Казахстан республикасыныњ


Міндеттеменің пайда болуы



бет52/73
Дата06.02.2022
өлшемі2,41 Mb.
#33245
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   73
10.2. Міндеттеменің пайда болуы.
Міндеттеме пайда болу негізінің белгісі бойынша бөлінуі шарт- келісімдегі міндеттілікпен (ex contractu), құқық бұзушылықтағы міндеттіліктің (ex delicto) бір-біріне қарама-қайшылығына әкеп соғады. Біздің ғасырымызға дейінгі II ғасырда заңгер Гай өзінің институцияларында осы біліктілікті келтіре отырып, оны міндеттеменің ең маңызды бөлшектенуі деп атаған. Дамыған рум құқығындағы міндеттемеде айыппұлдың, жазаның мәні көрсетілген; ерте рсспубликалық құқықта жазалау мен айыппұл салудың мақсаты міндеттеменің негізгі маңызы болды.
Құқық бұзушылық, келісім болмағанда да әртүрлі көп жағдайлар кездесіп жүрді, бірақ соған қарамастан міндеттілік болды. Классикалық заңгерлер міндеттіліктің әртүрлі тараған түрлеріне нақты атау бере алмаған. Сол заңгер Гайды алсақ та, келісімнен шыққан міндеттілікті жеке көрсетіп, ал қалған жағдайларды, негіздің әр түрінен туған, бір жалпы міндеттілік атауымен белгілейді.
Бірақ та Рум құқығында кейде шарттардан сияқты және құқық бұзушылықттардан сияқты міндеттемелердің тұрлері болатын. Цивиль құқығы бойынша шарттар және құқық бұзушылықтар тек қана заңдардың ішінде көрсетілсе ғана шарт және құқық бұзушылық ретінде есептелетін. Ал претор құқығы бойынша кейбір шарттар және құқық бұзушылықтар заң тізіміне кірмесе де, өмірде болып қалса – есептелетін. Шарттардан сияқты және құқық бұзушылықтардан сияқты міндеттемелер осы өмірде болған, бірақ заң тізіміне кірмеген жағдайлардан шықты.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   73




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет