Лекция №1 Тақырыбы: Фонетиканың зерттеу нысаны
жүктеу/скачать 496,98 Kb.
|
5. Лекциялар жинағы
| Жанама толықтауыш
Жанама толықтауыш тура толықтауыштардай сабақтас етістіктермен ғана емес, салт және сабақты етістіктермен алшақ байланыста тұрып, оларды жанама түрде толықтайды. Субъектінің қимыл процесін, күйін білдіретін етістіктер жанама толықтауыштарды меңгеріп, оның тиісті жалғауда тұруын керек етеді. Бұл – барыс, жатыс, шығыс және көмектес септіктері. Жанама толықтауыштар негізінен баяндауышқа қатысты жұмсалады. Кейде анықтауыш, толықтауыш сиятқы басқа мүшелерді де толықтайды. Жанама толықтауыш қызметінде жұмсалатын сөздер – зат есімдер мен олардың орнына жұмсалатын есімдіктер, заттанған сын есімдер, есімшелер. Жанама толықтауыштың мағыналары Жанама толықтауыш әр түрлі септік жалғауда, әр түрлі тіркестер құрамында айтылатындықтан, олардың мағыналары да әр алуан болады. Барыс септігіндегі толықтауыштар қимыл процесінің кімге, неге арналғанын, қандай талап қойылатынын білдіреді. Сұрағы – кімге? неге? Жатыс септігіндегі жанама толықтауыштар қимылдың не басқа сапаның затқа тәндігін, сондай –ақ іс-қимыл таралған объектіні білдіреді. Сұрағы – кімде? неде? Шығыс септігіндегі толықтауыштар заттың неден жасалғанын, тегін; заттың салыстырмалы ерекшелігін, іс – қимылдың шығар арнасы болған объектіні білдіреді: Сұрағы – кімнен? Неден? Мыс: Сүттен ақ, судан таза. Біреуден артық, біреуден кем. Бұл хабырды газеттен оқыдым. Көмектес септігіндегі жанама толықтауыштардың мағыналары: Құралдық мағына: немен? Қаламмен жаздым. Бірлестік не ортақтастық: кіммен? немен? қариямен қол беріп амандасты. жүктеу/скачать 496,98 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|