Монография түркістан, 2010 жыл Пікір жазғандар: Ә. Жолдасбеков- педагогика ғылымдарының докторы,профессор



бет142/226
Дата22.12.2021
өлшемі4,7 Mb.
#585
түріМонография
1   ...   138   139   140   141   142   143   144   145   ...   226
Қызметтестік технологиялары педагог пен бала арасындағы демократиялық, теңдік, әріптестік қатынастарды іске асырады. Мұғалім мен шәкірт қызметтестік, шығармашылық одақтас жағдайына түсіп, бірге мақсат, мазмұн айқындап, баға береді.

Еркін тәрбие технологиялары баланың өзіндік таңдауы мен дербестігіне назар аударады. Нәтижеге сыртай ықпалдан емес, іштей ықылас-ниетпен жетуді көздеп, таңдау жолымен бала өзінін субъекттік бағдарын ең өнімді тәсілдермен ақтауына жол ашады.

Іштей ұғу (эзотериялық) технологиялары. Ақиқат және оған жетуге арналған бейсаналылық, астар саналылық білімдерді көрегендік және аянмен іштей сезіну іліміне негізделген. Педагогикалық үдеріс - бұл хабарлау не ортақтасу емес, ол Шындыкқа, Ақиқатқа өзінше жанасудың бірден бір жолы.

Тұлғалық бағыттағы педагогикалық технологияның бастау көзі Бахтин-Библердің диалогтық тұжырым, ережелерінде адам санасының негізі жалпылықты (всеобщность) диалогтан болатынын арқау еткен. «Диалогтық қатынастар» бұл адамзат сөйлесулері мен барша қатынастарды, адами тұрмыс көріністерін, барша мән мен маңызға ие дүние жағдайларына тән әмбебап құбылыс... Сана бастау алған жерде, диалог іске кіріседі» (В.С.Библер).

Дәстүрлі дидактикалық жүйелердегі калаған педагогикалық технология негізі - түсіндіру, ал тұлғалық бағыттағы тәлімде екі бірегейлік (феномен) келесідей: ұқтыру - түсіндіруде - тек бір сана, бір субъект, монолог; түсіну, ұғуға-екі субъект, екі сана, өзара түсінім, диалог қатысады. Түсіндіру - әрдайым «жоғарыдан төменге», «биліктен бағынушыға» көзқарас, әрдайым уағыз. Ал ұғу, түсіну - бұл ортақтасу, қызметтестік, өзара түсінудегі теңдік.

Педаготтың негізгі ұстанатын бағыты - «затты» нысанды тек танып қою емес, тәрбиеленушіге шығармашылдық жолында «бостандық беріп», қабылдауға (К.Н.Вентцель), ортақтаса, өзара түсіністікке келу.

Тұлғалық бағыттағы тәлім кеңестігіндегі баланың өмір сүруінің негізгі тәсілі шығармашылық әрекет пен зерттеу ізденісі. Дегенмен, балалардың рухани, тән-дене және акыл-парасат мүмкіндіктері әзірше шектеулі, сондыктан олар сабаққа байланысты шығармашылдықты қажет ететін тапсырмалар мен тіршілік - мәселелерін дербес шешуде әлсіздік танытады. Осыдан бала педагогикалық қолдау және жәрдемге мұқтаж келеді. Бұлар тұлғалық бағыттағы тәлім технологиясын сипаттаушы басты ұғым сөздер.

«Қолдау» педагогтың балаға деген гуманистік қатынасының мәнін танытады. Бұл өз ұстазынан жәрдем мен қорғаныс күткен балалардың табиғи сеніміне орай жасалған жауап әрекет, бұл олардың қорғансыздығын түсіну, сонымен бірге бала өміріне, салауатгылығына, көтерінкі көңіл-күйіне, дамыуына өз жауапкершілігін сезінуі. Қолдау Ш.Амонашвили жариялаған үш принципке негізделеді:




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   138   139   140   141   142   143   144   145   ...   226




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет