Лекция мақсаты: Басқару ғылымының теориялық және әдістемелік негіздері, басқарудың шетелдік тәжірибесін зерттеу қажеттілігі
Басқарудың корпоративті мәдениеттің салааралық түрлері: кәсіпкерліктің салалық мәдениеті, сауда мәдениеті. әкімшілік мәдениеті. инновациялық мәдениет
жүктеу/скачать 3,98 Mb.
|
менеджмент
- Бұл бет үшін навигация:
- құндылық жүйесімен
| Басқарудың корпоративті мәдениеттің салааралық түрлері: кәсіпкерліктің салалық мәдениеті, сауда мәдениеті. әкімшілік мәдениеті. инновациялық мәдениет.
Корпоративті мәдениет деген не? Бүл термин сөзге көптеген анықтамалар болады. Олардың бірнешеуін келтірейік. Ұйым, мекеме мәдениеті үйым мүшелерімен ажыратылатын нанымдар және күтімдер кешені ретінде үсынылады. Бүл нанымдар және күтімдер мөлшерлерді қалыптастырады, олар маңызды дәрежеде жеке түлғалардың және топтардың үйымдарда мінез-қүлығын анықтайды. Мәдениет - бүл жалпыға бірдей үйым ішінде тіршілік ететін қатынас пен қүндылықтың салыстырмалы түрақты нанымдары.5 Қазіргі заманның кәсіпорындарына назар аударайық. Өмірдің барлық жағдайларына қызметтік, өнеркәсіптік, техникалық және өзге де ережелерді қазір жазып шығу мүмкін бе? Кадр қызметінің кез келген ойлау қабілеті дүрыс жетекшісі және қызметкері бүл сүраққа «Жоқ!» деп жауап береді. Одан аздай жүмысшылар класы баяу, бірақ дүрыс бағытта кәсіби операторлар класымен, тобымен ауыстырылып жатыр, бүл адамдар анағүрлым немесе одан төмен күрделі техниканы басқарады және қызметтік тағайындауларының шеңберінде өз бетінше шешім қабылдау қүқығына ие. Ал олар өздері шешім қабылайтын болса, осыдан ережелерде барлығы бар деуге болмайды. Сіз қалай ойлайсыз, ереже болмаған жағдайда корпоративтік директор, басшы, қызметкер шешім қабылдағанда неге бағдар жасайды? Дүрыс - олар өзінің біліміне және тәжірибесіне жүгінеді. Тек соған ғана ма? Істі жүзеге асыру амалдарының бірнешеуін қызметкер біледі деген ықтималдылық өте жоғары, және белгілі амалдар арасында біреуін таңдау осы қызметкердің құндылық жүйесімен, яғни мәдениетімен анықталады. Осы жағдайда - үйымдастырушылықпен. Әрі қарай болатын техникалық және үйымдастырушылық даму келесілерге алып келеді, қызметкерлердің қызмет ережелерін анықтау анағүрлым күрделене түседі, қызметкерлерде мәселелер мен тапсырмаларды шешудің мүмкін болатын нүсқалары көбейе түседі, өз бетінше шешім қабылдау қүзыреттіліктері мен мүмкіндіктері көбейеді. Яғни басшылық қүралы ретінде үйымдастырушылық мәдениет рөлі қызметкерлердің өнеркәсіптік әрекеттерімен өседі. Осыдан, ол қалай жүмыс жасайтынын талқылаудың үлкен мән-мағынасы бар. Сонымен, егер мәдениет - бүл қоғам қүндылықтарының жүйесі болса, онда үйымдастырушылық мәдениет - үйым қүндылықтарының жүйесі болып табылады. Алайда бүл қүндылықтар басшылықпен жарияланған қүндылықтар емес. Бүл үйым қызметкерлері нақты бағалайтын қүндылықтар. Бас жетекшінің ақиқат рөлі ұиымның құндылықты ұстанымдарын басқарудан тұрады. Т. Питерс, Р. Уотерман Егер мәдениет қызметкерлердің мінез-қүлығын анықтаса, онда қүндылық жүйесін басқару мәні бар. Осылайша, акционер және директорлар кеңесі мүшесі рөлдерінің бірі - мәдени үйымды басқару болып табылады. Бірақ қандай болмасын нәрсені тиімді басқару үшін ол қалай жүмыс жасайтынын түсіну керек. Жолын қуушылық және міндеттемелер. Корпоративті, ұжымдық басқару теориясында ағылшын термині «commitment» жиі кездеседі. Ол жолын ұстаушылық, көзқарастар дегенді білдіреді. Ұжымдық басқару контекстінде термин сөз бірлескен басқару ұстанымдарын акционерлік қоғамның директорлар кеңесі мүшелерінің, жетекшілерінің, қызметкерлерінің жол ұстаушылығын білдіреді, олар акционерлер құқықтарын және олардың мүдделерін сақтау ұстанымдары болып табылады. Жолын ұстаушылық - бұл ішкі наным, ішкі құндылықтар жүйесі. Ол өздігінен пайда болмайды, оны бұйрықтармен немесе жарлықтармен дағдыландыруға болмайды. Жолын ұстаушылық дәйектілікпен құндылық жүйесінің құралдарын қалыптастыруда және дамытуда, яғни бірлескен мәдениетте көрінеді. Осылайша, акционерлер ұжымдық мәдениетті қалыптастырған жөн, ал директорлар және басқарушылар бірлескен мәдениетті қалыптастыруға міндетті. Сонымен бірге директорлар және басқарушылардың өздері белгілі бірлескен мәдениеттің тасымалдаушылары болу керек, ол акционерлердің мүдделері есебіне келтірілу керек және директорлар мен басшылар осы мәдениетті өздерінің қол астындағы бағыныштыларына көрсету керек. Осы жағдайда қосымша акционерлердің мүдделері сақталатын кепіл пайда болады. Енді мәдениет (құндылықтар жүйесі) қалай жұмыс жасайтынын және оның көмегімен жетекшілердің және қызметкерлердің өндірістік мінез - құлығын қалай басқаруға болатынын қарастырып өтейік. Ол үшін ұйымдастырушылық мәдениетінің элементтерін анықтап алайық. Сонымен бірге А.И. Пригожин сәйкес бізді тек менеджмент және мекемеде қызметкердің мінез - құлығын өзгертетін 6 элементтер ғана қызықтырады. Ұжымдық мәдениет теорияларының бірі - мәдениеттің жоғары және төменгі деңгейлерінің элементтері бар деп айтады.7 Егер автормен ұсынылған элемент теорияларын біршама толықтырса, онда келесілер алынады. Жоғары деңгей элементтеріне келесілер жатады: мекеме тапсырмасы; мекеменің негізгі құндылықтары; фирмалық белгілері (мекеменің атауы, жалауы, логотип, фирмалық белгісі, таным белгісі, тауарлық маркалары және т.б.); буын сөздер және ұрандар, әнұран; компанияның мақсаттары мен тапсырмалары; Төменгі деңгей элементтеріне келесілер жатады: имандылық (әдеп), қағидалар; салттар, әдеп - ғұрыптар және машықтар; тіл; аңыздар, тарих, батырлар; өнер; материалдық пішіндер және т.б.. жүктеу/скачать 3,98 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|