Дәрігер келгенге дейін талықсу кезінде сырқатқа жәрдем көрсету Талықсу кезінде сырқатты оның басын денесінен төменірек етіп жатқызған жөн. Бұл бас миын қан ағынының көбірек келуіне көмектеседі. Сырқаттың тар киімдерін шешу қажет (жағаның түймесін ағыту, галстукты, белбеуді босату, таза ауаның келуін қамсыздандыру). Тыныс алуды қоздыру үшін сырқатқа иіскеу үшін мүсәтір спиртін береді, оның бетіне суық су себелейді. Әдетте осы құралдар сырқатты талықсу күйінен шығару үшін жеткілікті.
Өте ауыр жағдайларда жүрек қызметін жақсарту және тамырлардың соғысын арттыру үшін сырқаттың терісіне кофеин кордиамин енгізеді.
Коллапс-өмір үшін қауіпті жағдай, қан қысымының өмірлік маңызды органдардағы қан айналымының нашарлаған кезінде түсуімен сипатталады. Бұл кезде адам әлсіреп, бет әлпеті ағарады, аяқ-қолы суынады. Алайда коллапс уланған және ауырған (сүзек, өкпе ауруы, қауіпті панкриотит және тағамнан шыққан аурулар) Дене қызуы 34-35 градус шамасында болғанда артериалдық қысымы санап бағанасымен 50-80 мм байқалады. Егер де тез арада шара қолданбаса адам қаза болады.
Жара туралы ұғым, жараларды жіктеу және олардың асқынуы. Терінің, кілегейлі қабықшаның, кейде қалың ұлпа қабатының бүлінуінен жанға батып ауыратын қан кететін зақымданған жер жара деп аталады.
Жара оқ тигенде, кесіп алғанда, шауып алғанда, шаншып алғанда, соғып алғанда, мылжаланғанда, жырымдалғанда, бір нәрсе шығып немесе тістеп алғанда тағы сол сияқты жағдайларда пайда болады.
Кесіп немесе шаншып алғанда жара онша аумақты болмайды, жараның ішкі жағы мен кенересі тіршілігін сақтап, қан көп кетеді, жараның басқа түрлеріне қарағанда бұл инфекцияға аз шалдығады. Шаншылған өтпе жараның аумағы өте үлкен болмаса да тері мен кілегейлі қабықшаны тереңірек бүлдіріп, ішкі мүшелерді зақымдайтын және инфекцияға шалдықтыратын мүмкіндіктеріне байланысты өте қауіпті болады. Соғылған, жырымдалған және мылжаланған жаралар жараның өте ауыр түрі, оның жиегі жұлмаланып, қанталайды, жансызданған ұлпалары өте көп болғандықтан, инфекцияның дамуына қолайлы жағдай туады.
Асептикалық таңғыштарды неғұрлым жедел салып байлау, жараға микробтардың одан әрі түсуінен сақтандыратын алдын ала шарт болып табылады.
Жараның дене сыртында болуы немесе бассүйек қуысына, көкірек сарайына, құрсақ қуысына өтіп кетуі де мүмкін. Өтпе жаралар өте қауіпті болады.
Кеудедегі өтпе даралар көбінесе өкпе зақымданып, қан қақыру болады. Кеудедегі өтпе жараларды ашық, бітеу жара деп ажыратады, мұнда ауа кеңірдектен немесе өкпеден көкірек қабырғасындағы жара арқылы плевра қуысына өтеді. Жаралану кезінде плевра қуысына ене бастаған ауа жара өзегі жолындағы жұмсақ ұлпалардың жылжуы салдарынан дереу тоқтап қалатын көздер жиі байқалады. Осылай бітеу пневмоторакс пайда болады.
Қарындағы өтпе жара кезінде ішкі мүшелердің: бауыр, қарын, ішек, бүйрек және басқалардың зақымдануы да, олардың құрсақ қуысынан түсуі де, түспеуі де мүмкін. Қарындағы өтпе жараның жарақаттан басқа белгілері: ауру ішке таралады, құрсақ қабырғасындағы бұлшық ет созылады, іш кеуіп, шөлдейді, ауыз тобарсиды. Іште бітеу жарақат болған жағдайда, құрсақ қуысындағы ішкі мүшелердің жараланбай-ақ зақымдануы мүмкін.