Мазмұны 1-тарау. Спирт технологиясы
жүктеу/скачать 1,41 Mb.
|
Технология спирта111 (копия)
| Ферментті препараттар
Ферментті препараттар қанттандырушы материалдар ретінде қолданылады. Олар спирт зауыттарында, сонымен бірге, микробиология өнеркәсібінің арнайы кәсіпорындарында өндіріледі. Олардың ассортименті едәуір кең, олардың продуценттері болып зең саңырауқұлақтары, сонымен бірге бактериялар, ашытқы тәріздес микроағзалар да бола алады. Өнеркәсіпте ферментті препараттарды алу үшін, негізінен, ферменттердің берілген жиынтығын продуцирлейтін селекциямен шығарылған штаммдарды пайдаланады. Продуцент-микроағзаларды іріктеу жақында өткен уақытқа дейін олардың амилолитикалық ферменттерді – α-амилаза мен глюкоамилазаны жинау қабілеттілігіне қарай өткізілді. Қазіргі кезде спирт шығымын арттыру үшін қанттандыру үшін пайдаланылатын препараттардың ферментативті жиынтығына крахмалды емес полисахаридтерді гидролиздейтін ферменттер кіруі тиіс деп саналады. Спирт зауыттарында, негізінен, Aspergillus awamori (Глюкоаваморин Пх) және Aspergillus oryzae (Амилоризин Пх) зең саңырауқұлақтарының беттік жолымен алынған құрғақ культуралары, Bacillus subtilis – Амилосубтилин Г3х бактериалды амилазаның құрғақ препараты, Aspergillus awamori (Глюкоаваморин Пх), Aspergillus batate (Глюкобататин Гх) зең саңырауқұлақтары микроағзаларының тереңдей алынған культуралары, Bacillus mezentericus (Амиломезентерин Гх), Endomicopsis bispora (Глюкоэндомикопсин Гх) бактериялары пайдаланылады. Соңғы уақытта құрамында термотұрақты амилаза, глюкоамилаза, сонымен қатар ақуыз бен крахмалды емес полисахаридтерді гидролиздейтін ферменттері бар әртүрлі шетел фирмаларының ферментті препараттары кеңінен қолданылады. Ферментті препараттар сапасы стандарттар талаптарына сәйкес физико-химиялық және биологиялық көрсеткіштер бойынша бағаланады. Олардың сипаттамасы 2.2-2.7 кестелерінде келтірілген. Кесте 2.2. – Зең саңырауқұлақтарының беттік жолымен алынған құрғақ культураларының сипаттамасы
Саңырауқұлақтардың құрғақ культураларының сапасы зауыт зертханасында тексеріледі. Қанттандыруда әрекет етудің оңтайлы жағдайлары: Глюкоаваморин Пх және Амилоризин Пх – температура 56-58 0С, рН 4,8-5,6. Амилосубтилин Г3х-1 (бактериалды амилаза) ферментті препаратын Bacillus subtilis бактериясының тереңдей алынған культурасының культуралық сұйықтығының алдын-ала қойылтылған сусүзбесін бүріккіш кептіргіште кептіру жолымен алады. Физико-химиялық көрсеткіштер бойынша препарат МЕМСТ 59-9 талаптарына сәйкес болуы тиіс (кесте 2.3). Кесте 2.3 – Амилосубтилин Г3х ферментті препаратының сипаттамасы
Кесте 2.4 – Глюкоаваморин Гх-466 ферментті препаратының сипаттамасы
Глюкоаваморин Гх әрекет етуі үшін оңтайлы жағдайлар – температура 50 0С, рН – 4,0±0,5. Көрсетілген препараттың құрамында, негізінен, глюкоамилаза болады. Глюкоаваморин Гх уытты ішінара алмастыра алады немесе α-амилазаның басқа көздерімен қоспасында уытты толығымен алмастыруға пайдаланылуы мүмкін. Амиломезентерин Гх – құрамында сұйылтатын әсері бар α-амилаза болатын бактериалды препарат. Өте термотұрақты, заместі алдын-ала қайнату сатысында пайдалануға болады. Оның сапа көрсеткіштері 2.5 кестесінде келтірілген. Кесте 2.5 – Амиломезентерин Гх-467 ферментті препаратының сипаттамасы
Амиломезентерин Гх ферментті препаратын 12±1 0С температурасынан асырмай 4 тәуліктен артық емес тот баспайтын болаттан жасалған немесе эмальданған зарарсыздандырылған сыйымдылықтарда сақтауға рұқсат етіледі. Осы температурада 12 сағаттан асырмай жылу өткізбейтін зарарсыздандырылған сыйымдылықтарда тасымалдайды («сүт тасушы» машина). Aspergillus batate-61 (Глюкобататин Гх) зең саңырауқұлағының тереңдей алынған культурасының құрамында α-амилаза мен глюкоамилаза болады. Оған талаптар ТШ 18-3-1 техникалық шарттарымен анықталады (кесте 2.6). Кесте 2.6 – Глюкобататин Гх ферментті препаратының сипаттамасы
* АҚ және ГлҚ барданың қатқыл сусүзбесінің құрамына және осындай кең аралықтарда өсіру ұзақтығына байланысты өзгеріп тұрады. Endomicopsis bispora ашытқы тәріздес саңырауқұлақтың тереңдей алынған культурасы – Глюкоэндомикопсин Гх құрамында тек глюкоамилаза болады. Осы препаратқа қойылатын талаптар 2.7 кестесінде келтірілген. Кесте 2.7 – Глюкоэндомикопсин Гх ферментті препаратының сипаттамасы
Қанттандыру үшін Глюкоэндомикопсин Гх тек Глюкобататинмен Гх қоспасында қолданылады. Соңғысы α-амилаза көзі ретінде пайдаланылады. Соңғы кезде глюкоамилазаның тазартылған препараты Глюкоаваморин Г3х өндіріледі. Оның сипаттамалары 2.8 кестесінде келтірілген. Кесте 2.8 – Глюкоаваморин Г3х ферментті препаратының сапа көрсеткіштері (ТШ 483-05803071-02 бойынша)
жүктеу/скачать 1,41 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||