Жасампаздық қиырында
жүктеу/скачать 406,43 Kb.
|
| КІШІ ӘЛЕМДЕГІ ЖАРЫЛЫС
Мұндай бола қалады деп ешкім ешқашан ойламаған еді. Бәрі де ойдағыдай өткен-ді. Алапат кемедегілер барлық істі өз мерзімінде ойдағыдай аяқтап, сығылу аймағынан қайта шыққан бетте көтеріңкі көңілмен Жерге қарай бет қойған. Үлкен ғаламшардың тұрғындарынан да, өзге ғаламшардың тұрғындарынан да бейнебайланыс құралдары арқылы келіп жетіп жатқан алғыс толассыз еді. Соған қарамастан ғалым-ғарышкерлер кіші әлемнің ендігі жағдайын минут сайын болмаса да, тәулік сайын бақылап-барлаумен болды. Өздерінің алғашқыдай емес, біршама өсіп қалғандары да қуаныш еді. Енді біршама өссе, алапат кеменің анау-мынау тетіктерін өз қолдарына ала алатын да түрлері бар. Мұнда енді ұлудай адам ғана өсу жағынан кейіндеп қалып барады. Қанша саналы болса да оның организмінің табиғаты мүлдем бөлек-ті. Ол жерлік ғалым-ғарышкерлермен бірге осыдан бұрын көздеген сапарына қайта аттанған. Әрі осы жұлдызаралық жолда ғалым-ғарышкерлерге жолдас, кеңесші болмақ-ты. Жерден келген ғалым-ғарышкерлер де оған үйреніп қалған. Онымен бірге жүргенді, жұлдызаралық сапарға бірге шыққанды жақсы көреді. Енді міне, сол армандары да жүзеге асып отыр. Алапат кеме ішінде көңілді күй орнаған. Темір екеш темір адамдар да би билеп жөнелгендей. Олар ара арасында алапат кеменің барлық жүйелерін мұқият бақылайды. Ғалым-ғарышкерлерге не қажеттің бәрін де тез арада дайын етеді. Олардың көңіл-күйлері де ғарышкерлердің өз көңіл-күйлеріне сай өзгеріп отырады. Әзірге ғалым-ғарышкерлердің оларсыз күні жоқ. Сондықтан да темір адамдардың жайын да ойлайтын кездері болады. Дегенмен де, темір адамның аты - темір адам. Олар тамақты қажет етпейді. Ток болса жеткілікті. Егер олардың ми жүйелері ғалым-ғарышкерлердің ми жүйелерімен байланысты болмаса, онда олар өзіне алдын ала тапсырылған тапсырмаларды орындаумен шектелген болар еді. Ғалым-ғарышкерлер кіші әлемдегі ғалымдармен бірлесе отырып, темір адамдарды әздерінің ми биотоктарымен байланыстырған еді. Соның арқасында осындай жетістікке жеткен. Енді бар қиындық та кейінде қалған. Тәкен бастаған топ енді өздерін жақсы сезінеді де. Үстерінен үлкен жүк түскендей де. Азаматтық борыштарын толығымен өтеп Күн жүйесіне, ондағы Жерге, елге бет қоятын сәт те туған-ды. Бірақ кіші әлемнен аса ұзай қоймай-ақ күтпеген бір құбьшыс болды. Ғалым-ғарышкерлер темір адамдардың күш-көмегі арқылы үлкен экраннан кіші әлемдегі жаңа аспан денесінің қозғалысын әрбір секунд сайын бақылап-барлап отырған. Егер анау-мынау жағдай бола қалса, оған қайта оралуға да мүмкіндіктері бар еді. Арада біршама уақыт өткенде экранда әлгі бір құбылыс белең алған. Үлкен ғаламшар төңірегіне жіберілген аспан Денесінің айналу жылдамдығы арта бастапты. Мұндай құбылыс әдетте, кейбір ғаламшарлардың серіктерінде болатын. Ондай құбылыстарды ғалым-ғарышкерлер Күн жүйесі ғаламшарларының тарихынан жақсы білетін. Сондықтан да оған алғашында онша мән берілмеген де еді. Арада тағы бірнеше минуттар өткенде аспан денесінің айналым-жолынан сыртқа қарай ығыса бастағаны байқалды. Бұл бұрын-сонды байқалмаған құбылыс еді. Сондықтан да отырғандардың бәрі де елеңдескен. Тәкен әлі де болса экрандағы көрініске сенбей үңіліп