I. Қыс өтіп, күлімдеп көктем, жарқырап жаз келгенде, шұрқырап жатқан қалың


Сүтті шайдың адам ағзасына тигізер әсері



Pdf көрінісі
бет17/226
Дата09.08.2024
өлшемі2,71 Mb.
#203696
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   226
Байланысты:
ОКУ САУАТТЫЛЫК база (1)

1.Сүтті шайдың адам ағзасына тигізер әсері 
A)Белокты азайтады. 
B)Салмақты азайтады. 
C)Майларды қалыпқа келтіреді. 
D)Жүйке жүйесін тыныштандырады. 
E)Ас қорытқанға жеңіл. 
2.Сүт кұрамындағы пайдалы заттар туралы мәтіннің қай бөлігінде 
айтылады? 
A)Төртінші 
B)Үшінші 
C)Бірінші 
D)Екінші 
E)Айтылмайды 
3.Мәтін мазмұнынан алшақ сөйлем 
A)Сүт қосылған шайдың адамды сергітетін қасиетке ие екені белгілі. 
B)Сүтті шай жүрек-қан тамыр ауруларының алдын алады. 
C)Сүт шайдың адам ағзасына қажет қасиеттерін жойып жібереді. 
D)Шайға қосылған сүт пайдалы қасиеттерін толықтай сақтайды. 
E)Арықтау үшін сүттің майлы түрін қолданбаған дұрыс. 
4.Шай құрамындағы адам ағзасына зиянды зат 
A)Май 
B)Ақуыз 
C)Белок 
D)Газ 
E)Алкоид 
2.4-мәтін 
1.Қазақ халқының кісі сыйлау, үйге келген кісінің қолына су құйып, ас ұсынуының 
өзінен үлкен адамгершілік, мәдениеттілік қасиеттері айқын көрінеді. Әр отбасы 
үйіне келген кісіні төріне шығарып, астына көрпе төсеп, құрақ ұшады. Қонаққа ас 
ұсынар алдында жасы кіші адамның бірі леген мен құман алып, мейманның 
қолына су құяды. 
2.Қолға су құйып, кісіге ас-су ұсынудың өзіндік жөн-жосығы бар. «Бата – бастан, 
су – аяқтан» деп, батаны төрдегі адамға жасатса, ал су құюды аяқ жақта 
отырғандардан бастайды. Әдетте қолға суды қонақтар тегіс отырып болған соң 
15


құяды, бірақ жиын-тойларда адам өте көп болатындықтан, суды екі жігіт екі 
босағадан бастап төрге қарай айналдыра құйып шығады. Кейде есік алдына үлкен 
леген қойып, үйге кірерде қонаққа қол жудырып кіргізеді. Ал адам саны шағын 
болса, онда бір адам оң босағадан бастап отырған адамдарға түгелдей су құйып 
шығады. тамақ соңында қолға су құю солдан оңға қарай басталады. Қазақ қол 
жуғанда суды сілкімейді, орамалмен сүртеді. 
3.Қазақ салтында төмен жақта отырған адамдар өзінен жоғары отырған адамдарға 
шыныаяқ алып беру, ас-тағам ұсынуға жауапты болады. Шыныаяқ алып беру мен 
ас-су ұсынудың да өзіндік ережесі бар. Мұны әр отбасы баласына мұқият 
ұғындырады, болмаса өзгелер жағынан «тәрбиесіз, көргенсіз» деген сөзге қалады. 
4.Тамақ алудың да, шай құюдың да өзіндік жөн-жосығы бар. Мысалы, шай құйған 
кезде, үй ішіндегі кісілерге шай түгел құйылып болғанша, барлық адам сабыр 
сақтап күтіп отырады. Үй иесі: «Астан алыңыздар!» деген соң ғана қонақтар 
алдындағы асқа қол созады. Шыдамсыздық таныту үй иесін көзге ілмегендік 
болып саналады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   226




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет