ОқА ректоры з.ғ. д., профессор
ПӘН БОЙЫНША ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК МАТЕРИАЛДАР
жүктеу/скачать 0,81 Mb.
|
Акмеология негіздері (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- 2.2. Дәріс сабақтарының тезистері
- Педология
| 2. ПӘН БОЙЫНША ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК МАТЕРИАЛДАР
2.1 Күндізгі оқыту нысаны бойынша тақырыптық жоспары Кредит саны-3
Қашықтықтан оқыту нысаны үшін тақырыптық жоспар 3 кредит- 90 сағат
2.2. Дәріс сабақтарының тезистері 1-дәріс тақырыбы. Акмеология – оқу пәні. Акмеология – ғылым.Акмеологияның негізгі ұғымдары мен пәні. Акмеологияның ғылымдар жүйесінде, қоғамтануда, адамтануда алатын орны. Акмеологияның міндеттері Жоспар 1. Ғылымның топтастыруының, адамның дамуын онтогенезі 2. Акмеология пәнінің бүгінгі мазмұны. Бұлақты сөздер: педология, геронтология, акмеология, феномен. - Педология (грекше paidos — жасөспірім, бала, logos — ілім)– құрам психологиялық, социологиялық, педагогикалық баланың дамуының биологиялық тұжырымдамалары; - Геронтология(грекше geron және logos – ілім) – адамның және жануарлар организмінің қартаю заңдылықтарын зерттейтін ғылым. - Акмеология - (Көне грек: akme — биік, шың, табыс, logos — ілім) адамның шығармашылық ғұмырына, кәсіптілік шыңга жетуіне ықпал ететін факторлар мен заңдылықтарды зерттейтін ғылым. - Феномен[от греч. phainomenes - болып табыл-, баяғы, не көрініс]; акмеологиялық феномены ол, біріншіден, адамның нақты айтқанда- ең күрделі тірі бойдың индивиді, сол сияқты тұлға бас адамның белгілі нысанға қатынастар бөлек-бөлек жақтарға, ақиқаттыққа қарамастан және қайраткерді, барлық кәсіпқой жұрт алдында сөйлейді , екіншіден, сол нақты барлық қарасты болмыстың және адамның жас және кесек-кесек тұтастығының тіршілік әрекетінің қоғамдағы рөлдерді айқындайды. Көп ғылыми топтастыруларда адамның дамуы онтогенезде балалықтан, есейгендіктен деген болжамға қарамастан және қартайғандыққа дейін. Сонымен айналадағы ғылымдардың, арада қарым қатынасы дос таныс, досымен адам балалықтың сатысында педологияның атауы орнады . Ғылымдар, қартаюды және қартайғандықты, жиынтықты зерттейтін тәрбиелеу-геронтологиясы. Акмеология пәнінің ғылымында ересек адам тығыз жұрт алдында сөйлейді. Сол ғылымның баста түйісте табиғи, қоғамдық, гуманитарлық және техникалық туды ғылыми білімнің облыстарының, ол мақсатпен және дәйекті түрде феноменологияны басын ашады, заңдылық және адамның бол- тетіктері ортаның есейгендігінің сатыларында ерте және индивидты (ең күрделі тірі бойдың), тұлғаларды (арада осы уақиғада, алдымен барлық, адаммен меңгерген барлық көрініске - қатынастар ақиқаттыққа бөлек-бөлек жақтары. Неғұрлым адамның есейгендігінің жиі-жиі азаматты,күйеуді,ата-ананы, маманды әлдеқандай оның кәмелетімен теңдестіріледі еңбектің нақты облысына, сол біреудің, ара шеңбер акмеологиямен шұғылданушы ғалымдары ұғымды ауыстырады, есейгендікке ұғыммен кәмелет, әрине, осы ұғымдар емес баламалы. Акмеология объективті және субъективті болады. Доспен дос әрекеттесе, ересек адамға акме деңгейін қояды."Акме" - бір негізгіден жаңа мында сөз баратын ғылыми тәртіп. "Акме" тығыз ғылымның профильсының мазмұнының жарияларында пайдаланылатыны сәйкеседі. Ересек адамның дамуында, ол өте бір қатарлы емес оларда түсіндіру қажет. Ылғи уақиғада авторлар, "акмені" жиі айтады, арада көріністе адамның денсаулығының шоқысы немесе шоқыны оның дамуында сияқты тұлға немесе шоқы,адам субъект ретінде, әлдеқандай қызметпен шұғылданушы, өзіне көптеген нәтижелер шығарады. Бұл ретте акмеға жеткен адамының уақыты шектеулі және мәжбүрлі. Зерттеушінің сыртқы тобы, акме мәселесін жарық түсіре, ұзақ уақыт ересек адамның өмірінде, қашан соңғы биік мінез деңгейі жұмысқа қабілеттілік, және сол сияқты тұлғаны азаматы белсенді және бір мен ана шығармашылық мардымды өзінің кәсіби әлуетін өзінің менің еңбектің басты облысында жүзеге асырады. Алғаш Н.А.Рыбников, ал кейін Б.Г. Ананьев және оның оқушылары А.А. Бодалев, А.А. Деркач и Н.В.Кузьмина "акме" термині ішіне алатын ғылым тарауының атауы туралы адамның дамуы онтогенезде. Тап олар комплексті танысатын ғылымды ересек адамның дамуы, акмеологияға ат қойды, әдейі және боларда-болмай бұл ретте астын сыза, ретті есейгендіктің сатысында онтогенездің кезеңдерінде бір қалыпты белгілі нысанға адам нышанасыз өзінің менің сияқты есейген индивид айқындайды, жасаулы ақиқаттықпен өзінің байланыстарының тұлға және белсенді қайраткер, кәсіпқой. Ал өзінде көтерілетін шыңдар индивидті және жеке жеке дамуда ересек адам, осы ғылыми мектептің өкілдері әншейін шарықтау шегімен немесе анда-санда оптимумдармен атайды. Б.Г.Ананьева ғылыми мектебінде. Ананьева дамудың үдерісінің барлық адамның онтогенезде кешенді тіл табу қолданылады және сәйкесінше бақылау көкейде адам өткел ол бір жас өзгерістердің арада психикада және сыртқа сатылар, осы өзгерістің себебінің терең түсіндірмесі үшін деректерлер жұмылдырылады психологиямен шектес ғылыми тәртіптердің, сол және ересек адамның қозғалысы өзінің акме оптимумға,арқылы табысты оларға микроакме алғашқы жастық сатыларында,өзі сол үлкен акме барлық оның мінездемелерімен көп жақты қарастырылады өте көп объективті және субъективті шарттың және жай-жапсардың әрекеттестігінің нәтижесі,өзінің адамының меншікті өмір тіршілігі ішіне ала, акмеология мәні ара ашылады тығыз одақта мен сырттың ғылыми табиғи, қоғамдық, гуманитарлық болып табылады. Осы уақытқа, басқа ортақ акмеология 4 кәсіби құралымның және адамның дамуының мақсаттарымен қызметтің нақты облыстарында,ылғи көпқырлы мінезді,акмеология мынадай тармақтары рәсімделе бастады,басқару, педагогикалық, әскери, спорт және т.б. Акмеология пәнінің аталған түсінушілігінің, заңдылықтарда дамудың және адамның дамуы тетіктерінде сатыда ерте, орта және бер есейгендікке және айрықша табыста оларға шыңдар өзінің физикалық денсаулығында, айқында істерде өзінің рухани және азамат әлуеттің және іс-әрекеттерде ара сапа кәсіпқой, соңғы жылдар болды қазір басым мазмұнның кең ғылыми ауқымдарда бекиді акмеология пәнінде. Оған адамның жас және кесек-кесек тұтастықтарын ішіне алу, айталық басқару командалар, спорт ұжым, өндірістік бірлестіктер, саяси партиялар, этностер, мемлекет және т.б. Жаңа ғылымның пәнінің дәстүрлі түсінушілігінде, заңдылық және оның дамуының және өзінің даму тетіктері әрекетінің нәтижесімен табыс олармен акме байланыста болады. Осы уақиғада олар көтерілген шыңдар, олардың акме бір ортақ, және бірен-саран ерекше мінездемелері негізгі феномендерден жұрт алдында сөйлейтіні, дәйекті түрде байқалынады және бейнеленеді, қашан шақырту өзгерістер оқылатын аталған тұтастықтарда объективті және субъективті факторлармен реттелінеді. Нақты мақсатта шешіледі, айталық, оптимум қызметте басқару команданың, қандай сапаларда оны сипаттайды және қандай өлшемдерге ол жауап беруге керек, табыста бекіту өзінің акме осы командасымен, ақыры, қандай тетіктер әрекет етеді немесе болуға керекке істер әсер етеді, аталған команда өзінің қызметінде алды оптимум немесе не баяғы өзі акме. Сырттың мысалының: мемлекет өзінің дамуына жетті, оның саяси өмірінің қандай мінездемелері, оның экономикаларының және құқықтықтың қатынасының, оның мәдениетінің, білімнің, оның азаматының физикалық және рухани денсаулығының, олардың адамгершілік және оның әл-ауқатының болуы керек,мемлекет ақиқаттық кезін алабұртты, әрине, қандай тетіктер ушыққан болуға керек және әрекет ету дамуы орындалды. Ақырында,сол сияқты акмеология пәнінің шектеуінде ғана адамның дамуының сатыда есейгендікке және растаттырумен қандай шарттарда ол оптимум осы дамуда жету біледі, бұл ретте оның оптимумы болады, оның пәнінің кең түсінушілігінде, қашан оған және тұтастықтың түрлі үлгісінің дамуы және шарттың басын ашады тықпаланатын табысқа олармен деңгейлердің оның дамуында, ара сапа негіздік санаттың осы жаңа ғылымда пішіннің аса кең континуумында дәлде акме жұрт алдында сөйлейтін, бас-басыда нешіншіден объективті және интеграциялы өзінде жеткен ана шыңның нақты белгілері дамуда ана немесе өзге адам, өзінің сөйлемшесін аккумуляциялану сүңгілер табатын табыстар бөлек-бөлек тұтастықтың дамуындаәрекет етеді. Және сол себептен акмеология абзал мақсаттарынан жауап беретін өлшемдерге қатал болып табылады ғылыми зерттеуде сипаттама және осы пішіннің топтастыруы. Сырт, осындай оншама маңызды және көрсетілді теңеусіз қатал мақсатпен үшін акмеология басын ашты яғни жұрт алдында сөйлейді объективті және субъективті фактордың құрамдарының,әрекеттестігінің нәтижесімен табыс адам "акме" деп аталады. Акме маңызды және формалдық мінездемелері бас жиі арада ұзақ ат салысатын адамдардың дос достан еңбектің түрлі облыстарында, дос достан ең байыпты өлердей ажыратылады параметрлерге (айталық, акме қолбасшы және жаңаның шығармашылығы, қарызға алған акме біліми селекционердің ауыл шаруашылық дақылдың сұрыптарының байланысы). Осы акме мәніне деген өтіп кету жаңа оларда жекелік,ал заңдылықты және бас-басы уақиғада тетіктерді әрекет етті,жеке адам немесе тұтастықтар өзінің акме жетті, адамның дамуының байқауында шығармашылық онтогенезде (бізді тап оның акме қызықтырып әкетсе)білімдер, жас, кесек-кесек тұтастықтың (осы ретті оларды акме қызықтырып әкетеді) өте көп ғылыммен байланысты. Бұл ретте біз акмеология пәнінің мазмұнын арада бүтіндікте өте дамуда "акме" құрылымы, арада нешінші нәтиже адамның дамуының немесе адамның тұтастықтарының заттанады, олардың акме бірден-бір ғаламдық ортақ түйінді шоқы немесе оның дамуының үдерісінің апогейі, кейін нешінші фронтально бар,регресс,солу,баздану,басты басталады 5 адамның өлуінің немесе ыдыра және көрінген тұтастықтың бітеді. Әрине, күнбе-күнгі ақиқаттықта тап мынадай финал да жеке адам үшін тағайынды тұтастықтардың әбден шынайы.Бірақ,сол сияқты белгілі, тұтастықтар жиі соңмен өзінің болмысының уақытын жинақта, дамудың мүмкіндігінің әлуеті емес бір бағытқа байланысты. Бір өзінің ипостасьсының дамуында жетіп, олар өзінің қозғалысын өрлемелі жалғастырады, бірақ қазір жаңа сапада. Мында объективті жай-жапсардың қолайлы топталуында, мардымды оның меншікті мехнаттарымен түйіндес, олар жиі келесінің деңгейіне деген көтеріледі "акме" өзінің дамуында. Кейін ненің ара тәуелділік жаңаның нақты топталуының адам немесе тұтастық жай-жапсарлардың,ал да өзгешеліктерден төл олардың айқындайды,жеке немесе ұжымдық әрекеттің субъекттерінің оның дамуы созылады алғашқы бағытта және жаңа акме тақырға отырғызады. Жаңа "акме" болды айқын тасу бастайды озық мінез, әлдеқандай уақиғаларда тындырымды шартты жұрт алдында сөйлеу біледі бағыт адамның дамуының немесе тұтастықтың алғышарт бұрын айқындалады. Шынайы өмірден біз кездесу білеміз және мен адамның дамуының мынадай нұсқа, ал анда-санда және тұтастықтар, қашан дамудың бір сызығы және барлық иемдену олармен ара жүріс осы үдеріс сияқты жақты қайта қояды және олар өзінің дамуын арада үшін олар қылау бағытта жалғастырады.Соңғы жастың ресейлік ақиқаттығы көп ашық түсті растамаларды дамудың, ұйымның жаңа пішіндеріне адамның қызметінің тап мынадай қалыбына,басты мақсаттың табысының бұрын бас осы тұтастықтардың болуы ана деген кардиналдық ажыратылатын, сырттың оларды тұрғылықты бейне өзгертетін емес кемірек маңызды трансформация сау қатары мәнді мінездемелер. Табиғи, егер көріністе керек ылғи акмеология басты мақсаттарды, олар түйілмеппін ғана қисында және ортақ,ерекше және бірен-саран "акме" адамдардың басын ашады, индивидтың, тұлғалардың және қызметтің субъекттерінің. Олар емес тауысады және растаттырумен заңдылықта және тетіктерде қалыптас және түрлі әрекет етеді, қашан адамдар ара үдеріс өзінің дамуының ғана "акме" деңгейге деген шығады немесе қашан соңынан соң бірініші "акме" бас олардың тиіс және басқа "акме". Тәрізді іс бас акмеология мен мақсаттың шешімінің, қашан ол көріністі және акме пішіндерін бас тұтастықтардың басын ашады, әрекеттестікте бақыланады, табысты олардың тұтастықтарының анықтайтын объективті және субъективті факторларды "акме". Егер акмеология өзінің ізденісінің даласын оптимумның мінездемесінің объекттерімен шектеді шарықтау шектерімнің даму және адамның жеке дамуы тұтастықтардың, тіпті біраз толықты алды білімдер туралы осы оптимумдармен тұратын барлық детерминантах, ол ғана білді суреттелуін және түсіндіруі ғылыми тәртіптің мәртебесіне ие. Алайда қазір үлкен қанағатпен бекіту болады,не әу бастан өзінің ол дәйекті түрде ауқымдар мынадай мәртебенің шығады,жаман академизмнің аулақтай,жауаптың шарасына биік құрулы сұрақтарға бағытталады тұжырымдайды, жүйелі әзірлейді және ылғи баста тәжірибеде тиімділікке деген тексереді, ал кейін ең белсенді бейнемен стратегияны, тактиканы және үйлесімді құралымның және кейінгінің техникасын енеді биік сыныптың кәсіпқойының функциясына қызметтің мынадай маңызды облыстарында, шеңберлерді басқарма және білімдер,елдің қорғанысының, кәсіпкерлігі және т.б. Мезгілдес осындайда жасағыш-шығармашылық кілтте ол ортақ методологияны және нақты инструментарияны анықтайды жетілдіруі жобалауы, шынайы ұйымның және кейінгі мардымды алгоритмның істері кесек-кесек және жас кәсіби бірлестіктің өзінің профильсының ажыратылуы адамдардың үрдісі. Ақырында,теоретико-методологиялық,эксперименталді-эмпиризмдік акмеология және оның кейінгі дамуының орындалуы болмысының деңгейлері бір берік бүтіндікті келеді. Түйін Туып және қарышты дамый, акмеология жаңа ғылымы тағы бір" ақ дақты" жабады, адамгершілікпен өмір сүру,ал тап: ол жан-жақты адамның дамуының үдерісін баста жарық түсіреді барлық оның өмір бойы және айрықша есейгендіктің сатысында және объективтіні және субъективтіні басын ашады,арада өзара қарым қатынас дос доспен әрекет ете, адамға үйлесімді орындалуы қоятын шарттар сияқты көпсалалы әлеуметтік белсенді тұлға және жоғары деңгейлі кәсіпқой негізгіде ол еңбектің облыстарының байланыстылығы. Мезгілдес оншама дәйекті түрде және бағыт бағдарымен бақылайды және қисындайды, барының факторлар керек, өрлемелі даму жас және кесек-кесек барды адамның тұтастықтарының және әлеуметтік,жеке берекеліліктің биік деңгейінде олар өзінің басты атқаратын қызметтерін жүзеге асырды. Акмеология жаңашылдығы, жоғарыда аталған мақсаттарды шеше,ол арада ең тығыз қабысуда олармен, тәжірибенің сұраныстарына деген үн қоса, әзірлейді және тиімді енеді, стратегия, тактиқтар және үйлесімді құралымның және кейінгі функциялық техникалары биік сыныптың кәсіпқойы,ал өзінің кәсіпкерлік мамандығын жүзеге асыруы адамның кесек-кесек және жас бірлестіктеріне байланысты. жүктеу/скачать 0,81 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||