Қоғамлық-саяси ойдың бастауы және дамуы


ҚР тұңғыш президенті елбасы: « Ұлттық идея қоғамның өзінде пісіп-жетіледі. Онда сырттан таңылған сипат болмайды»



бет14/25
Дата03.06.2022
өлшемі100,09 Kb.
#145864
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   25
Байланысты:
Қ тарих 11Г 2бөлім

ҚР тұңғыш президенті елбасы: « Ұлттық идея қоғамның өзінде пісіп-жетіледі. Онда сырттан таңылған сипат болмайды».
« Мәңгілік Ел» ұлттық идеясының негізіндегі маңызды жалпыұлттық 7 құндылық :

  1. Бұл- Қазақстанның тәуелсіздігі мен Астанасы.

  2. Бұл- қоғамымыздағы ұлттық бірлік, бейбітшілік пен келісім.

  3. Бұл- зайырлы қоғам және жоғары руханият.

  4. Бұл- индустрияландыру мен инновацияларға негізделген экономикалық өсім.

  5. Бұл- Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамы.

  6. Бұл- тарихтың, мәдениет пен тілдің ортақтығы.

  7. Бұл- еліміздің ұлттық қауіпсіздігі, бүкіләлемдік, өңірлік мәселелерді шешуге жаһандық тұрғыдан қатысуы.

37-38 .Қазақстан қоғамының жалпыұлттық құндылықтар .

  • Толеранттылық (лат.tolerantia-төзімділік ,көнбістік )—басқа ойға,көзқарасқа,наным-сенімге,іс -әрекетке,әдет-ғұрыпқа,сезім-күйге,идеяларға төзімділік,жұмсақтық көрсете білу қасиеті.

  • Асар-жабылып жұмыс істеуге,көмекке шақыру .

  • Бата беру-жақсы тілек білдіру.




  • Гейнс Александр Константинович (1834-1892)-Ресей зерттеушісі,саяхатшы,этнограф.

  • Қазақстандық бірегейлік пен бірлікті нығайту және дамыту.

  • 2015 жылы -Қ.Р Президентінің Жарлығымен<Қазақстандық бірегейлік пен бірлікті нығайту және дамыту тұжырымдамасы> бекітілді.

  • <<Мәңгілік Ел>> идеясының негізгі мазмұны 7 құндылықтан тұрады.

  • <<Міңгілік Ел >> жалпыұлттық идеясында қоғамдағы ұлттық бірлікті сақтау ,сондай -ақ бейбітшілік пен келісімді одан әрі нығайту жобасы көрініс тапқан.

  • 2010 жылы Нұр-Сұлтан қаласында ЕҚЫҰ саммиті өтті .

  • Қазақстан тұрғындарының ашықтығы мен жарқын мінезі.

  • Ш.Уәлиханов : <Қазақтар-дүниежүзіндегі ең мейірімді халық >,-деп қазақтың құндылығы туралы жазды.

  • Сақтар -досқа адал,дұшпанға қатал болған .

  • Ғұндардың мықты да қуатты болуы седептерінің бірі -олардың төзімділігі тіпті басқа дін мен бағыныштыларына жұмсақ мінез танытып отырған

.




  • Жас жігіт үшін үлкен табақтан ақсақалдың өз қолынан ет асау ең жоғары марапаттың белгісі саналған.

  • Жасы үлкен кісілер мереке ,жиын-тойларда әрқашан төрге отырғызылады .

  • Жас адамның үлкендердің жолын кесіп өту көргенсіздік саналған.

  • Жастар алыс жолға аттанарда ,немесе үйлі болғанда ,шаңырақ көтергенде ақсақалдың ақ батасын алатын .



  • Қазақтардың әдептілік пен сыпайлылық әдет-ғұрпы .

  • Амандасу дәстүрі

  • Сүйінші сұрау

  • Үлкен кісінің есіміне әке (еке) сияқты жұрнақ сөз қосып айту.Үлкен кісіні құрметтеу .

  • Базарлық,байғазы беру

  • Ақсақалдардың батасын алу

  • Ата-ананы қадірлеу

  • Сарқыт ала келу ,беру

  • Үлкен кісінің есіміне (әке) немесе (еке)сияқты жұрнақ сөз қосып айту-құрметтіліктің белгісі саналған .Мысалы:Дайыр-Дәке,Қазбек-Қазеке,Еркін-Ереке сияқты айтылады.



  • Ұлы дала тұрғындарының қонақжайлылық қасиеті .

  • <<Қонағы жоқ қараша үйден құлазыған түз артық >>-деп Қорқыт Ата қонақжайлылық дәстүрін берік ұстануға нұсқау берген .

  • Қонақасы-қазақтың бөлінбеген еншісі.

  • ХІХ ғасырдың аяқ кезінде Ресей зерттеушісі Виктор фон Герн былай деді-<<Жалпы алғанда ,қазақтар осы уақытқа дейін жылы жүзділігімен ,қайырымды ақкөңілділігімен және қонақжайлылық қасиетімен таңғалдырады.Мұның өзі олардың сүйегіне ежелден сіңіп кеткен керемет асыл қасиет>>.

  • ХІХ ғасырдағы неміс зерттеушілерінің бірі Ф.фон Хелльвальд былай деп жазады:<<Қырғыз қайсақтар (қазақтар-авт.)барынша қонақжай мейірімді келеді.Олардың киіз үйіне кіріп жайғасқан кез келген жатжерлік адамның өзімді біреулер тонап немесе өлтіріп кетеді-ау деп қауіптенбей ,алаңсыз ұйықтай беруіне әбден болады>>.




  • Француз зерттеушісі Ш.Е.Ужвальд де Мезе-Ковезд Ұлы дала тұрғындарының тамаша қасиеті туралы былай деп жазады:<<Адамгершілік қасиеттері бойынша қазақ көңілді ,ашық,ақылды,адал мен қонақжай болып келеді.Олар шетелдіктерді ккремет қонақжайлылықпен күтеді >>.

  • ХІХ ғасырдың соңында ағлышын кен кәсіпорындарының акционерлік қоғамында қызмет еткен американдық инженер Э.Нельсон -Фелл қазақтардың қонақжайлылығы туралы былай дейді : << Бұл тамаша заң ,оны барлығы ұстанады.Басқа заңдар мен әдет-ғұрып бұзылса да ,бұл заң бұзылмайды>> .

  • А.Гейнс -<<Әрбір жолаушыны мүмкіндігінше күтеді .Үй ішінде кіргізбеген және қонақасын бермеген үй иесі ат және шапан түрінде айып төлеуі тиіс >>-деп қонақты қарсалмағандағы айыппұлдың түрі туралы айтты.

  • А.Янушкевичтің қазақтардың қонақжайлылығы туралы былай деді:<< Егер экватор сызығын бойлап ылғи қазақ ауылдары қонып отырған болса ,мен Жер шарын бір тиын ақша жұмсамай айналып шыққан болар едім >> деген сөзі дәл айтылған



  • Әдептілік пен сыпайлылық әдет-ғұрпы .

  • Қазақта үлкеннің атын атамайды .Үлкенге сіз деп <<аға>>,<<ағатай>>,<<ата>>,<<апа>>,<<көке>>,<<жеңге>> деп атаған .

  • Жас келіндер күйеуінің әкесі мен анасын <<ата>>,<<ене>> деп құрметтеген .Іні қарындастарын <<шырақ>>,<<жарық>>,<<айнам>>,<<гүлім>> деп еркелтіп ат қойған.

  • Дала тұрғындарында дір-біріне қуанышты хабарды <<Сүйінші>> деп жеткізу әдет-ғұрып болған.

  • Сауға деп -жауға шапқан батырдың жорық олжасынан алынатын затты айтады.Мысалы :Олжалы келе жатқан аңшыдан сырғалы сұраған .

  • Жұртшылдық деген әдет -ғұрып —белгілі бір себеппен қарызға батып ,оны төлеуге жағдайы адамға рулас ,тусқандарға көмектесу болып табылады.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   25




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет