Жалпы орта бiлiм беретiн мектептердi¤



Pdf көрінісі
бет86/111
Дата20.11.2022
өлшемі0,7 Mb.
#159007
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   111
Байланысты:
Қазақ тілі 7сынып

Да (де, та, те)
жалІаулыІы да, демеулiгi де 
сырт тºлІасы жаІынан жатыс септiк жалІауымен º³сас 
келедi. Жатыс септiк жалІауы 
-да (-де, -та, -те
) сµзге 
жалІанып, бiрге жазылады, оны т¼сiрiп айтуІа болмай-
ды. Ал 
да (де, та, те)
шылауы бµлек жазылады, оны 
т¼сiрiп те айтуІа немесе жалІаулы³ м±нiнде келгенде 
бас³а жалІаулы³пен алмастырып та ³олдауІа болады. 
Мысалы: тµмендегi сµйлемдi
Сен де бiр кiрпiш д¼ниеге,
Кетiгiн тап, бар ж±не ³алан
деп айтуІа болса
Жасымда Іылым бер деп ескермедiм
– 
жасымда
сµзiндегi 
-да
жатыс септiгiн т¼сiрiп айтуІа м¼лдем 
болмайды.


124
151-жатты²у. 
Жа³ша iшiнде берiлген (да, де, та, те) 
тºлІаларыныґ жалІаулы³, демеулiк немесе септiк жал 
Іау 
екенiн ажыратып, бµлек немесе бiрге жазып кµшiрiґдер.
Ауыл арасын (да) ³ыдырып ж¼ретiн ертегiлер бар. 
АІаш³а кiрген (де) балалардыґ ³оры³са ³ор³атыны 
³ас³ыр Іана. Јас³ыр туралы (да) ºІымы ±лгiндей 
Јал³аман:
– Барайы³! – дедi кесiндi сµзiн айтып. Мен (де) ³ор³а 
³оймаймын ³ас³ырыґнан. Ал µгiздердi аІытайы³ (та) 
кетейiк. АІаш³а кiре, ол ³ºры³³а жарарлы³ екi ³айыґды 
тамырын таба ³опарып, безiнен сабаІы кере ³ºлаштай – 
шо³пар жасады (да), кiшiрегiн Жандос³а берiп, ¼лкенiн 
µзi алды.
Б¼лдiргендердi балалар жеп (те), ³алталарын 
толтырып (та) алды. Бºл маґай (да) ел кµрiнбейдi Іой. 
Јал³аман Жандосты шап берiп ³ºша³тады (да), иыІына 
салды. Ла³ таІы (да) ба³ырды. Бºл жолы бºрынІыдан 
(да) ³аттыра³, бºрынІыдан (да) аяныштыра³!
Ўлгi ³ас³ырлардыґ бºл ара (да) апаны бар.
152-жатты²у.
Да, де, та, те
шылауларыныґ ±рi 
жалІаулы³, ±рi демеулiк м±нiнде жºмсалуына ж±не 
жатыс септiк тºлІасымен келуiне ¼ш-¼штен сµйлем 
ойлаґдар. Олардыґ ±р³айсысыныґ маІыналы³, ³ызмет-
тiк ерекшелiктерiн талдап кµрсетiґдер.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   111




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет