Ес және когнитивті даму Ес-когнитивті дамудың маңызды аспектісі. Есте мынадай информация түрлері сақталады: бейне, әркет, сөз. Мамандар мектепке дейінгі балалардың ес процесін зерттеу кезінде негізг мына ерекшеліктеріне назар аударады. Тану-берілген бейне немесе объектіні бұрынырақ көрген немесе осы ситуацияда болғанын анықтай алу қабілеті. Қайта жаңғырту- ұзақ уақыттық естен қазір шын мәнін де жоқ объектіні немесе ситуацияны шығара білу қабілеті.
3.Мектепке дейінгі кезең процесінде балалар өз сөздік қорларын тез толтыра бастайды, күрделі грамматикалық құрылымдарды пайдаланады, сөйлеуді әлеуметтік байланыстарды орнату құралы ретінде қарай бастайды. Сөйлеуді меңгеру аймағындағы көптеген жұмыстардың авторы Роджер Браун. Сөйлеуді меңгерудің бірнеше стадиясы бар:
1 стадия. Мұнда екі сөзден тұратын сөздер айтылады. Алғаш рет телеграфтық сөйлеу, тіректік және ашық сөздер пайда бола бастайды.
2 стадия. Мұнда ұзақ сөздер айтылады. Олар етістіктің өткен шақ түрін айта алады, зат есімің шаққа сай грамматикасын меңгереді.
3 стадия. Бала жай сөйлемдердің түрін өзгертуге үйренеді. Бұрыс, сұраулы, лепті сөйлемдерді құрайды.
5 стадия. Бұл стадияда бала күрделі құрылымдармен жұмыс жасай алады. 4,5 жаста бала синтаксисті жақсы меңгереді.
Өзін-өзі тексеруге арналған сұрақтар? 1 Ерте балалық жасқа қандай жас кезеңі жатады?
2. Ерте балалық кезеңдегі маторлық даму жағдайы?
3. Операцияға дейінгі кезеңдегі ойлайдың сипаттмасы?
4. Интуитивті ойлау деңгейі?
5. Анимизм дегеніміз?
6. Материолизация деніміз?
7. Сөйлеудің бірінші стдиясына сипаттама бер?
№ 8 дәріс
Тақырыбы: Мектеп жасына дейінгі балалардың психикалық дамуы. 1. Мектепке жасына дейінгі балалардың денелік дамуы.
2. Мектепке дейінгі шақта ойын-баланың негізгі іс-әрекеті.
3 Мектепке дейінгі шақта баланың танымдық әрекеттерінің дамуы.(ойлау,ес,қиял,қабылдау т.б.)
4. Мектепке дейінгі шақта жеке басы және қарым-қатынасының дамуы.
5. Мектепке оқытуға психологиялық дайындық
