мұнда f(xi) корреляциялық байланыста белгілі болған f пен уі арасында және ерекше алынған бір немесе бірнеше факторлық белгінің әсерінен қалыптасқан нәтижелі белгі бөлігі. Еі - жанама және кездейсоқ факторлардың әсерінен пайда болған нәтижелі белгінің бөлігі. Түзу сызықты байланыста себепті ықпалдар белгі мәндерінің өсуіне немесе кемуіне қарай нәтижелі белгі мәндері бірқалыпты әрі үздіксіз өседі немесе кемиді. Корреляциялық талдау рет француз палеонтологы Ж. Кювье енгізді, ал статистикада оны Ф. Гальтон алғаш қолданды.
Ж. Кювье
(1769 - 1832)
Ф. Гальтон
(1822 - 1911)
Корреляцилық талдау – бұл екі немесе одан көп кездейсоқ шамалардың арасындағы байланыстың тығыздығын және бағытын анықтайтын сандық әдіс.
Байланыстың күшін бағалау үшін корреляция теориясында анғылшын
Корреляция коэффициенті
Байланыстың сандық мөлшері
|
Күштің сапалық сипаттамасы
|
0,1 - 0,3
|
Әлсіз
|
0,3 - 0,5
|
Қалыпты
|
0,5 - 0,7
|
Айқын
|
0,7 - 0,9
|
Жоғары
|
0,9 - 1
|
Күшті
|
Корреляция коэффициенті – байланыстың күшін және оның бағытын сипаттайтын, [-1, 1] аралығынды мәндерін қабылдайтын көрсеткіш.
Оны символмен r деп белгілейді.
Корреляция коэффициенті - бір айнымалыны екіншісін біле отырып, қаншалықты жақсы болжауға болатынын бағалайтын статистика;Мысалы,адамдардың биіктігін білу арқылы олардың салмағын болжауға болатынын айтайық.
Корреляция оң (+) және теріс (-) болуы мүмкін. Корреляция белгісі екі айнымалының оң корреляциямен байланысты екенін көрсетеді (екі айнымалының мәні бір уақытта өседі немесе төмендейді) немесе теріс корреляция (бір айнымалының екіншісі кеміген сайын артады). Мысалы, студенттің сабаққа келмеуінің семестрдің соңындағы балмен -0.40 корреляциясы бар делік (сабақтан қалу неғұрлым көп болса, балл соғұрлым төмен). Екінші жағынан, алынған балл мен қатысқан сабақтар саны арасындағы корреляция +0.40 болады. Облигацияның беріктігі бірдей, бірақ оның белгісі сабақтарға қатыспағанымызды немесе сабаққа қатысқанымызға байланысты.
Достарыңызбен бөлісу: |