Тіктеуіш сызығының ауытқуы

Г.М.Қырғызбаева Жоғарғы геодезия 
108 
Отвес 
сызықтарының 
бағыты 
Жер 
үстінде 
астрономиялық 
бақылаулардан астрономиялық координаттарды шығару жолдарымен 
анықталады (


,
).
Референц-эллиспоид бетіндегі нормаль бағыттары геодезиялық 
L
B
,
координаттармен анықталады. 
Гравиметриялық отвес ауытқуы деп нормальды 

бағыт және шын 
g
ауырлық күші арасындағы бұрыш деп аталады.
Топографиялық отвес
ауытқуы
деп шын ауырлық күшінің нормаль 
ауырлық күшінен ауытқуын айтады, ол топографиялық массалар 
тартылысымен берілген. Топографиялық ауытқулар әдетте таулы жерлерде 
есептеледі.
Геодезиялық есептерді шешкенде толық отвес ауытқуының сызығының 
биіктігін 
u
екі құраушылар түрінде кӛрсетеді: 

- меридиан жазықтығында 
және

- бірінші вертикальдың жазықтығында. ( 20 сурет). 
Р 

u
М 

С

20-сурет
Астрономо-геодезиялық отвес ауытқуын құрушылар геодезиялық және 
астрономиялық координаттардың айырмашылығымен байланысты:
,
cos
)
(
;
B
L
B








(128) 
мұнда 


,
- астрономиялық еңдік және бойлық; 
L
B
,
- пунктінің геодезиялық ендігі және бойлығы. 
(128) формуласы бойынша отвес сызығының ауытқуын тек астропункттерде 
есептеуге болады. Қалған барлық нүктелер үшін тіктеуіш ауытқуы 
интерполирлеумен алады. 
Гравиметриялық тіктеуіш ауытқуын қолданып интерполирлегенде 
астрономо-геодезиялық ауытқуы ӛздері интерполирлейді, ал астрономо-
геодезиялық және гравиметриялық отвес ауытқуының айырмашылығын 
ГР
АГ



, 
ГР
АГ



.формуласымен береді. 
Астрономиялық-геодезиялық тіктеуіш отвес ауытқуылары кез келген 
нүктеде гравиметриялық тіктеуіш ауытқуының және ауытқу айырымын 

жүктеу/скачать 1,82 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: