Қолданылған әдебиеттер
Абиров Д. Истоки и основные элементы казахской народной
хореографии.-Алма-Ата., 1992.
Абиров Д., Исмаилов А. Казахские народные танцы.-Алма-Ата.:
Өнер, 1984.
Жиенкулова Ш. Тайна танца.-Алма-Ата.: Мектеп, 1989.
М.С.Боголюбская. Музыкально-хореографическое искусство в системе эстетического и нравственного воспитания.Москва, 1986.
Г.П.Гусев. Методика преподавания народного танца. Упражнения у станка. Москва,2005.
С.А.Наурызбаева. Классикалық балет. Түсіндірме сөздік. Алматы, 2004
Уральская В., Соколовский Ю. Народная хореография.-М.: Искусство,1972
А.В. Лопухов., А.В.Ширяев., А.И.Бочаров. Основы характерного танца. Санкт-Петербург.Москва.Краснодар,2006
МАЗМҰНЫ
Кіріспе ............................................................................................................. 2
1-ші жыл оқыту ............................................................................................ 4
Музыкалық қозғалыстың әліппесі ................................................................ 4
Аяқтардың позициясы .................................................................................... 4
Қолдардың позициясы ....................................................................................4
Тарихи-тұрмыстық би ................................................................................ 5
По марше ......................................................................................................... 6
Demi plie .......................................................................................................... 6
Battement tendus ........................................................................................ ..... 6
Pas degage ........................................................................................................ 7
Қыздарға арналған тәжім ету (книксен) ...................................................... 7
Тәжім ету (балалар үшін) .............................................................................. 7
Pas qlisse-сырғымалы қадам .......................................................................... 8
Па польки ........................................................................................................ 8
Классикалық би ............................................................................................ 8
Станок жанындағы жаттығулар .................................................................... 9
Demi plie …...................................................................................................... 9
Battement tendus ............................................................................................. 10
Battement tendus demi plieмен ....................................................................... 11
Battement tendus passé par terre ..................................................................... 11
Demi rond de jambe par terre ........................................................................... 11
Allegro (секіру) ............................................................................................... 12
Temps leve sauté .............................................................................................. 12
Халықтық-сахналық би .............................................................................. 12
Орыстың халықтық-сахналық биі ................................................................. 13
Қолдардың позициялары ................................................................................ 13
Қолдардың қалыптары .................................................................................... 13
Қолдардың қозғалыстары ............................................................................. 13
Қолдарды I позицияға өткізу ....................................................................... 14
Қолдарды II позицияға өткізу ...................................................................... 14
Орамалмен қозғалыс жасауды үйрену (қыздар үшін) ............................... 14
Жүрістер ......................................................................................................... 14
Қырындап (бүйірмен)жүру .......................................................................... 15
Орыстың ауыспалы жүрісі ........................................................................... 15
Аяқты тақаға шығару .................................................................................... 16
«Ковырялочка» .............................................................................................. 16
Ер балаларға арналған тізе ию ..................................................................... 16
Аяқты тақа қырына қойып орындалатын жартылай тізе ию............ ......... 16
I еркін позициядағы тізе ию-секіріп түсулер .............................................. 17
Белорустың халықтық-сахналық биі ...................................................... 17
Қолдардың позициялары ................................................................................ 17
Қолдардың қалыптары ....................................................................................18
Жұптағы қолдардың қалпы .................................................................................. 18
Жүрістер мен қозғалыстар .................................................................................... 18
Жартылай тізе июдегі аяқпен тарсылдату ........................................................... 18
Ер балаларға арналған тізе бүгу ........................................................................... 19
Қазақтың халықтық-сахналық биі .................................................................. 19
Екі аяқтың алғашқы ұсталу қалпы және оны биге ыңғайлау ............................. 19
Қазақ биіндегі екі қолды биге ыңғайлау ерекшеліктері ..................................... 19
Қос мүйіз (қошқар мүйіз) ...................................................................................... 19
Кереге көз ............................................................................................................... 19
Сыйлық ................................................................................................................... 19
Қос шынтақ ............................................................................................................ 19
Киіз үй .................................................................................................................... .20
Қамшы ұстау ............................................................................................................20
Қос қол ..................................................................................................................... 20
Қазақша иіліп сәлем беру түрлері ......................................................................... 20
Екі қолдың негізгі қимылдары .............................................................................. 20
Қол қимылы айналма ............................................................................................. 20
Қол сілтеу ................................................................................................................ 20
Жалын ...................................................................................................................... 20
Жүріс түрлері .......................................................................................................... 20
Қарапайым негізгі жүріс ......................................................................................... 20
Өкшеден басталатын қарапайым жүріс ................................................................ 20
Бір жақ бүйірге қарай ең қарапайым жүріс .......................................................... 20
Бірінші жыл оқитын оқушыларға қойылатын талаптар ............................ 20
Екінші оқу жылы .................................................................................................. 21
Музыкалық қимылдың әліппесі ........................................................................ 21
Классикалық би ..................................................................................................... 21
Battement tendus jete …............................................................................................ 21
Sur le cou-de-pied ..................................................................................................... 22
Battement fondu ....................................................................................................... .23
Battement frappe ....................................................................................................... 23
Temps releve par terre (rond de jambe par terre preparation) .................................. 23
Станокқа қарап тұрып I позицияда денені артқа ию (майысу) ......................... 23
Денені бір шетке қарай ию (майыстыру) ............................................................ 24
Allegro ...................................................................................................................... 24
Pas echappe II позицияға ......................................................................................... 24
Pas couru ................................................................................................................... 24
Халықтық-сахналық би ...................................................................................... 25
Станок алдындағы жаттығу ................................................................................... 25
Жартылай тізе бүгу (ию) және терең тізе ию ...................................................... 25
Гран плие (классикалық бидің) ............................................................................. 25
Табанның жылжымалылығын дамыту жаттығулары (батман тандю) .............. 25
«Жіпке» әзірлену (подготовка к веревочке) ........................................................ 26
Орыстың халықтық-сахналық биі .................................................................. 26
Жүрістер ................................................................................................................. 26
Дроби (жыбырлаған қадам) .............................................................................. ..26
«Гармошка» ....................................................................................................... ..26
Веревочка ........................................................................................................... ..27
Хлопушки ......................................................................................................... ....27
Хлопушки сирақты (балтырды) шапалақтау ................................................... .27
Ключ .................................................................................................................... .28
Балтық жағалауы республикасының билері ............................................. .28
Литваның халықтық-сахналық биі ................................................................... .28
Литва биіндегі қолдардың кейбір қалыптары ................................................. .28
Қимылдар мен жүрістер .................................................................................... .29
Жүрістер мен қозғалыстар ................................................................................ .29
Итальяндық «Тарантелла» биінің элементтері .......................................... 30
Қазақ халық биі ............................................................................................... .30
Қазақ биіндегі екі қолды биге ыңғайлау ерекшеліктері ................................ .30
Үлкен сыйлық .................................................................................................... .30
Қызғалдақ ........................................................................................................... .30
Білезік ................................................................................................................. .30
Бота мойын ........................................................................................................ ..30
Ұялу ................................................................................................................... ..30
Домбыра ............................................................................................................ ..30
Өрнек ................................................................................................................. ..30
Екі қолдың негізгі қимылдары .......................................................................... 31
Үкі қимылы ........................................................................................................ 31
Ұялу,сұлу көріну ................................................................................................ 31
Бидай, боз ............................................................................................................ 31
Жүріс түрлері .................................................................................................... 31
Ауыспалы (үш түрлі) жүріс ............................................................................... 31
Құс таңдай ........................................................................................................... 31
Атшабыс .............................................................................................................. 31
Тенен көк .............................................................................................................. 31
2-ші атшабыс ........................................................................................................ 31
1-ші секіртпелі атшабыс ...................................................................................... 31
Молдас құра теңселу ............................................................................................ 32
Иық қимылы.......................................................................................................... 32
Айналма ................................................................................................................ 32
Ең қарапайым айналма ........................................................................................ 32
Айгөлек ................................................................................................................. 32
Тарихи-тұрмыстық би ...................................................................................... 32
Екінші жыл оқитын оқушыларға қойылатын талаптар .......................... 32
Оқытудың үшінші жылы ................................................................................. 32
Классикалық би ................................................................................................. 32
Rond de jambe par terre ........................................................................................ 32
Pas de bourree ....................................................................................................... 33
