Жоба: «Ұлттық құндылықтар»
Үш айлық тақырып: «Қазақтың жеті кереметінің бірі – Киелі домбыра»
жүктеу/скачать 6,85 Mb.
|
жоба ұлттық (2)
Үш айлық тақырып: «Қазақтың жеті кереметінің бірі – Киелі домбыра»Жобаның мазмұны: 1. Кіріспе: 1.1. Таңдауға негіздеме. 1.2. Жұмыстың мақсаты. 1.3. Міндеттері. 1.4. Жұмыстың кезеңдері. 1.5. Қажетті ресурстар. 2. Негізгі бөлім. 2.1. Қазақстанның жеті кереметі 2.3.Домбыра құрылымы 2.4.Домбыра туралы қызықты 5 дерек 2.5. 1 шілде-Ұлттық домбыра күні 3. Қорытынды. 4. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі. 5. Қосымша. Домбыра туралы ұғым Домбыра – қазақтың ішекті, музыкалық халық аспабы. Шанағы көбінесе алмұрт пішіндес болып келеді, мойны өте ұзын, пернелермен бөлінген. Домбыра – қазақ халқының әрбір үйінде болуы міндетті және қажетті аспап болып есептелген. Бұл музыкалық аспаптың пайда болу тарихы ғасырлар қойнауына кетеді. Ежелгі Хорезм қаласының қазбаларынан археологтар екі шекті құралдарда ойнап тұрған музыканттардың терракотты бейнелерін тапқан. Ғалымдар бұның Хорезмдік аспаптардың бұдан екі мың жыл бұрын өмір сүрген көшпелі сақ тайпаларының музыкалық аспабы екенін белгіленген. Бұл ежелгі екі шекті аспаптардың қазақ домбырасымен ұқсастығы көп және оның прототипі болып табылады. Осылайша, археология арқылы домбыраның ерте кезде пайда болғандығы анықталды. Домбыраның екі түрі бар - батыстық және шығыстық: Батыстық домбыра жалы жіңішке және ұзынша болып келеді. Шығыстық жуан және қысқа жалды домбыраларда мұндай техникалық әдіс қолданылмайды. Аспаптар көлемі мен қалыбының түрі дыбысталу күшіне әсер етеді: көлемі үлкен болса, дыбысталуы да сондай болады. Дыбысталу сипатына оң қол техникасының әсері бар: төкпе күйлерде дыбыс қол білезігін күшті сілку арқылы екі ішекті қағумен алынса, шертпе күйлерде дыбыс жекелеген қол саусақтарымен шектерді шерту арқылы берілген. Осылайша домбыра мен күйдің, олардың орындалуы арасында тығыз байланыс бар. Домбыра тек екі шекті ғана емес, үш шекті де болып келеді. Өткен кезеңде үш шекті домбыра Қазақстанның әртүрлі аймақтарында кездескен. Домбыраның осыған ұқсас үлгілері қазақстанның шығыс өңірінде кең тараған. Домбыра да орындалатын шығармаға байланысты, ол бірде квинтаға, бірде квартаға бұралып күйге келеді. Домбыра халқымыздың жан серігі, оның тарихын, тағдыры мен тілін, қоғамдық және рухани өнері мен салт - санасын, тұрмысы мен әдет - ғұрпын айқын көрсететін ұлттық байлығымыз. жүктеу/скачать 6,85 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|