Г. М.Қырғызбаева Жоғарғы геодезия 3

Г.М.Қырғызбаева Жоғарғы геодезия

жүктеу/скачать 1,82 Mb.

Pdf көрінісі

бет	73/100
Дата	29.09.2022
өлшемі	1,82 Mb.
	#151230

1 ... 69 70 71 72 73 74 75 76 ... 100

Байланысты:
Жограы геодезия оку куралы

Г.М.Қырғызбаева Жоғарғы геодезия

Г.М.Қырғызбаева Жоғарғы геодезия
100
Sin
-ты бір қатарға орнатып және екі мүшемен қатыстырып
орналыстырғаннан мынаны аламыз:
SinA
SinB
R
a
a
R
R
b
R
b















2
3
2
3
6
1
6
1
(116)
Белгілеулер енгіземіз:
.
6
,
6
,
6
2
2
3
2
3
R
c
A
R
b
A
R
a
A
c
b
a



А
биіктігі қабырға аддитаменті деп аталады.
Жазық үшбұрыш қабырғалары былай анықталады:
.
'
;
'
;
'
c
a
b
A
c
c
A
a
a
A
b
b






SinA
SinC
a
c
SinA
SinB
a
b
'
'
,
'
'


(117)
Сфералық үшбұрыш қабырғалары:
c
b
A
c
c
A
b
b




'
,
'
(118)
Бақылау үшін мынаны анықтаймыз:
a
A
a
a


'
Аддитамент әдісі бойынша сфералық үшбұрыштарды шешу үшін келесі
операцияларды орындаймыз:
1) үшбұрыш қабырғасындағы
а
берілгенге қабылдап, осы
а
А
қабырғасының аддитаментін есептеп және бастапқы қабырғаны белгілі бір
кӛмекші бетіне келтіріп оны алып тастау;
2)келтірілген бастапқы қабырғалар мен сфералық бұрыштар арқылы
үшбұрыштың қалған қабырғалары есептеледі. Алдын ала үшбұрыш
келіспеушілігін әр бұрышқа теңдеп бӛлінеді.
3) әр келтірілген қабырға үшін аддитамент есептеледі, оны келтірілген
қабырғалары арқылы аламыз.
Үшбұрыштар қабырғалары 100 км болса, аддитамент мына
формулалармен есептеледі:
,
,
,
3
3
3
kc
A
kb
A
ka
A
c
b
a



(119)
мұнда
8
2
10
409
6
1




R
k
, қабырғалар км-де алынады.

Г.М.Қырғызбаева Жоғарғы геодезия
101
Лежандр әдісі және аддитамент әдістері кіші сфералық үшбұрыштарды
шешкенде ӛте тиімді болып табылады. Берілген әдістерде сфералық
үшбұрыштар жазық тригонометрияны алдын ала айналдырумен немесе
сфералық бұрыштарды, сфералық үшбұрыш қабырғаларын шешіп
есептегенде орындалады.
Бақылау үшін сфералық үшбұрыштарды шешу кӛрсетілген екі әдіспен
есептеледі.
Бас геодезиялық есептерді жазықтықта шешу
Координат нүктелерін басқа белгілі координаттар нүктелерімен және
ӛлшенгендермен немесе берілген бұрышты және сызықтық биіктігін анықтау
бас геодезиялық есеп деп аталады.
Бас геодезиялық есеп екі есеп ретінде қарастырылады: тура және кері.
Эллипсоид бетіндегі тура геодезиялық есеп мынадан тұрады: онда
белгілі бас координаттардың бас нүктелері
1
1
,
L
B
, тура азимут
12
A
және
1
Q
мен
2
Q
нүктелері арасындағы арақашықтық соңғы нүктенің
2
2
,
L
B
координаттарын және кері азимутты
21
A
анықтайды (19 сурет).
19-сурет. Полярлық үшбұрыш.
Кері геодезиялық есептің қорытындысы, бастапқы және соңғы
координаттардың нүктелері
1
1
,
L
B
,
2
2
,
L
B
,
S
арақашықтығы, оның арасынан
12
A
және
21
A
азимуттарын анықтау болып табылады.
Жалпы жағдайда бас геодезиялық есептерді шешу РАВ үшбұрыш
полярлық элементтерін есептеуге әкеледі, мұнда
Р –
эллипсоид полюсі,
А
және
В –
геодезиялық пункттер
.
Сфералық үшбұрышты шешу үшін онда кез
келген үш элемент белгілі болу керек.
Тура геодезиялық есепті шешкенде мына элементтер белгілі болып
есептеледі:
1
0
90
B
A
P



,
AB
S
B
A


және сфералық бұрыш.

жүктеу/скачать 1,82 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 69 70 71 72 73 74 75 76 ... 100