайындалып, оқ-дәрілердің қажетті мөлшері болғанда дайын деп есептелінеді.