отыр. Бұл құбылыс енді астрофизик Сәрсенбіні де толғандыра бастаған. Басында бәрі де дұп-дұрыс сияқты еді. Аспан денесі үлкен ғаламшардың нағыз табиғи серігіне айналған-ды. Енді оның ішке қарай жақындамай, керісінше сыртқа қарай тебуі түсініксіз. Fаламшар сығылу аймағында болғандықтан ол бірте-бірте ішке қарай ығысуға тиісті болатын, егер солай қажет болса. Ол болжам ақталмады. Тәкен енді мұның сырын анықтауға кіріскен Сәрсенбіден жауап күткен. Ол аз ойланып, Ғалам заңдылығын есіне түсіріп көрді. Ғаламдағы тартылыс өрісі заңы бойынша да дэл мұндай құбылыс болуға тиісті емес еді. — Менің пікірімше, бұл құбылыс сол жүйені ұстап тұрған орталық Жұлдыздан, бізге айтқанда, Күннен, — деді астрофизик ойлы жүзін Тәкенге бұрып, — оның ғаламат тартылыс күші аспан денесінің үлкен ғаламшарға табиғи серік болуына мүмкіндік бермеуде. Сондықтан да ол Күнге қарай бірте-бірте ығысып жылжып шығып барады. Мұның соңының немен аяқталары белгісіз — Сонда қалай болғаны? Біздің осыншама маңдай теріміздің далаға, желге кеткені ме? — Бірден олай деп тұжырым жасау да ерте, — деді Сәрсенбі Тәкенге бұрыла қарап, жеңіл күрсініп, — адам пенденің бүл өмірдегі барлық ісі сәтті басталып, сәтті аяқтала бермейді. Бұл өзі бір тынышсыз әлем екен. Өзіміздің Күн жүйеміз бар кеңістік әлемі қандай тыныш еді. Біркелкі кеңейіп те барады ол. — Иә, бұл Ғалам да өзінше бір тұтас адам организмі сияқты. Оның шет-шетінде біз білмейтін небір құбылыстар өтіп жатыр ғой. Біздің бұл көргендеріміз Fаламдағы миллиардтаған құбылыстардың бірі ғана. — Енді не істедік, Тәкен?-деді сол кезде геолог Азамат. — Кейін қайтамыз!-деді Тәкен ойланбастан. — Тағы да ма?! — деп оған философ Сейдолла елең етті. — Өкінішке орай тағы да... Кеме ішінде темір адамдардың сықырынан өзге дыбыс шықпады. Ғалым-ғарышкерлер әлі де кішкентай болғандықтан ықпалы шамалы еді. Ойлауын өздері ойлағандарымен, барлық істерді атқаратын темір адамдар. Сондықтан да көп нәрсе соларға тікелей байланысты. Дегенмен де Тәкен бір-ақ рет айтатын адам. Ол енді қарсы алдындағы экранды мұқият бақылауға алған. Ол шыныда да кіші ғаламшарға біржолата кірікпеген. Үлкен ғаламшардан бірте-бірте алыстап, бағытын да өзгерте берген. Ол бағыты, сол жүйенің орталық жұлдызы - Күні еді. Бар қатер де енді төне бастағандай. Ғалым-ғарышкерлер енді өздерін де ұмытып, дегбірсізденіп кеткен. Ұлудай адам да күтпеген жерден қиын іске тап болғанына қатты қиналып жүр. Реңінен рең жоқ. Әншейінде бұлайша уайым кешпейтін ол енді кіші әлемнің тағдыры үшін жанын пида етуге де дайын. Ғалым-ғарышкерлер Жерге қарай жолдарының болмағанын анық сезді. Осы маңнан бір шыға алмай әлі айналшықтап жүр. Мұндай болады деп ешқашан да ойламаған еді. Қаншама ғарышкерлер ұзақ жұлдызаралық сапарлардан дін-аман оралып жататын. Өздері де аман. Бірақ мынандай жағдайдан кейін қайтамын деп ойлаудың өзі де қиын. Тәкен айтқан соң-ақ алапат кеме ұшып бара жатқан бағытын бірте-бірте өзгертіп, қайтадан кіші әлемге қарай жол тартты. Бәрі де басқару пульті жанында. Алдарындағы үлкен экраннан көз алмайды. Содан көрініп тұрған кіші әлем уақыт өткен сайын айқындала берген. Онымен қабаттасқандай кіші әлемге кіріктірілген аспан денесі де сыртқа қарай ығысу жылдамдығын арттыра түскен. Оның жылжу бағыты орталық Жұлдыз, ал ғалым-ғарышкерлердің сөзімен айтқанда - Күн еді. - Үлгеруіміз керек!-деді Тәкен шамалы үнсіздіктен соң дауысы дірілдей шығып. Осы сөзді оның ұқсасы - Темірбек те сол мезетте қайталаған. Басқа темір адамдар да сол сөзді айтып, тасыр да түсыр іске кірісіп кеткен. Бірақ қырсық шалайын десе, оп-оңай екен. Күтпеген жерден Темірбек Тәкеннің ойындағысын орындамай қалшиды да қалды. Оның артынша қалған темір адамдар да «көз жұмды». Нағыз қарбалас әрекет те содан кейін басталды. Адам пенде өзінің жағдайы жақсы болтан кезде ғана өзгенің жайын ойлайды. Осының алдында ғана ғалым-ғарышкерлерге темір адамдардың өмірлері ұзақ сияқтанып тұрған еді. Енді бәрі де «Жүрсе -көлік, жүрмесе-өлік» дегендей, тым-тырыс әрі қозғалыссыз қалған. Енді табан астында Жерге, елге деген сағыныштары су сепкендей басылып, кіші әлемге қайта барып көмек көрсетеміз деген құшыныстары бәсеңдеп, өздерінің де, темір адамдардың да жайын ойлап кеткен. Енді кемені басқаратын темір адамдар жоқ. Жаңа ғана олар автомат жүйеге ауыстырған күрделі жүйелер ғана қалыпты жұмыс жасап тұр. Тәкен бастаған топ абыр-сабыр. Кіші әлемдегі бөтен аспан денесі өзінің ғаламшар төңірегіндегі айналымжолымен айнала қозғалуынан ауытқып, ондағы орталық Жұлдыздың тартылыс шырмауына түссе, мына алапат жұлдызаралық кеме де автоматты басқарудың шырмауында ағып ұшып кетіп бара жатты. Бірақ қанша дегенмен де кеме ішіндегі жағдайды түзеуге әлі де мүмкіндік бар еді. Тек темір адамдарды тоқпен қуаттау керек. Ол біршама уақыт алмақ. Ғалым-ғарышкерлер енді сол қуаттау әрекетіне кірісіп кеткен. Кеме ішіндегі ондай жүйелерді іске қосудың өзі де оңайға соққан жоқ. Үлкен кездерінде жіп-жіңішке көрінетін сымдардың өзін темір адамдардың денелеріне жеткізіп жалғаудың өзі де көп күшке түскен. Уақыт өте берді. Кеме сол бағытымен кіші әлемге жақындап та қалған. Бір кезде жарқ еткен жарық бәрінің де көздерін алып қалды. Ол ешбір бақылау құралынсыз-ақ айнала-төңіректі жарықтандырып түр. Бұл кіші әлемдегі орталық Жұлдыздың тұтануы еді. Ол жарылыстың желінен жүйедегі ғаламшарлардың бәрі де шайқалып, орындарын ауыстырып жатты. Өз остерінен кері қарай айнала бастағандары да бар. Оны ғалым-ғарышкерлер кемедегі арнайы жақындатқыш құралдарды пультпен іске қосу арқылы бақылап-барлап отырды. Өздері кішкентай болғандарымен кемедегі күллі жүйелер үлкен-ді. Түрлі көлемді экрандар болып жатқан құбылыстарды алдарына жайған. Бәрі де аң-таң. Күллі бір әлемнің мынандай жағдайға ұшырағаны ғалым-ғарышкерлердің қай қайсысына да оңай соқпаған. Енді олар Жерден Де бұрын өз тағдырларының не болып кетерін ойлаған. Кіші әлемге ертерек ұшып жетіп, темір адамдардың көмегімен қандай да бір әрекет жасауға да болар ма еді. Бірақ, қырсыққанда, темір адамдардың бойларындағы ток таусылып қалып уақытында жете алмады оған. Бір қырсық шалайын десе, осылай болып кететіні бар емес пе, бұл өмірде. Енді амал не. Бәрі де кеш. Болар іс болды. Тәкен бастаған топ алапат кемемен кіші әлемге қарай жақындай түсті. Ендігі мақсаттары да осының алдында ғана көз алдарында болып өткен жұлдыз тұтанымының себебін анықтау еді. жүктеу/скачать 406,43 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|