Математиканы

М атематика - 4, 58-бет
3456 • 4 және 14184:4 мысалдарының шығару жолы, түсіндіру 
әдістемесі
3456 
х 4 
13824
14184 4 
12
3 . . .
3456 санының бірліктерін 
4-ке көбейттім, сонда 
24 болады, 4 бірлікті бір- 
л ік т е р д ің асты н а ж а за - 
мыз, ал 
2
ондықты 
3456-ға көбейтіп, шыңңан 
нәтижеге қосам ы н...
Бірінш і толымсыз бөлінгіш 
14 бірлік мыңдың, 14 бірлік мың- 
ды ңты 4-ке бірлік м ы ңды ңтар 
шығатындай етіп бөлуге болады. 
Олай болса бөліндіде 4 таңбалы 
сан шығады, өйткені бірлік мың- 
дыңтар оңнан солға ңарай сана- 
ғанда төртінші орынға ж азыла- 
ды.
2) Нөлмен аяңталаты н санға көбейту және бөлу. Оқулыңта- 
ғы мысалдарды талдау, қандай ңасиет ңолданғанын сұрау.
8700 • 40, 1240 • 20, 13500 • 300; 348000 : 40, 24800 : 20, 
13500 : 300 ж азбаш а көбейту (бөлу) тәсілі.
8700 * 40 көбейту үш ін, 4-ті 87 көбейтеміз де көбейткіштерде 
неше нөл болса, сонша нөлді көбейтіндінің мәніне тіркеп жаза- 
мыз.
13500 : 300 бөлу үш ін, 13500 әуелі 100-ге кейін 3-ке бөлеміз.
3) Екі, үш таңбалы санға көбейту және бөлу.
О қулықтағы мысалдарды талдау, қандай ңасиет қолданға-
нын сүрау.
756-ны 84 -ке бөлу, бөліндінің мәнін оңай таңдап алу үш ін, 
бөлгіш 84-ті дөңгелектейміз, сонда 84-ке емес 80-ге бөлеміз, ол 
үшін 75-ті 
8
-ге бөлеміз,
9 ш ығады ...
5.8. Есептеулер жүргізуге машыктандырудың
ерекшеліктері
Катемен жүмыс
М атематиканы оңытудың негізгі мақсаттары ны ң бірі - оқу- 
шыларды натурал сандармен амалдар орындай білуге және сол
2 1 0

11 
м; і /і дарды қарапайым шамаларға қолдануға үйрету. Оқушылар- 
чмң бастауыш буынды бітіруіне қарай математикалық дайын- 
ім қтан өтуін қамтамасыз ететін есептеулер жүргізу іскерліктері 
г 
11
дағдыларының міндетті деңгейі бағдарламада анықталған.
Ксептеулер ж үргізу дегеніміз - оқып үйренген сандармен 
муызша немесе ж азбаш а амалдар орындау. Ауызш аесептеулер- 
іс к,осу (азайту) мен көбейту (бөлу) кестелері, амалдардың "дер- 
і><•<•" (ерекше) және кестеден тыс ж ағдайлары ж айы ндағы білім- 
ігр, ал ж азбаш а орындалғанда амал алгоритмдері қолданыла- 
м і. Пүлардың бәрі - есептеуге м аш ы қтанды руды ң құрам ды
Гн >./і іктері. Есептеудің орындалу сапасы оқыту нәтиж елерінің 
ц.іқты деңгейіне байланысты. Оны бағдарлама талаптары на сай 
і і.м ыптастыру үш ін мыналар қаж ет:
1) Әр түрлі көрнекі қүралдарды тиімді пайдалану және есептеу- 
и р жүргізу теориясы мен практикасының ара қатынасын дүрыс
щ қтау арқылы олардың қатесіз орындалуына негіз жасау;
2)
Есептеулер саналы және дүрыс ж үргізіліп қан а қоймай,
• міи сенімді деш апш аң орындау дағдыларын орнықтыра, жетіл- 
ііре түсетін жұмыстарды дәйекті және ж үйелі, әрі уақы т жа- 
гыман үйлесімді үйымдастыру;
4
Л)
Бүкіл сыныптың және жекелеген оқуш ының есептеулер 
і үргізуге бейімділігін әрдайым тексеріп, аны қталған кем ш ілік 
ііги оқы лы қтарды ң дер кезінде ж ойы луы на үнемі қам қорлы қ
i ісап отыру (әр оқуш ының өзіне тән жеке ерекш еліктерін де 
пірықша ескеру);
1
) Есептеулер жүргізуге үйретудің қай кезеңінде болмасын, 
пі.ушының өзін-өзі тексеруі мен бақылауына басш ылық ету.
Ксептеу қабілетін қалы птасты ру, ж етілдіру ж әне дамы та 
түсумен байланы сты қ а зір гі әдістем ен ің п р и н ц и п тік ж ән е 
мо мд і
белгілері болып табылатын бұл талаптар математиканы 
оі ,ыту мазмұнын аны қтауда маңызды рөл атқарады . Өйткені 
оі .ытылатын м атериалдар осы түрғы дан іріктеліп алы нады , 
о.мардың қүры лы мы мен қарастыры лу кезеңдері аны қталады ,
ii у ызша және ж азбаш а есептеу тәсілдерінің белгілі бір ара қаты- 
ц.ісы айқындалады. Ж азбаш а қосу мен азайтуға берілген мы- 
і іілдарды "баған" түрінде шығару кезінде оқуш ылар разрядты ң 
Гмріиен екінш ісіне ауы сқанда немесе разряд бірліктерін бірі- 
ммі, астына бірін дәл келтіріп ж азуда, сондай-ақ амалдарды ң
2 1 1

кестелік мәндерін табуда ж иі ңателеседі. Сол сияқты , көбейту 
мен бөлуде сәйкес алгоритмдердің м ән-мазмұны н, орындалу 
кезеңдерін еркін білмеу де ңателесуге себеп болады. Сондай 
қателердің кейбіреулерін төмендегі түрде келтірейік.
1
) 
2
-ші толымсыз көбейтінді нөлге тең болған кезде 3-ші то- 
лымсыз көбейтіндінің қай ретпен ж азы латы ны н жете білмеу.
753 
х 204 
3012 
1506 
18072
18469 23
115
5303
69
69
69
69
0
18469 23
184
83
- 6 9
69
0
1
) 
1
-ші толымсыз бөлінгіш ті дұрыс анық- 
тамау;
2) Б ө л ін д ід е неш е циф р болаты н ды ғы н
аны қтауды ң қаж еттігін ескермеу;
3) Бөліндінің мәнінің 1-ші цифрын дұрыс 
анықтамау;
4) Қ алды қты ң бөлгіштен кем болу керек- 
тігін ескермеу.
1
) 
1
-ші толымсыз бөлінгішті дұрыс анықта- 
мау;
2) Бөліндіде неше цифр болатындығын анық- 
таудың қаж еттігін ескермеу;
3) Қалдықтың жанына бөлінгіштің екі цифры 
қатар түскенде, бөліндіге бір нөл ж азыла- 
тынын ескермеу.
Осындай қателік жіберген кезде, оқуш ылар табылған нәти- 
ж енің дұрыстығына тексеру арқы лы көз ж еткізу үш ін әрекет 
жасай бермейді. Бұл әрине, оқуш ылардың бөлу алгоритмін же- 
тік түсіне алмағандығын дәлелдейді.
Қатені болдырмау мақсатында ж үргізілетін жұмыстар:
1) 
Оқушылардан математикалы қ өрнектерді тақтадан, оқу- 
лы қтан жөне топшамадан көшіргенде қандай қателер жіберу і 
мүмкін екенін сұрау?

жүктеу/скачать 62,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: