Жас ерекшелігі психологиясы
жүктеу/скачать 1,26 Mb.
|
Жас ерекшелігі психологиясы
- Бұл бет үшін навигация:
- Когортты-бірізді (комбинированный) әдіс
- Экспериментальды зерттеу
- Жеке тұлғалық эксперименттер
- Топтық эксперимент
| Көлденең кесінді әдісі. Бұл әдісті қолдану барысында әр түрлі жастағы топтар бір уақытты салыстырылады. Бұл әдіс арқылы индивидуалды дамуды анықтау мүмкін болмағанымен, лонгитюдті әдіске қарағанда бұл қысқа уақытты қамтиды. Көлденең кесінді әдісін қолдану кезінде зерттелушілерді таңдауға қатаң талап қойылады. Мұның себебі, алынған нәтижелер табиғатының бөтен болғандығынан емес, даму деңгейінің алуандылығымен байланыстылығын қамту.
Когортты-бірізді (комбинированный) әдіс. Қазіргі кезде бұл екі әдістің комбинациясын кеңінен пайдалану байқалады. Осылайша, зерттеуші 4-жасты, 8-жасты, 12-жасты жасөспірімдерді бір уақытты зерттей отырып, әр 8 жыл сайын әрбір кагортты 2 жылда бір рет зерртей алады. Осыдан кейін алынған нәтижелер лонгитюдті немесе көлденең кесінді әдістері арқылы салыстырылады. Экспериментальды зерттеу. Қарапайым тесттер эксперименттің алғашқылары болып табылады. Даму аймағындағы зерттеу эксперименттерінің екі бағыты бар. Біріншісінде зейін жеке тұлғаға шоғырланады. Екіншісінде зейін адамдар тобына бағытталған. Жеке тұлғалық эксперименттер. Бір зерттеушіге жүргізілетін эксперимент Б.Ф. Скиннердің эксперименті. Зерттелуші белгілі бір уақыт аралығында оның мінез-құлқы, жүріс тұрысына ықпалын тигізетін ойламаған жағдайларға кірістіріледі. Әуелі жағдайға бейімделі жүреді, кейін ол жағдайларды манипуляциялауға айналады. Мінез-құлықты модификациялау проблемалы мінез-құлықтан айырып, қажеттісін қалыптастырудың ең тиімді әдістерінің бірі болып табылады. Бұл жағдайды мыналар сақталады: біріншіден, мінез-құлықтың үлгісі жазылады, оның көрсетілген базалық жағдайы анықталады; содан кейін, мадақтау немесе жазалау арқылы мінез-құлық өзгерді ме, жоқ па сол бақыланады. Топтық эксперимент.Экспериментатор психологтар топтық эксперимент жүргізу арқылы адамдарға тән ортақ принципті анықтауға тырысты. Бұндай зерттеу барысында жеке тұлғалық ерекшеліктер қате түсініледі. Мысалы, ес барлық адамдарда бірдей қызмет атқарады деп болжайды. Бұл жағдайда зерттеушілер ортақтау арқылы шешеді. Яғни адамдар тобына еске байланысты зерттеу жүргізеді де, алынған нәтиженің ортасын тауып, оны тест жауаптарынан алынатын ортақ балмен сәйкестендіреді. Топтық экперимент жүргізу даму және мінез-құлық мәселесі бойынша ақпарат алуға мүмкіндік береді. Топтық эксперименттің элементтері. Балалардың агресивті мінез-құлыққа үйренуін бақылау және имитация арқылы А. Бандураның, қуыршақпен үш топтағы балалардың қарым-қатынасын зерттеді. Фильм көрсету арқылы қуыршақпен үш түрлі қарым-қатынаста болғанын балаларға көрсетеді. Мұнда эффекттің балалар мінез құлқына әсер ететін-тәуелсіз айнымалыларды байқауға болады. Қуыршақпен ойнау барысында балалардың көрсеткен агрессивті мінез-құлықтары-тәуелді айнымалылар. Эксперименттің келесі үйренуді тексеру этапында балаларға фильмде көрсетілген мінез-құлықты қайталағандары үшін мадақтайтындарын ескерткенде нәтиже өзгергені байқалады. Балалар фильмде көрсетілген агрессивті мінез-құлықты қайталауға тырысты, ер балалар мен қыз балалар арасындағы айырмашылық шамалы болды. Эксперимент келесі кезеңдерден тұрады: 1.Себепті-іздік байланыс құрылымына қатысты гипотеза құру және мәселені анықтау. 2. Тәуелсіз және тәуелді айнымалыларды анықтау. 3. Экспериментті жүзеге асыру және мәліметтер жинау. 4. Алынған мәліметтерді талдау және интерпретациялау, қорытынды шығару. жүктеу/скачать 1,26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|