ЖҰмыс бағдарламасы пән: «Клиникаға кіріспе» Мамандығы: 0304000 «Стоматология»

Жоспар:

• 
  Залалсыздандырудың түсініктемесі
  
• 
  Залалсыздандыру, асептика антисептика түсініктемесі
  
• 
  Санитарлы- эпидемиологиялық тәртіптің негізгі мақсаттары
  
• 
  Аурухана бөлімшелерінде әртүрлі бөлмелерінде ылғалды тазалауды жүзеге асыру
  
• 
  Бөлімшедегі барлық бөлмелерді құрал жабдықтарды, медициналық және басқа инвинтарларды таза ұстау қажет
  
• 
  Медициналық ғылым туралы түсініктеме
  
• 
  Инфекция , микроорганизм туралы түсініктеме
  - Санитарлы — эпидемиологиялық тәртіптің негізгі мақсаты
  
• 
  ЕПҰ-да санитарлы- эпидемиологиялық тәртіпті сақтауда медбикенің жауапкершілігі қандай ?
  
• 
  Палата және бөлімшедегі гигиеналық талаптарды атаңыз
  
• 
  Аурухана бөлімшелерінің бөлмелерінде ылғадды тазалау қалай амалға асырылады
  

Стерилизация-микроорганизмдерді сондай-ақ олардын спораларын және токсиндерін медициналық құралдардан;тану материалдардан;іш киімдерден толық жою. Медицина практикасында стерилизация дәреледен және тігу материалы;шприцтер және иньекциялық инелер;наукастық күтім заттары және т.б.стерилизация емдеу мекемелерінде функциялық жолмен-булы;ауа арқылцы немесе химиялық жолмен өткізіліді.

Булы стерилизация автоклавте өтеде;бұл кезде ыстық қамыққан кысымды бу колданылады.бұлкеңінен тараған әдіс,автоклавта малогабаритті материалдар стерилизацияналады.мұндай стерилизация әдісіне қолайлы ,арзан болғаны жөн.булы стерилизаторлада жоғаррғы температура және жоғарғы қысым пайда болады; осыған байланасты барлық стерилизацияландыру камераларынанауаны шығару шартты қамтамасыз етілелі;стерилизацияланатын материалдарың түріне қарай автоклавтағы булы температура110*-нан138С дейін қысылады 0,4-2,5атм,--20мин

1 режим-132*С-2 атм,уақыты-45 мин.

2 режим-120*С,қысым-1,1 атм, уақыты-45 мин.

Ауа арқылы стерелизация әдісі сухожаровой шкафта өткізіледі,стерилизацияландыруға ыстық құрғақ ауа колданалады.құрғақ ыстыкпен стерилизациядыру,сондай ақ жоғары нәтижелі бірақ автоклавқа қарағанда жоғары температура және ұзақ экспозиция стерилизанланатын материалды зақымдауәсері байқалады,осыған байланасты берілген әдісті сирек қолданалады.құрғақ ыстыкпен темірден,шыныдан жасалған материалдарды стерилизациялайды.

Ауа стерилизаторында жұмыс жасау тәртібі.)сухожировой шкаф)

1-Ауа стерилизаторда жүктеу өткізіледі

2-қыздыру

3-салқыдату

4-жеңілдету

Химиялық стерелизацияға әрлүрлі химиялық заттар қолданалады.

Химиялық әдіс крупногабаритті заттарды және термолабильді материалдарды стерилизацияландыру қолданалады.Заттарды герметикалык контейнерге орналасатырады,сетелизацияланатын заттармен толтырады.

Стерилизацияның химиялық әдісің бастапқы кемшілігі стерилизацияланатын материалды стерилизациялаушы заттар қалдықтарынан жуу қажеттілігі химиялық стерилизацияға мынадай ерітінделер қолданалады;6* сутегі тотығы,19 дезиксан-1 ерітіндісі, 0,5* спиртті хлориксидин биглюканат ерітіндісі,96* этил спирті сондай-ақ газдер этилен окисі, пропилен бром метилі және олардың қоспалары.

Құрадарды, тану материалдарын ,ішкі киімдерді стерилизациялау келесі технологияның кезендерінен өтеді;

1-материалдарды стерилизация

2-стерелизацияға дайндау және қалау

3-стерилизация

4-стерелизация сапасын бақылау

5-стерильды материалдарды сақтау

1. Потогенді және шартты патогенді микроорганизмдерді палаталардың ішкі орта объектілерінде және стационарлы бөлімшелердің функционалды белмелерінде, медициналык аспаптарда және қүрал-жабдықтарда жою ____________аталады.

2. Оттегі қүрамдастарға қандай залалсыздандырушы қүралдар жатады?

1) хлорамин

2) сутектің асқын тотығы

3) жасыл бриллианттың ерітіндісі

4) сулема ерітіндісі

5) калий перманганатының ерітіндісі 6)йод

Жауаптардың дүрыс комбинациясын таңдаңыз:

А) 3,5,6

Б) 1,4,5

В) 1,2,5

Г) 2,5

Д) 2,4.

1) калий перманганатының ерітіндісі

2) сулема ерітіндісі

3)диоцид

5) сутектің асқын тотығы

6) қүмырска үсті кышқылының ерітіндісі (первомур)

7) фурацилин

Жауаптардың дүрыс комбинациясын таңдаңыз:

А) 2,4,6

Б) 3,4,6

В) 1,6,7

Г) 2,5,6

Д) 3,6,7

1) термиялык әдіс

2) химиялық әдіс

3) механикалық әдіс

4) биологиялық әдіс

5) консервативті әдіс

6) физикалық әдіс

Жауаптардың дүрыс комбинациясын таңдаңыз:

А) 1,2,6

Б) 2,3,6

В) 2,4,6

Г) 1,3,5

Д) 2,3,5

5. Бөлімшеде инфекцияны табу мақсатымен жүргізілетін залалсыздандыру__________ аталады.

6. Ошақты залалсыздандыру түрлерін атаңыз?

1) бастапқы

2) ағымды

3) негізгі

4)генеральді

5) қорытынды

Жауаптардың дүрыс комбинациясын таңдаңыз:

А)2,5

В)1,5

Д) 1,3,5

1) қайнатумен жуатын үйде жуу

2) камераларда пароформалинді және пароауалы әдістермен

3) 2% хлорамин ерітіндісінде сулау

4) кварцтау

5) кейінгі кептірумен үрып-соғу

8. Аурудың төсектік және денелік киімдерін залалсыздандыру қалай жүзеге асырылады?

1) камераларда пароформалинді және пароауалы әдістермен

2) 2% хлорамин ерітіндісінде сулау

3) жуатын ерітіндіде сулау

4) кварцтау

5) қайнатумен жуатын үйде жуу

9. Аурухана ішілік инфекцияны профилактикалау мақсатымен бөлімшеде күнде жүргізілетін залалсыздандыру_________аталады.

10. Сәйкестікті табыңыз:

1) залалсыздандыру механикалық әдісі

2) залалсыздандыру физикалық әдісі

а) қайнату

6) едендерді жуу

в) буды қолдану

г) киімдерді жуу

д) палаталарды кварцтау

11. Дезинсекция дегеніміз не?

1) зиянды шыбын-шіркей, күрт-құмырсқаларды жою

2) инфекцияны жою

3) ауруды санитарлық өңдеу

4) гигиеналық шаралар

5) микробтарды жою
Ситуациялық есептер.

1. 
   Инфекциялык аурумен ауырған науқас стационардан шығарылды. Палатада қорытынды залалсыздандыру қалай жүргізу керек? Аурудың төсек-орын жабдықтарын калай залалсыздандыру керек?
   
2. 
   Медбике палатаны тазалады, шаңды сүртті, аурудың төсек-орнын қағып жинады. Медбике пайдаланған залалсыздандыру түрін және әдісін атаңыз?
   
3. 
   Медбике аурудың жастығын қағып үстелге қойды, ол үстелді балконға шығарып күн сәулесінің астына 3 сағатқа қалдырды. Медбике пайдаланған дезинфекция түрін және әдісін атаңыз?
   
4. 
   Медбике манипуляцияны жүргізгеннен кейін аспаптарды 3% хлорамин ерітіндісіне 1 сағатқа салып қойды. Хлорамин ерітіндісінің сипаттамасын беріңіз, ол дезинфектанттардың қай тобына жатады? залалсыздандыру түрі қалай аталады?
   
5. 
   Медбике егу кабинетін күнделікті тазалау үшін сабын - содалы ерітіндіні колданды. Оны дайындау ушін 10 литр суға 1 кг сабын, 1 кг сода алды. Қандай концентрациядағы ерітінді дайындалды? Осындай ерітіндімен егу кабинетін күнделікті тазалауға болады ма?
   
6. 
   Плевральды пункция жасауға медбике дәрігерге көмектесуі (ассистент болуы ) керек болды. Медбике колды өндеудің қандай денгейін колдану керек?. Бұған қандай ерітінділерді алуға болады ?.
   
7. 
   Медбике хирургия бөлімшесіне түнгі кезекшілікке келді. Оның сырткы көрінісі мынадай: таза, өтектелген халат, қалпак, калпақ астынан жиналған шаштын ұшы шығып тұр, тырнактары - 4 мм, лак жағылған.
   

оқытушымен кері байланыс, практикалық сабақ барысында туындаған қателіктер мен қиыншылықтар талқыланады. Әр оқушыға сабақта алған бағасы хабарланады.

• 
  оқыту: егу кабинетінің құрылысын және ондағы мейірбикенің міндеттері.
  
• 
  тәрбиелік: дәрі-дәрмектерді жазып алу, сақтау, іріктеп салу және есептен шығару ережелерін сақтауды үйрету.
  
• 
  дамыту: дәрі-дәрмектерді жазып алу, сақтау, іріктеп салу және есептен шығару ережелерін сақтауды үйрету және дамыту.
  

5. 
   Мейірбике ісінің негіздері. Мұратбекова С.Қ. – Астана, 2007.
   

1. Мейірбикелік іс бойынша тәжірибелік сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулар. С.К. Мұратбекова, ҚұспановаА.Р, Ахметова К.А.-Көкшетау, 2006.

• 
  Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.
  
• 
  Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
  
• 
  Сабақтың мақсаты мен міндеті.
  

• 
  Компресті қоя білу
  
• 
  Сүліктерді қоя білу
  
• 
  Қолданған сүліктерді жою
  
• 
  Компрес және сүлікті қою үшін қажетті заттарды дайындау және орындау кезінде қолданған құралдарды өңдеу
  
• 
  Терінің анатомиялық құрылысы
  
• 
  Жүйке рецепторларының қызметі және құрылысы
  

Жоспар:

• 
  Дәрілік заттардын негізгі топтары
  
• 
  Организмге дәрілердін түсу жолдары, олардын басылымдылғы және жетіспеушілігі
  
• 
  ЕПҰ емдеу бөлімшесінін дәріханадан дәрілік заттарды жаздырып алу ережелері
  
• 
  Жалпы талаптар, бөлісмшеде ұсынатын дәрілерді сактау
  
• 
  Наркотикалык,психотроптык және катты әсер ететін дәрілерді сақтау ережелері
  
• 
  Емдеу бөлімшелерінде наукастарға дәрілерді тарату ерекшеліктері және ережелері
  
• 
  Дәрігердің тағайындау кағазы
  
• 
  Дәрімен емдеуді тіркеу және бакылау.
  
• 
  ауру тарихынан тағайындауды тандау
  
• 
  дәрілік заттар тіркейтін журналды толтыру
  
• 
  науқасқа дәрілік заттар туралы кажетті ақпаратгы жеткізу
  
• 
  ауыз арқылы берілетін дәрілерді тарату
  
• 
  наукасқа дәрілерді дұрыс жүту ережелерін үйрету
  
• 
  тіл асты (сублингвал) дәрілерді наукаска колдану ережелерін үйрету
  
• 
  наркотикалық дәрілер есебі бойынша кұжаттарды толтыру
  
• 
  медбике жеке басы қауіпсіздік барьерасын сактау.
  

• 
  бұл жолмен әр түрлі дәрінін түрлерін енгізуге болады (ұнтак, дәрі, түймедак, пилюля, драже, капсула,микстура, экстракт ж.т.б.)
  
• 
  қарапайымдылык және мүмкіншілік
  
• 
  стерильдікті сақтауды талап етпейді
  
• 
  арнайы дайындыкты кажет етпейді
  

• 
  бауырда дәрінін аздаған мөлшері ыдырайды
  
• 
  жасына, организм жағдайына ,арнайы сезімталдык және организмнің аптологиялык жағдайына байланысты әсер етеді.
  
• 
  Аскорыту жолында жай және толык емес сіңіріледі дәрінің әсері 15-30 минут, аскорыту ферменттер әсеріне байланысты бұзылады)
  
• 
  Құсу кезінде,наукастар ессіз жатқзн кезде
  
• 
  Ауыз аркылы дәрілерді енгізу
  

1. 
   Нәтиженің пайда болу жылдамдыгы
   
2. 
   Нәтиже шамасы
   
3. 
   Әсер ету ұзақтығы
   

Атропина сульфат

Неодикумарин

Празерин

Кокайн Стрехнин

1. 
   Тағайындау журналы, әрбір наукаска бөлек парақ берілген, сонда барлык
   тағайыңдауды енгізеді (таблетканы пр-р, май, тамшы ж.т.б.)
   
2. 
   Егулерді тағайындау парағы парентеральды жасаған дәрінін атын жазады егу
   медбикесіне
   
3. 
   Бір рет тағанындалуға арналған дәптер, ұйкы алдында беріледі- бұл кезекші медбике
   үшін
   
4. 
   Наукасқа жана дәрі тағайындалса постағы медбике бүл туралы аға медбикеге
   хабарлайды себебі оны дәріханадан жаздырып алу ушін (егер дәрі жок болса медбике
   дәрігерге хабарлау міндетті)
   
5. 
   Дәрігердін тағайындауымен косымша зерттеулер журналға ауыстырылады (лабараторлы,рентгенге, ЭКГ)
   

Максаты: Дәріханадан дәрілерді алу

1. 
   Бөлімшеде дәріні жаздырып алу аға медбике өткізеді бүл палаталык медбикенің
   өтінішіне сай болады өйткені кунделікті ауру тарихынан дәрігер тағайындаудан көшіріп
   арнайы дәптер немесе кағазға әрбір наукаска бөлек жазылады.
   
2. 
   Аға медбике бөлімше бойынша тағайындалған дәрілер бойынша мәлімет курайды.
   Алынған мәліметті косып форма 1 -77 толтырады. Талаптар парағы екі бөлімнен түрады; бір бөлігін аптекаға және түбірін бөлімшеде калдырады. Наркотикалық улы дәрілер және спиртін бөлек бланктерде жазылады аурухана штампымен бірге. Емдеу мекемесінін баскарушысының колы және мөрі болады.
   
3. 
   Науқастарға дәріні, ауруханада ем алып жатқан арнайы бланктерге жазады.
   
4. 
   Жалпы топтағы дәрілік заттарды екі экземплярда ручка немесе черниламен жазады.
   Бір экземпляр дәріханада калады, ал екіншісі жауаптыға кайтарылады
   
5. 
   Накладнойда міндетгі турде толык дәрінін аты орыс тілінде, дәрі формасы, дозасы,
   орауымы және мөлшері көрсетіледі.
   
6. 
   Улы наркотикалык дәрілер латын тілінде 3 экземплярда жазылады.
   

7. 
   Улы, наркотикалык және барлык заттар, есепке алынатын ауру тарихы көлемі,
   наукастың аты- жөні, препараты енгізу жолы сондай-ақ концентрация этил
   спиртінін көрсетіледі.
   
8. 
   Емдеу -профилактикалык және басқа уйымдар өзінін курылысында дәріханалар
   жоқтар баска заттармен бірге шаруашылык есепті дәріханадан камтамсыз етіледі .
   
9. 
   Егер де емдеу мекемесі шаруашылык есепті дәріханаға бекітсе оны улы,
   наркотикалық дәрілерді басқа дәрілерден бөлек 5 экземплярда латын тілінде
   жаздырылады.
   
10. 
    Міндетгі түрде бөлімше аты, этил спиртінін концентрациясы сондай-ак дәрінін
    тағайындауы көрсетіледі (егуге арналған, көз тамшылары ж.т.б.)
    
11. 
    Баска калған барлык дәрілер және дәріхана затгары 4 экземплярда жазылады.
    
12. 
    Барлык талаптар мөрмен, штамп, кол коюмен көрсетіледі.
    
13. 
    Арнайы есепке алынбайтын дәрілер, Б тізіміндегі дәрілер орыс тілінде жазылады.
    
14. 
    Спирт жене спиртті ерітінділер латынша колдану әдістері көрсетіледі.
    
15. 
    Барлык дәрілердін дозасы және саны көрсетіледі.
    
16. 
    Дәріханадан дәріні алу.
    

1. 
   Постағы медбикеде дәрі сақтайтын кілтпен жабылатын шкаф болуы кажет
   
2. 
   Дәрілік заттарды сактаудын негізгі принциптері катан тәртіпке сәйкес токсикологиялык топпен тарату.
   

3. 
   Дәрілік заттардын әркайсының ішінде колдану әдісі есебімен орналастырылады (ішке, сыртка, көз тамшылары ж.т.б. және дәрі түрлері)
   
4. 
   Дәрілерді сақтау олардың физико- химиялық күрамына сай сырткы факторлардын әсері және сақтау мерзімін сақтау.
   
5. 
   Сыртка және ішке колданылатын дәрілер постағы медбикенін касында арнайы шкафта сакталынады. Шкафта «сыртка, ішке» деген белгілер болады. Кілтпен жабылады,
   
6. 
   Парентеральды енгізуге арналған дәрілер, егу кабинетіңдегі арнайы шкафтарда сакталынады. Оларды топтары, әсер ету механизмі бойынша орналастырады.
   

7. 
   Сыртка және ішке қолданылатын дәрілер әртүрлі сөрелерде сақталады. Постагы медбике дәрілерді тобы бойынша қояды. Бір ұяшыкка АК түсіретін гипотензивті дәрілерді (клофемин, дибазол,резерпин) ал екінші ұяшыкка зәр айдайтын дәрілерді (фурасемид,гипотиазид) ал 3-ншіге - антибиотиктерді(эритроцимин,олететрин ж.т.б.)
   
8. 
   Жарыкка шыдамайтын дәрілерде кұңгірт флокандарда жарыктан тыс жерлерде сактайды.
   
9. 
   Қатты иісі бар дәрілерді бөлек сактайды.
   

12. 
    Қатты әсер ететін, тез жанатын, наркотикалык бөлек сейфте сақталады.
    
13. 
    Жаңа туған нәрестеге арналған дәрілердін тұрлері .балалар ауруханасында ішке қолданатын ертінділер стерильді болуы тиіс. Жаңа туған нәрестеге дәрілер арнайы стерильді салфеткада болады.
    
14. 
    Калий хлорид ерітіндісін Б тізіміндегі шкафта сактайды.
    Улы наркотикалық және қатты әсер ететін дәрілерді сақтау.
    

1. 
   медбике постының және егу бөлмесінде дәрілік заттарды сақтауға арналған сейфтер
   болуы керек.
   
2. 
   Сейфтін ішкі жағындағы есікте дәрілер тізімі , жоғары тәуліктік және бір рет беретін
   дозалары көрсетілген, улануға карсы дәрілер.
   
3. 
   Қатты әсер ететін дәрілер «Б» таңбаланған шкафта кілтпен жабылған.
   
4. 
   Постағы наркотикалык дәрілердін қоры 3 күннен аспау керек.
   
5. 
   Улы дәрілер-5 кұн, катгы әсер ететін-10 кұн.
   
6. 
   Кешке тунде шұғыл тұрде медициналык көмек көрсету үшін кабылдау бөлімінде 5
   күндік наркотикалык дәрілер болады.
   
7. 
   Дәрілерді сактау және үлестіру, сактау орнының тәртібі, тарату ережесі және дәріні
   тағайындауына жауапты бөлімше меңгерушісі. Сактау және үлестіруін ұйымдастыратын-
   аға медбике.
   
8. 
   Наркотикалык улы және катты әсер ететін дәрілерді сактауға жауапты - бас дәрігер
   орынбасарлары және приказ бойынша бекітілген адамдар.
   

1. 
   ЕПМ бөлімшесі және кабинеттерінде барлык наркотикалык, улы дәрілер зат-
   мөлшерін есепке алуга жатады.
   
2. 
   Есепті, бөлімшеде наркотикалык дәрілерді есепке алу журналы бойынша
   жүргізіледі,нөмірленген, байланған және қыстырылған.
   

3. 
   Әрбір наркотикалық анальгетикке бөлек қагаз арналады, онда дәрі атауы, саны, колданатын күні, науқастың аты-жөні, ауру тарихының нөмірі,қолданған ампула саны,олардың қалдыгы,медбике қолы көрсетіледі.
   
4. 
   Бос және қодданбаған ампулалар ("наркотикалық затгарды есепке алу"
   журналы, сейфтің кілті кезекші медбикеге тапсырады.
   
5. 
   Кезекшілікті тапсыру кезіңде журналдагы көшірмелердің сөйкестігін тексереді.
   
6. 
   Таңертең бос ампулалар аға медбикеге тапсырылады.
   
7. 
   Медбике наукасқа наркотикалық анальгетикті дәрігер тағайындауы бойынша береді.
   
8. 
   "А және Б" тізіміндегі дәрілерді сақтайтын сейфтің кілті тек қана наркотикалық, улы және қатты өсер ететін дәрілерге жауапты адамдарда
   сақталады. Түнге қарай бұл кілттерді кезекші дәрігерге береді. Наркотикалық
   дәрілер бар сейфтің кілті берілгенін тіркейтін арнайы дәптер" колдарын
   қояды.
   
9. 
   Арнайы комиссия бас дәрігермен бірге 10 күнде 1 рет қолданылатын
   ампулаларды сәйкес актке байланысты жояды.