Жалқы туралы сөз мәйегі де көп: «Арғымақ атқа міндім деп, ата жұртты ұмытпа»
(Н.Назарбаев)
«Алтын дөдеге ат байлар».
«Жылқының сүті - шекер, еті - бал».
«Жылқы тұяғының дүбірі мен кісінеуі, құлындарының шұрқырауы - нағыз симфония» (БТС)
«һәзірет Әлінің дүлдүлі Пырақ Пайғамбарға болған шырақ». (Б.Т.)
«Жал-құйрығы қаба деп, жабыдан айғыр салма, жаугершілік туғанда жағыдайлап мінер ат болмас».
«Ат болатын тай саяққа үйір келеді».
«Ұрыншақ тай жаз жарға, қыс қарға жығады».
«Алуан - алуан жүйрік бар, әліне қарай шабады»
«Адам баласы сөйлескенше, жылқы баласы кісінескенше» «Алып анадан туады, тұлпар биеден туады».
«Артқы айылы берік болса, арық тулап не қылар»
«Үйіріне жеткенше түлпар асығады, ұясына жеткенше сұңқар асығады»,
«Жүйрік атқа жел қамшы».
«Жеріне қарай жылқы өсер»
«Құнарлы жерде құлын тай»
«Жүзден жүйрік, мыңнан тұлпар»
«Жылқы етін жемесе, қазақ қайтіп жетілер»(Б.Т.)
«Жылқы етін жемеген боркемік, қымызын ішгіеген жілігі майсыз, бойы мыртық, салмақсыз келеді»(Б.Т.)
«Өзің не жеп ессең, балаңа да соны беруге тырыс, Себебі бала ағзасы мен қанасында (вена қан тамыры) сіз қолданған тағам нәрінің қажеттілгі міндетті түрде туары анық» (Б.Т.)
«Жылқы еті — жаным. Жылқы сүті - қаным» (Б.Т.) «Жабыны жауға мінбе жалы бар деп, жаманмен жекжат болма малы бар деп»
«Анаңды боз биенін сүтіне шомылдыратын жөнін бар»
Жылқының естілігін адамға теңеп:
«Адам жылқы мінезді»,
«Тіл білмеген надан,мінген аты шабан»
«Тай күнінде бас бермеген,құнанында құрық салдырмайды»деген