Allegro (секірулер) ............................................................................................... 33
Үлкен changement de pied ...................................................................................... 33
Халықтық-сахналық бидің элементтері ..........................................................33
Rond de jambe par terre ............................................................................................33
Жұмыс аяғын кезектеп біресе ұшына, біресе өкшесіне шығару ........................34
Екі аяқты алға қарай ұшымен «Тарантелла» сипатында кезектеп «лақтыру» ..35
Тірек аяғында қарсы өтумен алға және артқа ітелетін өтпелі «лақтырулар» .. 35
Төмен және жоғары айналулар (battement fondu) ............................................... 35
Орыстың халықтық-сахналық биі (ортада тұрып) ........................................ 36
Ыршып түсумен істелетін жыбырлағыш қадам және жылжып жүру .............. 36
Украинаның халықтық-сахналық биі ............................................................ 37
Қолдардың позициялары ...................................................................................... 37
Қолдардың жағдайлары ........................................................................................ 37
Украин биінің қимылдары ................................................................................... 37
«Веревочка» ............................................................................................................ 37
«Дорожка прыжка» ................................................................................................ 37
«Тынок» .................................................................................................................. 38
«Выхилясник» ........................................................................................................ 38
Қазақ халқының сахналық биі ......................................................................... 38
Шынтақ толқын ...................................................................................................... 38
Құс қанат ................................................................................................................. 38
Домбыра шерту ...................................................................................................... 38
Өрнек ....................................................................................................................... 38
Атшабыс ................................................................................................................. 39
Қара жорға ............................................................................................................... 39
Желдірме ..................................................................................................................39
Бүктелу ................................................................................................................... 39
Айналма ................................................................................................................. 39
Айгөлек-2 ................................................................................................................ 39
Тарихи-тұрмыстық би ........................................................................................ 39
Бұрылыспен істелетін па польки ......................................................................... 39
Па гавота элементтері ........................................................................................... 39
Па вальса соло ....................................................................................................... 39
Билер: Сударушка, Приглашение к танцу .......................................................... 39
Үшінші жыл оқитын оқушыларға қойылатын талаптар .......................... 39
Төртінші жыл оқыту .......................................................................................... 39
Классикалық би (станок жаны жаттығулары) ................................................ 39
Battement tendus pour le pied ................................................................................ 39
Battement tendus jete пике (pointe) ...................................................................... 40
Preparation rond de jambe par terre en dehors ...................................................... 40
900 releve Ient V позициядан барлық бағыттарда .............................................. 40
Battement developpe ............................................................................................. 40
Releve жарты бақайда .......................................................................................... 41
Allegro (секірулер) ............................................................................................... 41
Pas assemble .......................................................................................................... 41
Pas balance .............................................................................................................. 41
Халықтық-сахналық би .................................................................................... 42
Тізе июмен (demi plie) аяқтың ұшынан өкшеге көшуді жалғастыратын қимылдар үлгісі ..................................................................................................... 42
Жартылай башпайлармен бүкіл табанмен көтеріліп айналымсыз жағдайдан айналымды жағдайға көшірілетін бүгілген аяқтың бұрылыстары .................. 42
Айналмалы қозғалыстар ...................................................................................... 43
Өзбектің халықтық-сахналық биі .................................................................. 44
Қолдардың жағдайы ............................................................................................. 44
Қол басының (ұшының) қимылдары .................................................................. 44
Қолдардың ұштарын бір мезетте айналдырумен істелетін
бір жағдайдан екіншісіне көшу ........................................................................... 45
Саусақтарды сартылдату ....................................................................................... 45
Қолдардың қимылдары .......................................................................................... 45
Біріктірілген қолдардың ұштарымен беттің маңында істелетін шеңберлі қимылы ..................................................................................................................... 46
Иықтардың қимылдары .......................................................................................... 46
Бастапқы қимылдары .............................................................................................. 46
Бір орындағы жүрістер мен қимылдар .................................................................. 46
Ауыспалы жүріс ...................................................................................................... 46
Қазақ халқының сахналық биі .......................................................................... 47
Тарихи-тұрмыстық би ......................................................................................... 47
Төртінші жыл оқитын оқушыларға қойылатын талаптар ......................... 47
Қорытынды .............................................................................................................. 48
Қолданылған әдебиеттер ........................................................................................ 49
Достарыңызбен бөлісу: |