Клара Қабылғазина
жүктеу/скачать 2,41 Mb. Pdf көрінісі
|
Тіршілік.pdf
241, С.Сарғасқаев «Тәмпіш қара», 143088-21-265761, 239687-143088-22-334472, 317 (1), 239705-143088-22-334499, 239725-143088-22-334529, 2 5350324877561697439, math-sol, 239716-143088-22-334512, math-sol-kaz, Саба ты та ырыбы Жыр кейіпкерлері (Бірінші тарау) Сынып 7 «А», math-tasks-kaz, murat-monke-5640ecbd4690d
| Тіршілік
жатыр-ау, ерiндерi кеберсiп, аузынан жалын лебi шығады. Елге қасiрет төккен зұлмат аштықпен қоса анталаған оба ауруының аяғы бұл үйдiң де табалдырығын аттағанын жас бала бiлмеген едi... Үш тәулiктен соң әйел тiлге келiп, есiн жинады. Көзi алақтап, жан-жағына қарағыштай бердi. Баласын iздеп жатқаны баршаға аян. Жиналған көршi-қолаң жас шылаған көздерiн төмен салды. …Әйелдiң жалғыз тiрегi, сүйенiшi, бар медетi жалғыз ұлдың қазасын естiртуден ауыр азап болмады... Бiр уыс болып шөгiп қалған ақсақал тамағын кенеп, қайта-қайта жөткiрiнiп, кекештене: «Қа-қа-рағым, Сүлен, бе-берiк б-о-ол!» деген сөздердi зорға айтты. Сол сәтте ау- рудан, аштықтан құр сүлдерi жатқан әйелге қандай күш бiткенiн кiм бiлсiн, орнынан атып тұрып, есiкке қарай ұмтылды. «Қане, көрсетiңдер маған... Өтiрiк... Мүмкiн емес... Менiң жалғызыма тағдыр тiрлiк беру- ге тиiстi. Жоқ, ол болмайды... Қайда әкеттiңдер? Көрсетiңдер... Жоқ, ж-о-о-оқ, сенбеймiн...» Қолтығынан қармап, жiбермей тұрғандарға бой бергiсi жоқ. Сәлден соң алыса-алыса дәрменi таусылып, сөйлей- сөйлей сөзi бiтiп, құлап түстi. Тағы да есiнен танды. Ай жаңарғанша төсек тартып жатқан әйел ауру азабын жеңiп, қайсарлық танытып, орнынан тұрды. Құлазыған көңiлi еш нәрсеге ауар емес. Сүлесоқ қалыптан арылу бейнетi қиын тидi.»Сенгiм жоқ, мүмкiн емес қалайша?! Тәуiр болып қалған сияқты едi ғой аурудан». Тiптi ағайын-туған жиналып, баланың қабiрiн көрсетсе де нанғысы жоқ. Кеш батып қалған сәт. Күннiң алқызыл жалқындары төнiп келе жатқан түннiң қаhарына төтеп бере алмағандай көкжиекке шашырап, бiртiндеп таусылып бара жатыр. Таңертеңнен берi мазасы болмаған әйелдiң ойында бiр-ақ тiлек. Ол – баланың мәйiтiн қолмен ұстап көрiп қана өзiн-өзi сендiру. Ұзақ жолға жиналғандай әр нәрсенi бiр ұстап, әрлi-берлi үй iшiнде жүрдi де қойды. Ел орынға отырған кезде көз ұшында көрiнiп тұрған жотаға қарай жүрiп кеттi. Ананың балаға деген махаббаты, сағынышы, үмiтi сияқты сезiмдер жетелеген нәзiк тұлға небiр дауылды ақпанға да төтеп бере алатындай... Ана жүрегiнен артық жүрек, ана тiлегiнен артық тiлек жоқ екендiгiн әр басқан қадамы қайталап жатқандай... Күндiзгi болған жылылықтың лебiн күз кешiнiң суығы жан-жаққа бытыратып жiбергендей... Ауыл айналасында бетке сәл жылымық леп соққандай едi, ендi қойны-қонышына суық жел кiрiп, қалтыратып ба- рады. Жер бетi де тоңази бастаған. Алыстан қарауытып жатаған тау- лар көрiнедi. Жаз бойы ақселеу ғана басқан дала берекесi қашып, сәнi 42 Клара Қабылғазина кеткен. Жалғыз аяқ сүрлеумен келе жатқан оған жол тiптi ұзарып кет- кендей... Ойында тек ұлы. «Тым болмаса мейiрiмнен шығып, құшақтап- құшақтап, сүйiп-сүйiп те қала алмадым-ау, жанымды! Бiр ауыз сөзiне зар болдым ғой. Неғылған қатал өмiр! Бiр салған құрығын қайта-қайта салды-ау! Не жазығым бар?! Бiреудiң ала жiбiн аттаған пенде емес едiм. Бiреудi даттап, бiреудi ғайбаттап, көңiлiн қалдырмап едiм ғой!». Егiлiп келедi... Өмiрге бар өкпесiн айтып, әдiл қазылық жасамадың деп АллаҺ Тағаланы жазғырып та келедi... Келiп жеттi-ау! Бетi қабыршақтанып қатып қалған үйме топыраққа алғашында саусақтары бата қоймады. …Әлдебiр таяқшаны тауып алып, жұдырық сиятындай етiп үңгiдi. Сонан соң тырнақтарының арасына құм-тастың кiрш-кiрш кiрiп, батып, жанының қиналып жатқанына қарамастан үңги бердi. Күрек ұстамақ түгiлi жаңағы бiр таяқтың өзi баласының бiр жерiне тиiп, тәнiн ауыртып кететiн сияқты көрiндi. Сондықтан да екi қолға күш салды. Алғашында қатқақ болғанымен тереңдей келе топырақтан сәл жылылық бiлiнгендей ме... Жүрек тұсы лүп еттi. …Әлдебiр жылт еткен үмiт оты пайда бол- ды. Баласы қателiкпен, абайсызда осында түскен сияқты. Бұл үмiт оны тiптi құлшындырды. Қанша уақыт қазғанын да бiлмейдi, бiр уақытта қаптың кенебi сияқты бiрдеңеге қолы тидi. «Дұрыс... Ақыретке анау ауқаттының үйiне қаптық кенеп алдық деп едi-ау!» Кеңейтiп, қаза түсiп, қолы мәйiтке еркiн жеттi. «Мiне тiзесi, мiне саны...» Сұп-суық боп, қатып семiп қалған дененi аялағандай сипа- лай бердi... …Әлден уақытта қолы баласының жыныс мүшесiне тидi. «Ұлым-ау, жарығым-ау, шынымен сөнген екенсiң ғой... Мен пақырды артыңа тастап кеткен екенсiң ғой... Сенбеп едiм...» Кезiнде жоқтай алмағаны есiне түсiп, зарлады-ай дерсiң! Өмiрден көрген қорлығын, азабын, тағдырдың әдiлетсiздiгiн мақамға қосып төгiлттi. Айдаладағы зарлаған жалғыз әйелдiң дауысы таңға аспан аясына тарап кетiп жатты. Жаңғырық әйел мұңын, әйел зарын қағып алып әлдебiр, бұл өмiрден тыс тылсым бiр дүниеге жеткiзуге алып кетiп жатқандай... Бiрлi-жарым малын жайғап, түтiн түтетуге шыққан ауыл адамда- ры жота жақтан келе жатқан Сүлендi көрдi. Жаулығының астынан қобырап шыққан шаштары көзiне түсiп кеткен. Үстi-басы топырақ, батпақ, саусақтарынан қан сорғалап, топырақпен араласып, қара қошқылданып көрiнедi. Бетiн басқан шаңды көз жасы айғыздап, та- рам-тарам еткен... Ешкiмнiң оған «неге бүйттiң?» деп сұрауға дәттерi бармады. Үйiне кiрiп, баласының орнына етпеттеп жатқан күйi ұза-ақ |