26. Алғашқы сурет жазулар табылған өлкелер.
Адам баласы ішкі ой -толғаныстарын,сезімдерін сурет салу арқылы,өзінің сүйікті жұмысын жасау арқылы,тіпті кейбір адамдар өз эмоциясын шығару арқылы жеңілдейді. Тамырың тереңге жайған тарихта адам мен қоғам егіз ұғым болғандықтан, қоғамда әртүрлі бейне,суреттер арқылы адамдардың өзіндік бір сезімдерін ашық жеткізу көбейе түсті. Алғашқы суретжазулар Ымырт, Египет сияқты ежелгі өркениеттерде пайда болды. Мезолитте шамамен 10 мың жыл бұрын тау жыныстарының қабырғаларында жануарлар мен аң аулауды көрсететін алғашқы графикалық суреттер табылған.Соынмен қатар алғашқы суретжазулар түрлері Америка үндістерінде,Қиыр солтүстік халықтарында, Египет, Меропотамия, Финики, Крит, Испания, Оңтүстік Франция, Шумер, Қытай жер-лерінде, Гватемалла, Пасха аралдарында пайда болды. Қазақстан жерінен Алматы облысы Таңбалы сай (б.э.д. VІ ғ.), Талдықорған облысы, Ақсу, Қапал жерінен, Дауылбай тауы, Теректі сайы, Алакөл, Талас ойпатынан, Қарағанды облысы, Қаратаудан, Семей, Дегерес, Балқаш, Ұлытаудан табылды. Алғашқы сурет жазуы тарихы көне заманға жатады. Пиктографияның алғашқы белгілі мысалдарының бірі үңгірлердің немесе ірі тастардың қабырғаларына ойылған ең көне петроглифтер. Яғни суреттерде жануарлардың, адамдардың, тағы басқа заттардың қарапайым бейнелері болып, жазу пайда болғанға дейін осы суретжазу пайда болған.Адамдар жазу білмегендіктен айтқысы келген ойларын сурет салу арқылы,тасқа қашап жазу арқылы жеткізген.
Уақыт өте келе пиктография дамып, күрделірек әрі жан-жақты бола бастады. Мысырлықтар мен сумериялықтар сияқты ежелгі өркениеттер пиктографияны иероглифтік жазу үшін қолданған.Шамамен 40-мың жыл бұрын үңгірлерде ең алғашқы суретжазулар табылған.
27.Алғашқы ойжазулар табылған өлкелер. .
Ой-жазу деп жалпы бір ойды түсіндіру процесі санасыз, яғни бірден автоматты түрде өтуін айтамыз, әрі ойдың таңбалық белгісі жоқтығын байқаймыз.Ойжазу процесін жазу ой тұжырымда көреміз.Өйткені жазу – таңбаға жатады.
Алғашқы ойжазулар Египе,Греция жерлерінде табылған. ОйжазуларАлматы облысы Таңбалы сай ,Талдықорған облысы, Ақсу, Қапал жерінен, Дауылбай тауы,Теректі сайы, Алакөл, Талас ойпатынан,алқаш, Ұлытаудан табылды. Ғалымдардың айтуынша пиктографиядан яғни суретжазудан осы ойжазу алдыңғы сатыда тұрған. Бұл пікірді И.Е.Гельб, Л.В.Зиндер атты зерттеушілер білдірген екен.Менің ойымша,ойжазу болмаса,адам өз ойлаған ойың автоматты түрде түсіре алмас еді.Мысалы,бір оқиғаны ойлап тұрып,бірден салса өте керемет туынды шығатыны белгілі.
