I. Қыс өтіп, күлімдеп көктем, жарқырап жаз келгенде, шұрқырап жатқан қалың


 Биіктігі 800-1000 метр болатын тау атаулары



Pdf көрінісі
бет142/226
Дата09.08.2024
өлшемі2,71 Mb.
#203696
1   ...   138   139   140   141   142   143   144   145   ...   226
Байланысты:
ОКУ САУАТТЫЛЫК база (1)

1. Биіктігі 800-1000 метр болатын тау атаулары 
A) 
Қызылтас, Кішкенетау, Ақтүбек, Құсмұрын 
B) Сарышоқы, Қаратау, Ақтүбек, Маңырақ 
C) Елеке, Жаман Арғанаты, Құсмұрын, Сарышоқы 
D) Қаратау, Тарбағатай, Маңырақ, Ақтүбек 
E) Жон, Маңырақ, Жақсы Арғанаты, Қызылтас 
2. Жалаулы мұздақтарының екі көлге ағып құятын суының ерекшелігі 
A) 
түсін өзгертіп отыруы 
B) көл суының жасылдығы 
C) судың ешқайда ағып шықпауы 
D) емдік қасиетінің болуы 
E) түбінен шөптердің көрінбеуі 
3. «Ат тұяғын бояған» деген сөздің шығуына себеп 
A) 
Басқан аяғыңның асты былқылдауы 
B) Елеке елінде қой малының көптігі 
C) Мұрын Елеке деген байдың болуы 
D) Елеке қонысында бүлдіргеннің көптігі 
E) Елеке сазының тау ортасында орналасуы 
4. Мәтін мазмұнына сәйкес келмейтін нұсқа 
A) 
Қосжасыл арнасынан асып, Жалаулыға құяды. 
B) Жалаулы - Тарбағатай тауының биік шыңы 
C) Тарбағатайдың жалпақтығы елу шақырымнан астам 
D) Тау өзендері мұзарттардан бастау алады 
E) Елеке сазы - екі таудың ортасына орналасқан жазық 
5. Тау тарихымен байланысты тұлға есімі 
A) 
Найман 
B) Шыңғыс 
C) Үгедей 
D) Жошы 
E) Күшлік 
6. Аршалы өзенінің суын емге қолдану әдісі 
A) 
сазға араластырып пайдаланады 
B) бұлақ суын тазартып ішеді 
C) арша қабығын қосып қайнатады 
D) қайнаған су орнына қолданады 
E) аршаны бұлақ суына қосып қайнатады 
6.10-мәтін 
1. Асқақ Алатаудың баурайы алма мен қызғалдақтың тарихи Отаны екені ғылыми 
тұрғыдан дәлелденген. Қарапайым, бірақ бүкіл әлем үшін өзіндік мән- маңызы зор 
бұл өсімдіктер осы жерде бүр жарып, жер жүзіне таралған. 
2. Қазақстан қазір де әлемдегі алма атаулының арғы атасы - Сиверс алмасының 
Отаны саналады. Дәл осы тұқым ең көп таралған жемісті әлемге тарту етті. Бәріміз 
білетін алма - біздегі алманың генетикалық бір түрі. Ол Қазақстан аумағындағы 
Іле Алатауы баурайынан Ұлы Жібек жолының көне бағыты арқылы алғашқыда 
Жерорта теңізіне, кейіннен бүкіл әлемге таралған болатын. Осы танымал жемістің 
144


терең тарихының символы ретінде еліміздің оңтүстігіндегі ең әсем қалалардың 
бірі «Алматы» деп аталды. 
3. Қызғалдақ - пиязшықтардың ішіндегі табиғатта да кең таралған, 
көгалдандыруда да жиі пайдаланылатын өсімдік. Ерекше әсем көркімен 
дараланатын гүл болғандықтан, оны білмейтін адам кемде-кем. Осы себепті де 
Қазақстан - қызғалдақтың Отаны болып саналады. Сұрпы мен түріне қарай 
қызғалдақтың гүлдеу мерзімдері де әртүрлі. 
4. Қазақстан аумағындағы Шу, Іле тауларының етегінен әлі күнге дейін жергілікті 
өсімдіктер әлемінің жауһары саналатын Регель қызғалдақтарын бастапқы күйінде 
кездестіруге болады. Бұл әсем өсімдіктер біздің жерімізде Тянь-Шань тауларының 
етегі мен шөлейт даланың түйісер тұсында пайда болған. Қазақ топырағындағы 
осынау қарапайым әрі ерекше гүлдер өз әдемілігімен көптеген халықтың жүрегін 
жаулап, біртіндеп бүкіл әлемге тарады. Бүгінде жер жүзінде қызғалдақтың 3 
мыңнан астам түрі бар. Олардың басым көпшілігі - біздің дала қызғалдағының 
«ұрпағы». Қазір Қазақстанда қызғалдақтың 35 түрі өседі. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   138   139   140   141   142   143   144   145   ...   226




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет