График а алматы "Білім" 2012

96
зық жазықтыққа меншікті болады. 
Мысалы 94-суретте бірінші ширекте 
орналасқан АВС жазықтығы мен 
осы жазықтық бойында орналасқан 
DE түзу сызығы берілген. Түзудің 
АВС жазықтығында орналасқанын 
анықтау үшін, түзу сызықты 
жазықтық қырларына қиылысқанға 
дейін созып, қиылысу нүктелерін 
анықтаймыз. Осы нүктелердің гори-
зонталь жəне фронталь проекция 
жазықтықтарындағы проекция 
ларын 
байланыс сызықтарының көмегімен 
табамыз. 
Егер DE түзу сызығы осы та-
былған горизонталь жəне фронталь 
проекция жазықтықтарындағы түзу-
лер бойында жататын болса, онда бұл
DE түзу сызығы АВС жазықтық 
бойында жатады немесе түзу сызық 
жазықтыққа меншікті болады. 
95-суретте кеңістікте орналасқан 
АВС жазықтығы мен осы жазықтық 
бойында орналасқан DE түзу 
сызы ғының П
1
горизонталь жəне 
П
2
фронталь проекция жазық-
тықтарындағы проекциялары беріл-
ген. Горизонталь проекция жазық-
тығында А
1
В
1
С
1
жазықтығы мен осы 
жазықтық бойында жатқан D
1
E
1
түзу 
сызығының проекциясы берілген. 
Бұл D
1
E
1
түзу сызықты жазықтықтың 
А
1
В
1
жəне В
1
С
1
қырларына дейін 
созамыз. Байланыс сызықтарының 
көмегімен П
2
фронталь проекция 
жазықтығындағы А
2
В
2
С
2
жазық-
тығының А
2
В
2
жəне В
2
С
2
қырларына 
қиып өткен нүктелерін өзара қосамыз. 
Осы түзу сызық бойынан байланыс 
1
В
1
С
2
А
2
В
2
С
2
П
1
А
1
В
1
П
х
С
х
А
х
В
1
D
1
E
2
D
2
E
1
В
1
С
2
А
2
В
2
С
2
П
1
А
1
В
1
П
х
С
х
А
х
В
1
D
1
E
2
D
2
E
2
К
2
L
1
K
1
L

97
сызығының көмегімен D
2
E
2
түзу сызықты табамыз. DE түзу сызығы – АВС
жазықтығының бойында орналасқан түзу сызық. 
Егер кеңістікте орналасқан АВС жазықтығы мен DE түзу сызығы 
жоғарыда айтқан қағидаларға сай келмесе, онда мұндай түзу сызықтар 
жазықтыққа параллель, қиылысқан немесе перпендикуляр орналасады. 
Кеңістікте орналасқан жазықтыққа меншікті түзу сызыққа екінші бір 
кеңістікте орналасқан түзу сызық параллель болса, онда бұл түзу сызық 
жазықтыққа параллель түзу болады. Мысал ретінде 96-cуретті қарастырайық. 
Суретте кеңістікте орналасқан АВС жазықтығы мен осы жазықтық бойында 
орналасқан KL түзу сызығының П
1
горизонталь жəне П
2
фронталь проекция 
жазықтықтарындағы проекциялары берілген. Егер жазықтыққа меншікті KL
түзу сызығының горизонталь жəне фронталь проекция жазықтығындағы 
проекциялары D
1
E
1
жəне D
2
E
2
түзу сызық проекцияларына параллель 
орналасса, онда бұл түзу сызық жазықтыққа параллель түзу болады. 
Егер түзу сызық жазықтыққа меншіксіз немесе жазықтыққа параллель 
болмаса, онда мұндай түзу сызықтар жазықтықпен қиылысатын түзулер 
болып, бір ғана қиылысу нүктесі болады (97-сурет).
Жазықтық пен түзу сызықтың 
қиылысуына келесі мысалды 
қарастырамыз. 97-суретте кеңіс 
-
тікте жалпы жағдайда орна-
ласқан АВС жазықтығы мен 
осы жазықтықпен қиылысатын 
DE түзу сызығының П
1
гори-
зонталь жəне П
2
фронталь 
проекция жазықтықтарындағы 
проекциялары берілген. Кеңіс-
тіктегі жазықтық пен түзу 
сызықтың қиылысу нүк тесін табу 
үшін DE түзу сызы ғының фрон-
таль проекция жазықтығындағы 
проекциясы арқылы Р фронталь 
проекциялаушы жазықтығын 
жүр гіземіз. Бұл Р жазықтығын 
жүргізіп отырған себебіміз 
– екі жазықтықтың қиылысу 
сызығын анықтау. Осы қиылысу 
сызығын табу үшін, Р фронталь 
проекциялаушы жазықтығын 
АВС жазықтығының фронталь 
1
В
1
С
2
А
2
В
2
С
2
П
1
А
1
В
1
П
х
С
х
А
х
В
1

жүктеу/скачать 5,19 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: