Хасанов М. Ғылым теориясы indd
Э.Махтыңғылымфилософиясыжәне
жүктеу/скачать 1,92 Mb. Pdf көрінісі
|
dokumen.pub 9786010412965
| 3.2.Э.Махтыңғылымфилософиясыжәне
оныңмектептері По зи ти визм нің екін ші та ри хи фор ма сы – ма хизм, эм пи риок- ри ти цизм (Э. Мах, Р. Аве на риус жә не т.б.) «та за тә жі ри бе ге» құ- рыл ған фи ло со фия лық жүйе. Бас қа ша айт қан да, ол, яғ ни сы ни эм пи ризм «әлем ту ра лы та би ғи тү сі нік ті ту ды ру» мақ са тын да еш- қан дай ме та фи зи ка ны қол дан бай, тә жі ри бе де алын ған де рек тер- дің кө ме гі мен фи ло со фияны шек теу ге ты ры са ды. По зи ти визм де- гі ма хизм са ты сын да та ным мен тә жі ри бе нің та би ға ты; суб ъект жә не объект мә се ле сі; «зат», «субс тан ция» ка те го рияла ры ның си- 59 3.2. Э. Мах тың ғы лым фи ло со фиясы жә не оның мек теп те рі па ты; бол мыс тың бас ты «эле ме нт те рі нің» та би ға ты; фи зи ка лық пен пси хи ка лық тың өза ра қа рым-қа ты на сы жә не т.с.с. мә се ле лер қа рас ты ры ла ды. Бұл мә се ле лер ді зерт теу де ма хис тер фе но ме но ло гия көз қа ра- сы тұр ғы сы нан қа рай ды, бұл по зи ти визм нің Д. Юм ның фи ло со- фиясы мен Д. Берк ли дің суб ъек тив ті идеа лиз мі не жа қын ды ғын көр се те ді. Олар «әлем эле ме нт те рі нің» «бейтарап» си па ты ту ра- лы те зис ті не гіз де ді. Ма хизм ма те риализм мен идеализм нің «ме- та фи зи ка лық» қа ра ма-қар сы лық та рын же ңу ге ты рыс ты, ол суб ъек- тив ті идеа лизм жә не фе но ме но ло гия ба ғыт та рын ұс тан ды. Ғы лым да бас ты ка те го рия лар сы нып, ғы лым ның ло ги ка лық заң ды лық та ры тә жі ри бе де қан ша лық ты дә лел ден ген де ген сауал туын да ған да теория ның абст рак ті лі ұғым да ры мен эм пи ри ка- лық де рек тер дің ара сын да ғы бай ла ныс мә се ле сі ал ға қой ыла ды. Жа ра ты лы стану ғы лым да ры са ла сын да ре во лю ция орын ал ған ХІХ-ХХ ға сыр лар да ғы лым да осы мә се ле нің өзек ті лі гі арт ты. Клас си ка лық фи зи ка ның не гіз гі теория лық тү сі нік те рі нің ло ги- ка лық си па тын тал дау да Э. Мах тың ең бе гі бел гі лі бір рөл ойна ды. Өзі нің жүктеу/скачать 1,92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|