ПӘН БОЙЫНША ДӘРІС КОНСПЕКТІЛЕРІ

1. 
   Әлеуметтік педагогтың қызметі мен рөлі.
   
2. 
   Әлеуметтік педагогты даярлау жүйесі.
   

Мамандықтың – жұмыс тәжірибесімен және арнайы дайындықтан, жалпы тереңдетіліп меңгерген нәтижесінде, практикалық дағдылары мен кешенде арнайы біліммен игерген, адамның жұмысы, іс- әрекет қатары болып табылады.

Ресейдегі «әлеуметтік педагог» мамандығы пайда болу тарихы қаралады. 1989 ж. КСРО мемелекеттік комитеті халықтық білім беру бойынша КСРО педагогикалық ғылым Академиясы арқылы В.Г.Богарова педагогикалық ғылым кондидаты жетекшілігімен «мектеп шағын район» Уақытша ғылыми – зерттеу ұжымын құрды.(УҒЗҰ)

УҒЗҰ – ң қорытынды жұмысының бірі және оның бірнеше эксперименталды алаңы жаңа маманның пайда болуына себеп болды, «әлеуметтік педагог» әлеуметтік қызметкерлердің әңгімелесу аталуымен ашық социумдағы жұмысына бейімделуі. 1991 ж. Білім беру жүйесі әлеуметтік қызметкер іс - әрекет мазмұны бойынша ғана емес, сонымен қатар атауын алды. Бұл маңызды болды, себебі «педагог» сөзінің атауының ерекшелігі жаңа мамандық үшін педагогикалық льгота мекемесін тез шешуге мүмкіндік берді.

«Әлеуметтік қызметкер», «әлеуметтік педагог» және «әлеуметтік жұмыс бойынша маман» мамандықтары 1991ж. наурыз – сәуір айында ресей мемелекеттік құжаттарында заңды түрде тіркелді, және адам мен қоғам үшін әлеуметтік мәселені шешу үшін құрылды:

• 
  әлеуметтік және психикалық дау – жанжал, дағдарыстың, стрестік жағдайлар;
  
• 
  эмоционалды және психикалық мәселелер;
  
• 
  кедейлік және жоқтық;
  
• 
  ішімдіке салынғн және нашақорлық;
  
• 
  зорлау және дискриминациялық;
  
• 
  этникалық және ұлттық мәселелер;
  
• 
  қылмыстық және құқық бұзушылық;
  
• 
  жұмыссыздық және кәсіби бейімделушілік
  
• 
  мүгедектік және жағыздық кәрілік;
  
• 
  тұрғын үй мәселелері;
  
• 
  қамқорлық және асырап алу;
  
• 
  ата- аналық қатаңдық және т.б.
  

«Әлеуметтік педагог» сонымен қоса басқа да әлеуметтік саладағы білімдері, қызметтерін алу қажет болды. Базалық білімдегі пәндік мұғалім емес, ал заңды, медициналық, психологиялық білімі мен негізделген кең түрдегі кәсіби педагог қажет болды. Қазір бұл шынайы түрде болды, бірақ жаңа мәселе пайда болуы – ол мамандықтың сенімсіздігінің қаупіне әкелді. Білім беру мекемелерінің жетекшілері, әлеуметтік педагогикалық міндет салаларын қызметіне анықтауды, сол мекеменің қажеттілігінен шығады. Бұл дұрыс. Бірақ, қалай бұл жие болады, ағаштардың артынан барлығы бірдей орманды қөруге қабілетті емес, сонымен қатар барлық пәннің мамандық қатарын алып жүреді. Сондықтан «латаниядар» кең түрде таралған. Мектептің жол ақысына немесе тамаққа ақша жинау керек, түлектерді орналастыруға анықтама дайындау немесе оқушылардың үйірмелерді алып жүруі, жалпы мектептік ата – аналық жиналыстарын және мейрамдарды өткізу және т.б. – бұлардың барлығы әлеуметтік педагогке тапсырылады, бұл жиелеп «алып жүру» қызметіне айналды. Ары қарай оны кәсіби жалғыздық күтіп туралы және таңдалған мамандығына өкініш болады. Бірақ бұл қызмет кәсіби мансабы үшін үлкен мүмкіндіктер бар. Қазір әрбір мадификацияда және жеке құрылымдарда жетістікке жеткен кәсіби әлеуметтік педагог қажет деп сенімді айтуға болады. Сондықтан өзінің мамандықтың негізгі байланыс нүктелерін білу маңызды болып табылады.

