Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

1.Зубаиров О.З., Тлеуқұлов А.Г. Суару мелиорациясы, Алматы, 2010 ж.

2.Әуезов Ә.Ә., Атақұлов Т.А., Сүлейменова Н.Ш., Жаңабаев Қ.Ш. Егіншілік, оқулық, Алматы, 2005 ж.

ЗЕРТХАНАЛЫҚ САБАҚТАР №7-8
Тақырыбы: Топырақтың су көтергіштік қабілетін анықтау

Жұмыстың мақсаты – әртүрлі типті топырақтың су көтергіштік қабілетін анықтау.

Жұмысқа керекті құрал-жабдықтар

1. Жабдықтар: штативтер, шыны құбырлар, сағат, миллиметрлік қағаз, дәке.

2. Үлгілер: топырақтың әртүрлі құрылымдары

Жұмысты орындау әдістемесі

Зертханада топырақтың су көтергіштік қабілетін анықтау үшін диаметірі 2-3 см, биіктігі 40-50 см шыны түтіктер алынады. Түтіктің бір ұшын дәкемен байлап, оған миллиметрлі қағазды жапсырады. Електен өткізген ауалы құрғақ құрылымды және құрылымсыз топырақпен түтікті ақырын ғана столға ұрып отырып толтырады. Одан кейін түтікті штативке бекітіп, су деңгейі 0,5- 1,0 см ыдысқа түсіреді. Уақытты белгілеп, түтіктегі судың көтерілу жылдамдығын ылғалданған топырақтың қарайуына қарай бақылайды.

Алғашында әр минут сайын 5 рет есеп алынады, содан соң 5 және 10 минутта 2 рет, ал ең соңында 1 рет (20 минут) бақылайды.

Жазу үлгісін келесі кестеге түсіреді:

Су көтергіштік график түрінде беріледі, абцисс өсіне уақыт, ординат өсіне көтерілу жылдамдығы салынады.

1. Топырақтың су көтергіштігі, оның су режиміндегі орны

2. Топырақтың су көтеру биіктігі

3. Топырақтың су көтеру жылдамдығы

1.Зубаиров О.З., Тлеуқұлов А.Г. Суару мелиорациясы, Алматы, 2010 ж.

2.Әуезов Ә.Ә., Атақұлов Т.А., Сүлейменова Н.Ш., Жаңабаев Қ.Ш. Егіншілік, оқулық, Алматы, 2005 ж.

3.Атақұлов Т.А., Кененбаев Т.С. Ауыл шаруашылық мелиорациялары, Алматы, 2003 ж.

1. Жабдықтар: штативтер, воронкалар, жуғыштар, ауыр ерітінді (К₂СО₃), шыны таяқшалар, сорғыш қағаз, тұқымдар коллекциялары.

2. Үлгілер: топырақтың әртүрлі құрылымдары