Жас ерекшелігі психологиясы
Психикалық дамудың негізгі заңдылықтары
жүктеу/скачать 1,26 Mb.
|
Жас ерекшелігі психологиясы
- Бұл бет үшін навигация:
- Дәрістің мазмұны
| Психикалық дамудың негізгі заңдылықтары.
1. Баланың психикалық дамуындағы биологиялық факторлардың ролі. 2. Бала психологиясы дамуына әлеуметтік факторлардың әсері. 3. Психикалық дамыту және үйрету. 4. Балалардың психикалық дамуының даралық ерекшеліктері. Өзіндік бақылау сұрақтары 1. Жас ерекшелік психологиясының шығуы және дамуы туралы қысқаша мәлімет беріңіз? 2 .Балалар психологиясындағы эволюциялық идеялар қашан қалыптасты? 3. Балаларды кезеңдерге бөлу мәселелері. 4. Жас кезеңдерге бөлуге байланысты теориялар № 6 дәріс Пренатальды даму және нәрестенің дүниеге келуі Тақырыбы: Дәрістің мазмұны1. Пренатальды даму, кезеңдері мен триместрлер,нәрестенің дүниеге келу процесі.2. . Нәрестелік шаққа жалпы сипаттама 3 .Нәрестелік шақтағы денелік және моторлық даму 4. Нәрестелік шақтағы сенсорлық даму 5. Нәрестелік шақтағы когнитивтік даму Мақсаты: ұрықтық даму кезеңдерін және нәрестенің дүниеге келу үрдісін, осы кезеңнің маңызын, болашақ ана денсаулығын болашақ нәресте үшін маңызын ұғындыру. 1.Пренатальды даму кезеңі деп- тұқымқуалау арқылы берілген потенциалдың қалыптасуы. Пренатальды даму ұрықтанудан бастап дүниеге келген кезеңді қамтиды. Пренатальды кезеңде ана ағзасына түскен инфекция екі жол арқылы плацент және жыныстық жолмен амнитикалық сұйықтық арқылы ағзаны улайды. Бұл ауру түрлеріне венералогиялық аурулар соның ішінде ең қауіптісі СПИД..Теротегендердің ұрыққа әсері ішкі және сыртқы факторлармен байланысты. Мысалы егер ана диабетпен ауырса ұрықта инсулген жетіспеушілік етеді.Соңғы айларда ағза инсулгенді өндіре алса ұрыққа инсулген жеткілікті болады. Резус-фаторы ұрықтың дамуында үлкен маңызы бар. Кейде ана мен оның ағзасында дамып келе жатқан ағзаның қандары сыйымсыз болады. Белоктың қанда 85% болуы қолайлы фактор да болмауы жағымсыз резус. Бұл екі резус типі ұрпақтан- ұрпаққа беріліп отырады. Ал егер ананың резусы жағымсыз, баланың қанының резусы жағымды болса ол сыйымсыз. Ана ағзасындағы қанның жартысы қан жүйесіне толықтырылады да ана ағзасында антитела пайда болады. Ол ана ағзасына қауіп төндіріп қана қоймай дүниеге келетін балаға да қауіп төндіреді. Ананың жасы да пренатальды кезеңге көп әсерін тигізеді. Пренатальды ақаулық пен анамалиялар алғашқы жүктілікте 35 жастан үлкен аналар және 19 жастан кіші аналар жағдайында кездеседі. Қауіпсіздендіру факторының бірі жүктілік кезіндегі ананың денсаулығының жоғары деңгейде болуы. Нәрестенің ана құрсағынан сыртқы ортаға шығу сәтінде-ақ оның алғашқы айқайы дыбыс шығаруы, бұл өмірдің басталуының дәстұрлі белгісі. Қалыпты нәрестенің салмағы 2,5 кг нан 4,3 кг,ал бойы 48-ден 56 см болуы керек.Нәресте дүниеге келе салысымен төрт түрлі жүйені яғни тынысалу, қанайналым, асқорыту, және терморегуляцияны өздігінен реттеуге үйренеді. Бұл қадам өте маңызды болып саналады. Алғашқы ауаның жұтылуынан өкпе алғаш рет үріліп тыныс алу жүйесін жұмысқа кірістіреді. Баланың әрі қарай дамуы сол қоғамның, отбасының күтуіне соған байланысты міндеттерді орындауы, сол туралы хабардарлығына алдағы күнге сенімділігіне әсер етеді. Сонымен қатар бала дүниеге келісімен дағдарысқа кезігеді.Л.С. Выготский айтқандай «баланың дамуы дүниеге келу дағдарысымен және одан кейін жаңа туған кезең дағдарысымен басталады. Бала бір жасқа толғанда екінші дағдарысқа тап болады.Бұл кезеңнің дағдарысының мәні оның жүре бастауымен байланысты.Ерте балалық жаста бала жүре алатын болса да, ол үшін жүру кеңістікте қозғалатын негізгі форамаға айналады.үш жастағы дағдарыстың жаңа түзілімдеріне баланың үлкендерге қатысты позициясының өзгеруі, өзбетті болуға ұмтылуы, үлкендердің оны мойындауын керек етуі жатады. Осы кезеңде баланың «мен» концепциясы қалыптасады.Балада менікі, өзім жасаймын деген қылықтар пайда болады.мектеп кезеңі барлық басқа кезеңдер секілді дағдарыспен, өтпелі кезеңмен басталады.7 жаста баланың бойы тез өсе бастайды, сәйкесінше денесінде көптеген физиологиялық өзгерістер пайда болады.Бұндай өзгерістер психикалық деңгейде де жүреді.Бала өзіне , өзгелерге деген қарым-қатынасы өзгереді. Балада түсініксіз мінез-құлық пайда болады. Басынан кешіретін сезімдер шынайы бола бастайды.13 жастағы дағдарысқа тыңдамаушылықтың асқынуы, дөрекілік, үлкендерге ешбір мотивациясыз қарсы шығу, уайымдау тән.Орта жастағы дағдарыс кезеңінде адам өзінің өмірінің керемет кезеңінің артта қалғанын, өлімнің жақындағанын сезінеді. Ересек адамдарды ұрпағына не қалдырам, бұлөмірде не тындырдым қандай жетсітікке жеттім деген сұрақтар мазалайды. Сондықтан бұл кезеңнің дағдарысын сұрақтар дағдарысы деп атайды.дағдарыс кезеңдері адамға психологиялық және әлеуметтік жағынан біршама қиындықтар әкеледі.Бірақ көптеген адамдар осы өтпелі кезеңге бейімделіп, алдын-ала антиципация көмегімен өмірлік жағдайларды жоспарлай алады. жүктеу/скачать 1,26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|