«Мейіргерлік істегі психология және коммуникация негіздері» пәні бойынша студентке арналған


Көшбасшылық дегениміз кім? Көшбасшы деген кім?



бет59/200
Дата24.09.2023
өлшемі1,16 Mb.
#182238
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   200
Байланысты:
«Мейіргерлік істегі психология ж не коммуникация негіздері» п ні

Көшбасшылық дегениміз кім? Көшбасшы деген кім?
Ондаған жылдар бойы психологтар және басқа да көшбасшылық мәселелерді зерттеуші мамандар оған түрлі анықтамалар беруге тырысты: «топтық процестердің шоғырлануы», «адамның даралығы және оның әсер етуі», «келісімге келу білу өнері, ықпал етуді жүзеге асыру», «мінез құлық моделі», «уағыздау формасы», «басым қатынастар» (Bass, B.M., 1990). Медициналық тәжірибеде қолдану үшін, көшбасшы туралы Кацтың берген анықтамасы сай келеді: «Біздің ойымызша көшбасшылықтың мәні мекемелерде қабылданған ережелерді механикалық қолданғаннан гөрі, ықпал ету басымдылығы» (Katr L Kahn, 1987).
Бұл анықтама көшбасшылыққа байланысты анықталған идиялардың бәрін қамтиды. Көшбасшылар артық істер жасауға ұмтылдырады, бұл ұмтылыс медициналық ұжым үшін де маңызды болып табылады.Олар да, көшбасшылық жүйемен қарапайым келісу ауқымынан шығуға және мақсатқа жетуге көмектеседі.
Бірқатар авторлар көшбасшысы мен басшы ұғымдарын ажыратады. Кейбір зерттеулердің (Herscy C Blanchard, 1988) пікірінше, бұл ұғымдардың арасындағы бір жағдайда ықпал етуге (көшбасшылық), ал келесі жағдайда ұйымдастырушылық мақсаттарына жету (басшылық) екпін түсіруден көрінеді. Басқа авторлар айырмашылық бар жағдайда шырғалаң жұмыс (басшылық), екінші жағдайда- жаңашылдық (көшбасшылық) басым болады деп есептейді немесе «қажетті жұмысты қажетті түрде орындаумен» қарама-қайшы (Bennis L Nanus, 1985).
Дәрігердің көшбасшылық ұасиеттері неден көрінуі керек?
Мінез ұстамының пікіріне сәйкес тиімді көшбасшыларға, адамдар-дағы сияқты, оларды басқаруға ұқсатпайтын қасиеттер тән. Саяси процестің жетекешілерін зерттеу барысында В.Т. Крысько (2004) медициналық сферада да қолдануға болатын бірқатар психологиялық ерекшеліктерді атап өту.

  1. Мақсатқа және адамға бағытталу іскерлігі. Дәрігер мамандығының адамға бағытталғандығын ескере отырып, басшы қызыметтегі дәрігерден келесі стратегияларды күтуге болады;

а) мектебінің еңбек көрсеткіштеріне нұқсан келсе де, гуманистік бағытты сақтау;
б) қызыметкердің еңбек көрсеткіштеріне баса назар аударып, гуманистік бағыттан бас тарту;
в) екі бағытты да қоса сақтауға тырысу
2. Белсенділік және бірізді-іс әрекет
Аталған белгілер әлеуметтік табандылық, шыдамдық, батылдық, сияқты негізі болып табылады.
3.Өз келбетін және сыртқы мінез- құлқын қалыптастыру.
Дәрігер-көшбасшы өз ұжымының мүшелеріне де, пациенттерге де бағытталуы керек. Ол адамдардың құндылықтарын, демографиялық және әлеуметтік жағдайлардан туындаған әр түрлі сезіп отыруы қажет.
4. Адамдардың сенімін тудыра білу.
Аталған қасиет ең маңызды болып табылады.Ешқандай дәрігер қандай қызыметке отырмасын, егер оған сенбесе адамдарға әсер ете алмайды. Егер адам көшбасшы болып саналса, ол нақты әлеуметтік топтың мүдессін жеткізуші болып саналады.
5. Биліктің беделін қолдана білу.
Дәрігердің беделдігінің маңызды критериі- көшбасшы тұлғаның үкімдігі емес, медициналық ұжымның жұмысын жолға қоя білу қабілеті. Оның өз әріпетерімен құзіреттілігін бөлісе білу, маңызды қабілет болып табылады.
6. Басқа адамдардың түсіне білу қабілеті.
Дәріге көшбасшының тағы да бір маңызды қасиеті оның маңызы іскерлігі болып табылады.Бұл ерекшілік анық көрініс беретін эмпатияның тұрақты сипат ретінде болудын қажет етеді.
7. Жауапкершілікті өзіне алуға ұмтылу.
Дәрігер- көшбасшының жауапкершілігінің негізінде мотивация жатады. Мотивтердің мәні әлеуметтік парыздың, маңыздылығына байланысты болады.
8. Беделін көтеру маңыздылығы.
Ұжымда сынды дұрыс қабылдау, өз жетістіктеріне мастанбай, шыңдалған мінез көрсете білген көшбасшылар, нағыз шынайы беделге не болады.
9. Саяси ойлау. Дәрігер-көшбасшының ойлауы оған әлеуметтік ұстамнымын сомдауға, өз мінез-құлқының формасы мен мазмұнын анықтауға көмек-теседі.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   200




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет