Химиядан танымдық тапсырмалардың формалары Химияны оқытудың психологиялық-педагогикалық құралдары танымдық тапсырмалар арқылы жүзеге асады. Танымдық міндеттер – мұғалім мен студенттер арасындағы интегралды өзара әрекеттесу процесінде химиялық және тәрбиелік міндеттерді жүзеге асыру формасы. Танымдық тапсырмалардың келесі формалары (түрлері) бар:
әртүрлі формадағы сұрақтар;
әртүрлі типтегі жаттығулар;
химиялық есептер (есептік, тәжірибелік, есептік-эксперименттік; сипаттамалық, түсіндірмелі, зерттеушілік және т.б.);
әртүрлі типтегі тесттер (толықтырулар, топтастырулар, рейтингтер, таңдаулар, баламалар, салыстырулар, еске салулар, реттіліктер және т.б.);
диктанттар (графикалық, химиялық-символдық, сандық және т.б.);
әртүрлі дидактикалық ойындар («тик-так-тоу», үшіншісі артық, үшіншісі артық емес, химиялық лабиринт және т.б.);
Міне, танымдық тапсырмалардың бірнеше мысалдары.
Сұрақтар Сұрақтар- бұл білімсіздіктен (немесе толық емес білімнен) білімге көшуді ынталандыратын танымдық тапсырмалардың бір түрі. Мұғалім сұрақтары мен оқушы сұрақтарын ажыратыңыз. Мұғалімнің сұрақтары химияны оқытудың ұйымдастырушылық-басқару құралы болса, студенттердің сұрақтары олардың интеллектісі мен сөйлеуін дамытудың, пайда болған ой мен химиялық білімге деген қажеттілігін білдіретін құрал болып табылады. Әр түрлі тұжырымдардағы сұрақтарға мысалдар келтірейік.
Химия нені зерттейтін пән?
Атом-молекулалық теорияның негізін салушылардың бірі кім?
Күн жүйесінде қандай химиялық элемент ең көп кездеседі? Атмосферада? Геосферада?
Д.И.Менделеев ашқан периодтық заңның ғылыми мәні неде?
Молекулярлық азоттың инерттілігінің себебі неде?
Темір атомының электрондық құрылымы қандай?
Өнер туындыларының бұзылуына қандай заттар әсер етеді?
Металлдық қасиет көрсететін химиялық элементтерді қандай топтарға бөлуге болады (атомдардың электрондық қабаттарының құрылымы бойынша)?
Қандай жағдайда екі электрон бір орбитальда қозғала алады?
Химиялық реакцияның болғанын көрсететін белгілер қандай?
Концентрлі күкірт қышқылына су қосудың салдары қандай?
Қышқыл ортада сахарозаның гидролизінің мақсаты қандай?
Металлдық байланыстың коваленттік және иондық байланысқа ұқсастығы қандай?
Метан гомологтары этилен гомологтарынан химиялық құрылымы жағынан қалай ерекшеленеді?
Органикалық заттар қалай жіктеледі?
Неліктен ауыр металл иондары тірі организмдер үшін улы?
Неліктен химиялық реакцияның жүру жылдамдығын зерттеу керек?
Хром атомында қанша валенттік электрон бар?
60 см3 көлемді алып жатқан заттың массасы (тығыздығы 4 г/см3) неге тең?
Барий нитраты мен калий карбонатының ерітінділері қандай ортадан тұрады?
