Марат Қабанбаев (1948 – 2000)

• 
  Манап 2 күн бұрын 16:10 кеткенде Алматыдан аттанған.
  
• 
  Омскіге 15:55-те келеді.
  
• 
  Алматыдағы вокзал – Шығыстың базарындай шулы.
  
• 
  Омскідегі вокзал – жүріс-тұрыс аз, биік қабақ вокзал алды саябыр.
  
• 
  Манап су жаңа 3 сом, артынан 4 сом берсе де шофер ақшаны алмайды.
  
• 
  Манап су жаңа шалбарының қыры сынбасын деп тізелігін саусақ ұшымен шымшып, төмен тартты.
  
• 
  Шофер машинасы - ашық жасыл «Волга».
  
• 
  Төмен қарап, көзімен жер сүзу – Төрекелді тұқымының қасиеті.
  
• 
  Жатақхана есебінен қонақжай бөлмелер бөлінген.
  
• 
  Директор оң қолының астындағы қызыл түйе төбесін басу арқылы аға тәрбиешіні шақырады.
  
• 
  Директор Манапқа батыс қабырғадағы кішкене қалашықтың жоспарын көрсетеді. «...Ертістің жағасына төдіріп саламыз, аумағы 50га. Клуб, спортзал, жатақхана бәрі бар...»
  
• 
  Қаланың бас архитекторы – балалар үйінің түлегі.
  
• 
  Манап інісін 11 жыл бойы көрмеген.
  
• 
  Қали балалар үйіне 4 жасында түскен.
  
• 
  Манап ертең қайтпақшы, Виктория сапар алдында ініңізбен маған кіріңіз дейді.
  
• 
  Жазғы демалыс әлі аяқталған жоқ. Төменгі кластар пионер лагерінде. Жоғары кластың оқушылары қала іргесіндегі жеміс совхозында қияр, помидор теріп жүр.
  
• 
  Қали секілді спортсмен балалар 7 ноябрь мерекесінің қарсаңында қала мектептері спорттың әр түрінен дәстүрлі жарысқа шығады, соған дайындалып жатыр. Былтыр 1 орын алған.
  
• 
  Ағаштардың ұзын көлеңкелері сұлап-сұлап жатқан аллеяны қуалай келіп орналасқан бір қабатты қыш үй – спортзал.
  
• 
  «Алақанына қыстыра шыққан тарағын дымқыл шашына кеміп жіберіп, артқа қарай көтеріп-көтеріп тастады» - Қали.
  
• 
  Манап екі қолын айқара ашып, ыстық құшаққа айналдыра беріп еді, Қали: «Здравствуйте, дяденька!» - дейді. Қалидың амандасу үшін солаңдатып ұсынған қолын ұстай алды да сілкіп өзіне тартып, төсіне төс тигізді, маңдайынан иіскейді. Қали қатқан ағашша.
  
• 
  Балалар үйіндегілер орысша оқып, орысша сөйлейді.
  
• 
  Қалидың шашы Манаптың кеңсірігін жарады. Себебі, бас жуғаны арзанқол сабын.
  
• 
  Манап Эльжбетаны ұнатып қалады. Оның бойына мейірімді ананы іздейді. 40-қа іліне бастаған әйелдерді көрсе анасы есіне түсетін. Себебі анасы осы жаста қайтыс болған.
  
• 
  Қалидың аяғында ала таспалы кроссовка.
  
• 
  «...Өскемендегі балалар үйіне сені бұлыңғыр күзде ағарып тапсырдық. Өзге амал да қалмаған. Шешені қылтамақ алып кетті. Жерге қарап әкеміз күрт шөккен. Соғыстан контузия алған адамнан не сұрайсың. Төсек жаңғыртып, бізге өгей де болса ана тауып бере ме десек, қаны қайта-қайта көтеріліп, ауруханадан шықпауға айналды. Мен мектеп-интернатта оқимын. Сонда деймін де: «Қалмаймын есе қалмаймын!» - деп, зар илеп жылағаның күні бүгін көз алдымда. Ұстап жібермеген тәрбиешінің білегін қыршып алдың. Біз де көз жасымызды сығымдап тұрып: «Дорба-дорба кәмпит теңдеп, екі-үш күннен кейін келеміз, қорықпа, алып кетеміз қайтадан»,- деп алдарқаттық. Теріс бұрылып, тұғжыңдай берген көкеме көп қарайламай, маған қол созып, пора-пора жылай бердің: «Мака - Манапқа тілің келмей, Мака дейтінсің - кәмпитті сен әкел, сен алып кет!» - деп... Содан итіңдеп ауылға жеткенше... біреуді жерлеп келе жатқандай... тіс жарғамыз жоқ. Бір апта бойы басыма жастаған күпәйкім таңертең дымқыл тартып жүрді... Тәтемнен айырылғасын сені көкем бақты. Жазғы демалысқа келгенде жаялығыңды өзім жуып жүрдім. Мені өлердей жақсы көретінсің. Бір бидайды бөліп жедік. Қайда барсам сонда томпаңдап, ізімнен екі елі қалмаушы ең...» - Қалидың балалар үйіне келген сәтін айтып берген Манап сөздері.
  
• 
  Манап биыл құрылыс отрядына барып, тәуір табыс тапқандықтан Қалиға 46 размер костюм әкеледі.
  
• 
  Қалидың сол жақ үстіңгі ернінің құйрығы дір етіп шапши қалатыны әкесінен айнымайды.
  
• 
  Қалидың размері 48. Манаптың сыйлығы тар болады.
  
• 
  Манап: «...Мұрнағы жылы әкемнің басына тас жиып, қорған көтердім. Саман кірпішін өз қолыммен құйдым. Көрші ауданнан екі атадан қосылатын туыстар табылған, олар да аянбады.» - десе, Қали тас көтеруді білмейді екен...
  
• 
  Манап кішкене күнінде Текебай тентек секілді бірен-саран ғана шекеден шерткен. Қалғаны өз баласымен жазда ауылдарына алдырып, келмесе ет, құрт беріп, жақсы көрген.
  
• 
  Қалидың «Жас өспірімдер тобы бойынша 1 разряды бар».
  
• 
  Қали табиғатты жақсы көреді. Балалар үйіндегі тірі табиғат мүйісі соның қарауында. Үйірмеге 30 жуық пионерлер, октябряттар мүше.
  
• 
  Қала іргесіне кеше шығып, К.Ж.Патрикеевнаның күшігін ұстап әкеледі. Таңертең тышқан берген. Оны жуан емен қуысынан Қали алып шыққан. Сол кезде сұқ саусағының ұшын тістеп алған көрінеді.
  
• 
  Мүйістері өткен жылы қала мектептері ішінде 1 орын алған.
  
• 
  Эльжбета ағылшын сеттері күшігінің 1-еусін тегін береді екен. Соған қоса ақбөкеннің лағын алғысы келеді.
  
• 
  15 жастағы Қали өскенде «ұшқыш, әскери ұшқыш» болғысы келеді.
  
• 
  С.А.Павловичпен кездесіп, 2 күні жеке сөйлескен Қали: «Әскери ұшқыш боламын десең, денсаулығыңды осы бастан мықта. Спортыңды тастама!» - деген жауап алыпты.
  
• 
  Қали Манаптан сағат сұрағанда 16:55 болған екен.
  
• 
  Жаттығу 17:30 бітеді. Қали соған асығып кетіп қалады. Кетіп бара жатып, костюмді ұмыттың деп шақырған ағасына: «Қатар жатқан Эльдар Ғиззатуллинге құйып қойғандай екен. Бірге оқимыз. Бойы тәштік. Соған сіздің атыңыздан сыйлайын.» - дейді.
  
• 
  Манап: «Бүгі кетемін, кешкі 18:00 поезд бар!» - дейді.
  
• 
  Манап іштей келер жазда келемін деп қалады.
  
• 
  Қали баспалдаққа 2-ақ ырғып шығып, кілт бұрылады да, қолын бұлғап, кұлімсірейді. Сол ақ ерні шапшиды.
  
• 
  Директордың кабинетінен шығып бара жатқан Манапқа дипломатыңызды ұмыттың деуі сол еді, Манап оны Қалиға тастап барады екен. ұмытып кетіппін, табыстаңызшы деп сұранды.
  
• 
  Манап – сөзге салсаң баспайтын, араққа салсаң батпайтын кісі.
  
• 
  Шофердің анасы Ленинград блодкасында, әкесі Венгрия топырағында қалған. Жалғыз қарындасы – Света 3 жасында шофер ағасынан ажыраған. Ағасы ол кезде 5-те еді. «Света кеткен балалар үйі Ертістің Сібір жағындағы үлкен қалаға ауысты дегенді кезінде шала-шарпы естіп қалып ем. Тұрмыс түзегесін сол қаласы осы шығар деп, Омскіге кешіп келдік. Ізім-қайым... Көрші қалалардан да іздеп көрдім. Светлана Коновалова жоқ та жоқ...»
  
• 
  Шофер Манапқа үйінің адресін жазып береді, Манаптың дипломатын інісіне тастап кеткенін естіп, құшақтап алады.
  

Қарағайдай қара дипломатын жерге қойды. Пиджагын шешіп қолына алды да, Алматыдан ілесе келген шаңын қақты. Вагондағы берекесіз у-шу мен құлағында қалып қойған поезд доңғалақтарының үздіксіз сартылы біртіндеп тынып, ізім-қайым өшкенше тырп етпеді.