Жалпы орта бiлiм беретiн мектептердi¤
КҐКПАР СыйлаІан сан сайгїлiк
жүктеу/скачать 0,7 Mb. Pdf көрінісі
|
Қазақ тілі 7сынып
- Бұл бет үшін навигация:
- Темiр торда
- Азан-³азан
- Ата мѕраґ
- М О Р Ф О Л О Г И Я § 2. СҐЗ ТАПТАРЫ
| КҐКПАР
СыйлаІан сан сайгїлiк о³тан ¾ш³ыр, Не деген ³ан ойнат³ан аттаныс б¾л! Биiктен ата-баба аруа³тары, Жар³ылдаІан жанардан жас тамып т¾р. ... Бата бер, Еске алІын да жастыІыґды, Неге м¾нша кµзiґе жас тыІылды?! Бата бер, Н±лет айта тар заманІа Темiр торда ¾стаІан ³ас³ыр ¾лды. Јара бѕлт аспанынан тарасын да Оралсын ел ежелгi жарасымІа Бата бер, Емiн-еркiн ат ойнатсын Јасиеттi бабамныґ даласында. ... Јатар ³онІан шаІала шатырлары, Азан-³азан той болып жатыр маґы. Тiрi екен Јабанбай, Бµгенбайлар, Тiрi екен елiмнiґ батырлары. ... Батыр ¾л! Ел деп жансын от жаныґда, Ары³ болсын са³тарыґ жо³тарыґ да. Ата мѕраґ кетпесiн жат ³олында, Јапы ³алма тiрлiктiґ кµкпарында! ( «Нѕрлы жол» газетiнен ) Сѕра³-тапсырмалар: 1. Сµз т¾лІасы нешеге бµлiнедi? 2. Да ра сµздер дегенiмiз не? 3. Кїрделi сµздерге ³андай сµздер кiредi? 4. Тїбiр мен ³осымшаныґ аны³тамасын айт. 5. Ж¾рна³ пен жалІаудыґ µзiндiк ерекшелiктерiн тїсiнiп алыґдар. 6. Бiрiккен сµздердiґ тїрлерi мен жасалу т±сiлдерiне м±н берiґдер. 7. Јос сµздер ³андай жасалады? 8. Јыс³арІан сµздерге мысал дар жинаґдар. 9. Тiркестi сµздерге т±н сипат³а м±н берiґдер. 10. Кїр делi сµздердiґ µзiндiк ерекшелiктерiн тїсiнiп алыґдар. 12 М О Р Ф О Л О Г И Я § 2. СҐЗ ТАПТАРЫ Јаза³ тiл бiлiмiнде ертеден бастап, сµздердi негiзгi немесе атауыш сµздер, кµмекшi сµздер ж±не одаІай сµздер деп ±р тїрлi топтарІа бµлу даІдысы бар. Ата- уыш сµздердiґ ³атарына заттар мен ³¾былыстардыґ, сапа-белгiнiґ ж±не iс-±рекеттiґ атаулары жатады. Олар- дыґ ±р³айсысында толы³ маІына бар ж±не сµйлем- де µздiгiнен дербес мїше ретiнде ³ызмет ат³ара ала- ды. Атауыш сµздердiґ ³атарына зат есiм, сын есiм, їстеу, етiстiк ж±не шартты тїрде сан есiмдер мен есiмдiктер жат³ызылып жїр. Кµмекшi сµздерде атауыш сµздердегiдей дербестiк жо³. Лексикалы³ маІынаныґ грамматикалы³ маІынамен ¾ласып кетуi, сµйлемде дер- бес мїше бола алмауы кµмекшi сµздердi сипаттайтын ж±не оларды атауыш сµздерден ажырататын белгiлер болып саналады. Кµмекшi сµздердiґ ³атарына ±р тїрлi тiлдердегi артикльдер, предлогтар, жалІаулы³тар, сеп- теулiктер, демеулiктер енедi. Сµздердiґ бiлдiретiн маІынасына, тїрлену т¾лІасына, ³ойылатын с¾раІына, сµйлемде ат³аратын ³ызметiне ³арай топталуын сµз таптары деп атайды. Јаза³ тiлiнде 9 тїрлi сµз табы бар. Олар: жүктеу/скачать 0,7 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|