Халықты әлеуметтік қорғау, денсаулық сақтау, білім беру, жастар саясаты, милиция жүйесінде және басқа да ерекшелігі әлеуметтік жұмыс ең алдымен мақсат, міндет, құрал, жұмыс формаларын анықтайды. Соңғы уақытта әлеуметтік педагогқа қажетті білімі мен білігінің барлық құралдары әлеуметтік жұмыстың әдістемесі мен технологиясы деп атады.

Қазіргі кезде мамандардың арасында тұлғалық (интуиция, змпатиялық, моральдық өнегілі сапалар және техналогиялық арнайы процедуралар, сызбалар, алгаритм т.с.с. кәсіби іс-әрекеттер) арақатнастар туралы дискуссиялар практикалық жұмыста және әлеуметтік саладағы мамандарды дайындау жүйесінде.

Ресейдегі практикалық іс-әрекеттер - әлеуметтік қызмет көрсету мекемесінде, білім беру мекемесінде, денсаулық сақтау мекемелерінде және тағыда басқаларында жүреді, шетелдердегі тәжірибе әлеуметтік агенстваларда, технологияға сәйкес және функцияларын өзбетімен анықтау бойынша болады. Ресейде әрбір құжаттар біліктілік сипаттама жиынынан тұрады «жұмысшылар мен қызметшілердің қызметтері» - әлеуметтік педагогикалық, әлеуметтік жұмысының, әлеуметтік жұмысы бойынша мамандардың. Мысалы, әлеуметтік педагог білім беруде және жастар құжаттарында қызметтің жалпы атауында құжатта берілген. Әрбір құжатта мекеменің жеке номенклатуралы бар. Ал, әрбір жоғарғы оқу орындарының түлектері үшін маңызы бар жағдайлары мен факторларының ортасында кәсіби мансабы үшін жетістікке жетуге әсер ететін келесілері:

• 
  жоғары оқу орнын бітіргеннен кейін көптеген жұмыс орнының мүмкіндігі;
  
• 
  мамандықтың тұрақсыздығы және құжаттың нормативті және инструктивті әдістемелік базаның жаңа түрінің жеткіліксіздігі және оны алуда қиындығы;
  
• 
  «кәсіби жалғыздық» факторы мекемедегі қызметке тағайындауы және ерекшеліктерін түсінбеуінен таралу жағдайы маманның бір жүктеме штаттық күнтізбесіндегі ерекшелігі болып табылады;
  
• 
  кәсіби жиналыстарда және шараларда әріптестерімен кәсіби қарым-қатынас мүмкіндіктерінің әлсіздігі;
  

Білім беру мекемелерінде әлеуметтік жұмыссыздықтың маңызды тапсырмалары – құқық қорғау және мұғалімнің, қызметкерлердің қатарындағы қажет ететін ұйымның көмегі, оқу – тәрбиелеу үрдісінің әлеуметтік – педагогикалық қамтамассыз ету. Оқыту мекемелердің әкімшіліктің заңдылықтары мен нормативті актілерін орындалуы бақылауда болады. Сонымен қатар оның міндетіне ұжымдағы қызметкерлердің дағдысы, қиын жағдайлары (сәтсіз жағдайлар, әріптестердің дау жанжалдары, ауырып қалу, және т.б.).

• 
  Білім берушілік-тәрбиелік – маман балалар мен ересектердің іс-әрекетіне және мінез-құлқына мақсатқа бағытталған педагогикалық әсерді қамтамасыз етеді, өзінің кәсіби әсер ететін зонасындағы барлық әлеуметтік институттармен: отбасымен, білім беру мекемелерімен, еңбек ұжымдарымен, бұқаралық ақпарат құралдарымен, діни ұйымдармен және қоғамдық бірлестіктермен білім беру және тәрбиелеу жұмыстарында бірігеді;
  
• 
  Диагностикалық – маман «әлеуметтік диагноз» қояды, адамның психологиялық және жас ерекшелігін, қабілетін зерттейді, оның қызығушылықтарын, қарым-қатынас ортасымен, өмір сүру жағдайымен танысып, жағымды және жағымсыз әсерлерді, мәселелерді анықтайды;
  
• 
  Ұйымдастырушылық – маман балалардың және ересектердің қандай да бір қоғамдық құнды іс-әрекеттерін ұйымдастырады; еңбекке орналасуында, кәсіптік бағдарлануында және бейімделуде көмек көрсетеді, жасөспірімдік және жастар бірлестігінің іс-әрекетін қадағалайды, клиенттің медициналық, білім беру, мәдени, спорттық, құқықтық мекемелермен, қоғам және қайырымдылық қорларымен өзара әрекеттесуіне әсер етеді, жоспарлардың, жобалар мен бағдарламалардың жүзеге асуын қамтамасыз етеді;
  
• 
  Болжамдық – маман шағын ауданның және нақты микросоциумның әлеуметтік даму болжамын, жоспары мен бағдарламасын жасауға, әр түрлі институттың іс-әрекетіне араласады, белгілі бір балалардың тұлғалық дамуының әлеуметтік-педагогикалық бағдарламасын, нақты әлеуметтік-педагогикалық міндеттерді шешудің алгоритмін және сызбасын өңдейді;
  
• 
  Алдын алу және әлеуметтік-терапевтік – маман жағымсыз әсерлерді жеңу және алдын ала ескертудің әлеуметтік-құқықтық, заңгерлік және психологиялық механизмдерін әрекетке келтіріп, өзі қатысады, мұқтаж адамдарға әлеуметтік-терапевтік көмекті ұйымдастырады, қоғамдағы құқығын қорғауды қамтамасыз етеді, жасөспірімдер мен жастарға әлеуметтік және кәсіби өзіндік анықталуында көмек көрсетеді;
  
• 
  Ұйымдастырушы-коммуникативтік - маман өз қалауымен, көмекшінің, халықтың әлеуметтік қызметке, біріккен еңбекке және демалысқа, іскери және тұлғалық қарым-қатынасқа қатысуына мүмкіндік береді, жұмыстану барысында әр түрлі әлеуметтік институттың клиенттермен арасындағы өзара әрекетті реттеп, ақпаратты жинақтады;
  
• 
  Қорғаушылық – маман клиенттің қызығушылығын қорғау үшін барлық құқықтық нормаларды қолданады, клиенттерге жанама немесе құқыққа қарсы әрекет еткен тұлғаларды заңгерлік жауапкершілікке тартып, мемлекеттік еріксіз шараларды қолдануда бірлеседі;
  
• 
  Делдалдық – маман отбасы, білім беру мекемелері, жақын орта, ресми инстанциялар арасындағы байланысты жүзеге асырады.
  

Жұмыстың авторитарлы әдістерінен бас тартып қана қоймай, сонымен қатар әр түрлі жағдайларда әр адам өзінің өмірін өзінше сәтті етіп құруға құқылы және қабілетті екеніне сену талап етіледі.

Қазіргі кезде көптеген әлем елдерінде әлеуметтік қызметкерлердің келесідей кәсіби рөлі бөлінеді (Справочное пособие по социальной работе/Л.С.Алексеева, П.В.Бобков, Г.Ю.Бурлак және т.б.; Под.ред. А.М.Панова, Е.И.Холостовой. – М.:Юристъ, 1997. – 17-18бет.):

• 
  клиентті анықтау: тәуекел жағдайында тұрған немесе қиындықты басынан кешірген адамдар тобын немесе жеке адамдарды белгілейді. Мақсаты – мәселе тудыратын қоршаған ортадағы жағдайды анықтау;
  
• 
  брокер: клиенттің мәселесін шешетін қызметке сәйкес адамдарды бағыттайды. Мақсаты - әлеуметтік қызметкердің жұмысын бағыттап, адамдарға олардың потенциалын қолдануға мүмкіндік беру;
  
• 
  делдал: конфликтіге түскен екі жақтың арасында жүреді: екі адам, адам мен топ немесе екі топ арасында. Мақсаты – келіспеушіоікті шешіп, адамдардың бірігіп жұмыс жасауына үйрету;
  
• 
  қорғушы: көмекке мұқтаж адамдардың құқығы үшін күреседі. Мақсаты – клиенттерге көмек, қызмет көрсетудің, әлеуметтік қалыптасқан тәжірибеге және заңдылықтарға өзгеріс енгізудің сапасын арттыру;
  
• 
  бағалаушы: ақпарат жинақтап, адамдардың, қоғамның мәселелеріне баға береді, Мақсаты - әрекет жасау үшін шешім қабылдауға көмектесу;
  
• 
  мобилизатор: бұрынна бар немесе жаңа топтағы адамдардың әрекеттерін мәселені шешу үшін ұйымдастыру;
  
• 
  мұғалім: адамдарға ақпарат пен білімді тасымалдайды. Мақсаты – адамның өз бетімен мәселелерді шешу дағдысын дамытуға көмектеседі;
  
• 
  мінез-құлықты түзетуші адамдар мен топтың дағдылары мен қабылдауына, мінез-құлық стереотиптеріне өзгеріс енгізеді;
  
• 
  кеңесші: басқа әлеуметтік қызметкерлерге немесе қызметтерге көмек көрсетеді. Мақсаты – клиенттің мәселесін шешудегі әлеуметтік жұмыс мамандардың іскерлігін жақсартуға көкмектесу;
  
• 
  қоғамдастықтарды жобалаушы: топтың, қызметтер мен агенттіктердің, өкілетті органдардың іс-әрекетінің бағдарламасын өңдеп, жүзеге асыруды жоспарлауға көмектеседі;
  
• 
  ақпарат менеджері: клиенті туралы алынған мәліметтерді жинақтап, жіктеп, талдайды;
  
• 
  әкімгер: мекемелерге немесе қоғамдастықтарға нақты, үнемі, денелік, тұрмыстық және қаржылық көмекті қамтамасыз етеді.
  

1. 
   Әлеуметтік педагог мамандығына жалпы сипаттама.
   
2. 
   Білім беру орындарындағы әлеуметтік педагогикалық жұмыстың негізгі бағыттары.
   

Әлеуметтік педагогиканың обьектісі кең мағынада — бұл тұлғаның әлеуметтік тұлғалық дамуында педагогикалық әсер етудің тұтастық жүйесі,ал тар мағынада — педагогикалық басқару бойынша арнайы ұйымдармен әрекет.Сәйкесінше әлеуметтік педагогика педагогиканың жалпы тармағы болып табылады.Әлеуметтік педагогика тиімді педагогикалық теңдеңгейлі жүйе құруы қарастырылады.

Россияда жаңа мыңжылдықта әлеуметтік педагогикалық әрекет субьектісі барлық үш қоғам секторы болып табылады: мемлекеттік, қоғамдық, қаржылай.Әлеуметтік саясат мемлекетте өзараәрекет. Балансты ұстау және үш сектродың тұрақтылығын қамтудан тұрады.Мысалы:

• 
  күшті әлеуметтік- қорғаныс акценті бар білім беру мекемелерінің түрлері мен жаңа типтері ( жоғарғы сапа мен жалпы орта білім беру деңгейімен элитарлы білім беру мекемесі,кәсіби номенклатурлы емес білім беру — балалар мен отбасымен жұмыс әлеуметтік педагогикалық орталықтары, әлеуметтік қорғаныс мекемелері -приют т.б )
  
• 
  массалық білім беру мекемесіндегі жаңа құрылымдық элементтер — әртүрлі әлеуметтік технологиялық -педагогикалық қызметтер.
  
• 
  Әлеуметтік және әлеуметтік педагогиканың проблеманы шешу үшін қоғам иннициативасында құрылған волантерлық типтегі жаңа қоғамдар бірлестігі
  
• 
  әлеуметтік педагогикалық әрекет формасы мен мазмұндағы жаңа бағыттар
  
• 
  әлеуметтік педагогика позициясы бар ғылым — әдістемелік қамтамасыз етуді талап ететін жаңа лауазымдар ( әлеуметтік педагог,әлеуметтік жұмысшы, практик психолог)
  
• 
  кіші,орта кәсіби жоғарғы білім беру жүйесіндегі жаңа мамандықтар ( әлеуметтік педагог көптеген мамандығымен)
  
• 
  Әлеуметтік педагогикалық аймақтағы негізгі басқару қызметтері
  
• 
  а)әлеуметтік өмірдегі тенденцияны анализдеу және бөлу,әлеуметтік саясат аймағындағы тактика мен стратегияның өзіедік өңдеу( әлеуметтік педагогикалық аспектілер)
  
• 
  б)адамдардың шынайы қөажеттіліктер немесеөндірістік күштердің даму деңгейлері бар мемлекеттік әлеуметтік бағдарламаларға сәйкес жүйелі және анықтаушы коррекция.
  
• 
  в)регионалды ерекшілігі бар әлеуметтік педагогиканың инфрақұрылымның жоспарлы және құрылымдық дамуы
  
• 
  г)әлеуметтік аймақтағы педагог кадрлардың потенциалды өсіру.
  
• 
  д)жаңа технологияларды енгізуді қамту және әлеуметтік педагогикадағы ғылыми зерттеуді қолдау
  
• 
  Әлеуметтік педагогиканың парадигмасы жалпы даму жаңа әлеуметтік экономикалық шарттағы өтпелі кезеңде Батыс елдерінде әлеуметтік педагогикада дамыған.
  

Негізгі өнімдер мен жылжу көрсеткіші

• 
  адам құқығын қадағалаудың тотальды жалпы бақылау
  
• 
  мемлекет тарапынан БАҚ-қа шектен тыс қысым.
  
• 
  Жұмыс жасаушы және қолданушы барлық заң жобаларына әлеуметтік педагогикалық экспертиза.
  
• 
  Балалармен жастармен әлеуметтік жұмыс пен педагогикалық әрекетке қарсы қылмыс құрамымен медициналық қарама — қарсы негіз туралы Федералды заңды қолдану. «Милиция туралы» заңға қосымша енгізу,яғни ішкі істер органдарының міндетіне қылмыс үшін соттауға құқысы бар туралы анықтамасы беріледі, ол федералды заңның бұйрығымен жүзеге асады.
  
• 
  Бағдарлама өлшем мен мүше санына негізделген балалар және жастар қоғамының бірлестігі қаржылай қамсыздандыру және мемлекеттік қолдау.
  
• 
  Кәсіби және мәдени бірлестік шешімін қолдау
  
• 
  әртүрлі деңгейдегі қолданылатын бюджеттің ашықтығы
  
• 
  кез-келген жастағы азамат үшін нормативтік құқықтық база мен заң қолжетімдігі .
  
• 
  Әлеуметтік педагогика парадигма балалар- жастар және отбасының әлеуметтік қызметінің жаңа замандық даму жүйесін бұл социумдағы өмір сүру ортасын ыңғайлы етіп құру адамдардың әлеуметтік және кәсіби бейімделуі,өзін-өзі тәрбиелеу, тұлғалық дамуға деген қабілет немесе педагогикалық заңды фундаменті барға негізделген, технологиямен форманы практикада қолдану,соцумдағы мақсатқойғыштыққа қатынас жобалау принципіне сүйену арқылы балалармен барлық әлеуметтік жұмысты жүзеге ас бастады.Негізгі ыңғай, құрал және әдістері:өзіне көмектесу
  
• 
  концепциясы,әлеуметтік әрекеттегі әртүрлі аймақтағ,ы педагогикалық күш беретін мотивация,оның перспективті сипаттамасы әлеуметтік проблемаларды шешу әдістерімен көпмәнді педагогикалық құралдадары, педагогикалық әрекет мазмұнын қолдану ( еңбек,ұлттық, өнер, ойы, спорт).
  
• 
  Әлеуметтік тәрбиелеу білімнің жүйесіндегі реформаның жаңа кезеңінде екі өзарабайланысты мақсатқа жетуге бағытталуы керек-индивид ретінде адамды өзіндік дамыту және жаңа заман шарттарында өсіп келе жатқандардың жетісті әлеуметтенуі.Тәрбиелеудің негізгі мазмұны, сондықтан да әлеуметтік педагогикалық қолдау құралдары мен технология негізіндегі өзін-өзі дамыту және әлеуметтену процесін қамту болып табылады.
  
• 
  Әлеуметтік педагогиканың парадигманың негізгі принциптері:
  
• 
  тәрбиелеудегі әлеуметтік басымдылық
  
• 
  тәрбиелеу жүйесіндегі саяси
  

Әлеуметтік педагогикалық әрекет үшін кадрларды даярлау кәсіби іс-әрекеттің орындалуының жоғарғы деңгейді қарастырады.

Негізі мамаға базалық болып мінез-құлықты- психологиялық дайындық,ол өзіндік қиын тұлғаның білім,ол тиімді әлеуметтік педагогика әрекетті қамтиды.

Бұл мәселені шешу үшін келесідей құралдар қолданылады:білім,білік және ілімді алу үшін теориялық курсқа бағытталу,кейін практика кезінде түседі,арнайы практикалық,курстық,зертханалық,бақылау дипломдық жұмыс тематикасы,региондағы практикаға бағытталған зерттеу жұмысын жүргізу және ұйымдастыруға студенттерді тарту.Әлеуметтік педагогика тематика бойынша региондық ғылыми практикалық және халықаралық ,регионаралық конференцияға студенттерді қатыстыру;әлеуметтік бағыттағы әртүрлі бірлестікті қоғамдық жұмысқа студенттерді тарту.

Әлеуметтік педагогикалық жүйе жасаушы маңызды элементтердің бірі заңды ғылым ретінде,пәндік кеңістікте пайда болды.Әлеуметтік педагогикалық заңдылығы ғылым құрылымында орталық орынды алатын және білім пәнінде концентрация формасы болып табылады.Олар әлеуметтік жұмыстағы процестермен құбылыстар арасындағы ақиқатты сенімді,қайталама, обьективті сипаттайды.

Қазіргі таңда ғалымдар заңдылықтарының келесідей етіп бөліп көрсетті:

• 
  индивидті жүйелеу «әлеуметтік бағдарлама» бойынша жүреді,яғни әлеуметтік педагогика өзара қоғамаралық қоғадықортааралық әрекет негізінде жеке тұлғалық даму белсенділігінің рөлін анықтайды.
  
• 
  Әлеуметтік қызметтік тұтынушы және жүзеге асырушы көздерге әлеуметтік детерминизмді (лат.determino- анықтаймын ) сипаттама тән,яғни олар қоғам тұтынуына негізделеді,оның дамуының тенденциясын, халықтық ұлттық ерекшелігін сипаттайды.
  
• 
  Әлеуметтік педагогтардың жұмысының тиімділігі қамтиды:обьектіге тұтастай әсер ету;жеке арқылы субьектісімен обьектінің жалпы қызығушылығымен жүзеге асырушы құрал және әдіс бойынша бөліп көрсетті.Модельдермен көптеген нұсқаулар жатады..Ең негізгі базалық болып әлеуметтік қызметте территориалды принцип ( жалпы микрорайондар)негізіндегі қолданылатын технологиялар және оның құрылымы.
  

Әлеуметтік қызмет жеке және қоғамдық қатынас аймағындағы проблемалары бар адамға кәсіби комек.Бұл дегеніміз,яғни барлық жерде, соның ішінде штаттық лауазымы бар, ең болмаса бір кәсіби маман бар жерде,басқа маман иесін және волонтерды қолдануын немесе нақты қызметті орындайтын әлеуметтік қызмет құруы әбден мүкін.Сондықтан,мысалы,мектептегі балабақша,мектеп-интернат, мекен-жай бойынша жасөспірімдер клубы,поликлиника т.б.әлеуметтік педагогикалық қызметі туралы айтуға болады,яғни барлық,соның ішінде адамдармен оларға қандайда қызмет көрсететін:денсаулық қорғау саласы,бос уақытты тиімді өткізу,еңбекке орналастыру,демалысты ұйымдастыру,құқық бұзушылықтың алдын алу т.б.

«Мектептегі әлеуметтік жұмыс» түсінік ретінде ол өзіндік кең комплекстік өлшем мен оның жетістігін сапалы жеткілікті көрсеткішін немесе жоғарғы жетістікке жетуді мақсат еткен білім процесіне қатысушының әлеуметтік проблеманы шешуді қарастыратын шараларды қамтиды.

Оқушылар жақсы оқиды, мұғалімдер жақсы оқытады,ата-аналар баласының жақсы оқуы үшін отбасының шартты қамту бойынша өзіндік міндеттерін орындауда,мектеп ұжымындағы жүйені қолдайтын құрамын администрация болып табылатын шамамен осындай жүйеде басқада өзіндік оқу-тәрбие процесіндегі әлеуметтік жұмысты басқа да оқу мекемесінің түрімен бағалауымен толтыру.Соның негізінде әлеуметтік қызмет білім саласында әлеуметтік педагогикаға ғылым ретінде және әлеуметтік педагог рөлінде білім процесіндегі барлық қатысушылар орындайды.

Әлеуметтік педагогикадағы мәселені аймақ үлкен және өзіне әлеуметтік жағдай және әртүрлі жас кезеңіндегі адамдар коллизиясымен көпмәнді өмірлік ситуацияларды тартады.Әлеуметтік педагогтың мәселелі аймағы нақты білім мекемелерінде шынайы әлеуметтік тапсырыс негізінде құрылады, білім мекемелерінде контингент спецификасы, маманнның кәсіби қоймамен түр жетіп жатады.

Әлеуметтік педагог рөлі мен функциясы

Әлеуметтік педагог клиенттің ( жалпы қолданыстағы әлемдік термин) проблемасын шешу және оған көмек көрсете отырып,келесі қызметті атқарады:

• 
  оқыту — тәрбиелік — маман кәсіби әсет ететін өзіндік аймақтағы барлық әлеуметтік институттар тәрбие мен оқыту жұмысына сәйкес үлкендермен балалар әрекеті мен мінез-құлқына мақсатқа бағытталған педагогикалық әсер етуді қамтиды:жанұя,білім беру мекемесі,еңбек ұжымы,БАҚ,қоғамдық бірлестіктер және релиогозды ұйымдар.
  
• 
  Диагностикалық- маман «әлеуметтік диагноз» қояды,адамның қабілетін, жасерекшелік және психологиясын оқиды,оның қызығушылық әлеміне, қарым-қатынас шеңберіне, өмір шартына ену,проблема,әсер етудің позитивті және негативті жағын бөлу.
  
• 
  Ұйымдастырушылық- маман үлкендермен бала қоғамдық-құндылықты әрекетін ұйымдастыру,жұмысқа орналасуға көмектесу,кәсіби бағдар мен адаптация,жастар мен жасөспірім бірлестігінің,әрекетін координациялау,клиенттің медицина,білім,мәдениет, спорт,құқық мекемелер ,қоғам мен қайырымдылық қоры ұйымдарымен өзарраәрекетіне әсер ету, бағдарлама, жоба және жоспарды жүзеге асыруды қамту
  
• 
  болжамдық- маман микросоциумдағы және микрорайонның дамуындағы әлеуметтік болжам және бағдарлама, жоспарды өңдеу, әртүрлі институт әрекетін өңдеу,нақты бала тұлғасының дамуындағы әлеуметтік педагогикалық бағдарламасын нақты әлеуметтік педагогикалық қызметтегі кесте мен алгоритмді шешу.
  
• 
  Алдын-алу — прфилактикалық және әлеуметтік -терапевтік — маман негативті әсер етуді жеңу және ескертудегі әлеуметтік-құқықтық,заң және психологиялық механизмдер әрекетіне қатысу және жүргізу,қажет ететіндерге әлеуметтіктерапевтік көмекті ұйымдастыру,қоғамдағы өз құқығын қорғауды қамту,жастар мен жасөспірімдерге әлеуметтік және кәсіби өзіндік анықтау кезеңінде көмек көрсету
  
• 
  ұйымдастырушылық — коммуникативті- маман әлеуметтік жұмысқа,біріккен еңбек және демалыс, іскери және тұлғалық байланыс,әлеуметтік институттағы әртүрлі өзараәрекетті қарастырып және ақпаратқа тоқталып, тұрғылықты көмекшіні алуға қабілетті.
  
• 
  Қорғаныстық- маман клиенттің қызығушылығын қорғау үшін құқықтық норманық барлық арсеналын қолданады.