Тақырып: Жаңа мәдени ортаға бейімделу
Дәріс мазмұны:
Мәдени шок түсінігі
Мәдениаралық ұқсастықтар мен айырмашылықтар деңгейі
Мақсаты: Этникалық миграция және аккультурация түсініктерін ұғындыру, мәдени шок түсінігін нақтылау
Сәтті бейімделу әдетте жақын маңдағы үйлесімділікті сезінумен анықталады, ал негізгі назар «бөтендердің» рухани денсаулығына, психологиялық жағдайына, қанағаттанушылық сезімін талдауға аударылады. Соңғы уақытта мәдени аралық бейімделу мигранттардың позитивтік эмоционалдық жағдайы мен психикалық денсаулығы ғана емес, күнделікті өмірдегі мақсаттарды сәтті орындау үшін қажетті әлеуметтік дағдылар мен икемділіктердің болуын қамтитын көп аспектілі процесс ретінде қарастырыла бастады. Бұл жерде мәдени шок (естен тану) түсінігі мен оған ұқсасауысу шогы (естен тану), мәдени шаршау көрінеді.
Мәдени шок түсінігін американдық антрополог Калверо Оберг енгізді. Ол жаңа мәдени ортаға енудегі жағымсыз сезімдердің болуы, достар мен статусын жоғалту, өзін керексіз сезіну, мәдениет арасындағы айырмашылықты сезінудегі таңқалу мен дискомфорт сияқты жағымсыз сезімдерден тұрады деген идеялардан шығады. Мәдени шоктың симптомдары әртүрлі: тағам, ауыз су сапасына, ыдыс-аяқ, төсек орын тазалығына сенімсіздік, басқа адамдармен физикалық байланыстағы қорқыныш, жалпы үрейлену, тітіркену, өзіне сенімсіздік, ұйқысыздық, шаршау сезімі, алкогольды және наркотикалық заттарды қолдану, психосоматикалық бұзылысы, депрессия, өзін-өзі өлтіру, т.б.
Этникалық миграция дегеніміз - этнос өкілдерінің үлкен тобының этнос қалыптасып ұзақ уақыт өмір сүрген аймақтан өз еріктерімен немесе мәжбүрлі түрде кетіп, басқа географиялық аймаққа орналасуы. Этникалық миграцияның психологиялық мәселелері миграциялық процесстің келесі этаптарында көрініс табады. 1.Миграция және эмиграция себептері мен мотивтері:
1. миранттардың жаңа этномәдени ортаға бейімделуі.
2. мигранттардың жаңа географиялық ортаға бейімделулері.
3. Мигранттардың түрлі ұрпағында этникалық ұқсатықтың трансформацияға ұшырауы.
Мәдени шок - жаңалықтан шок болу дегенді білдіреді. Мәдени шок болжамы жаңа мәдениеттің тәжірибесі жағымсыз болуы мүмкін, өйткені ол күтпеген жағдайларға толы болуы мүмкін. Аккультурация дегеніміз - түрлі мәдениет топ өкілдерінің ұзақ мерзімді және тікелей қарым- қатынас жасауының нәтиежесінде біреуінің немесе екі мәдениетттің де нұсқалық элементтерінің жоғалып кету феномені. Аккультурация теорииясының негізін қалаған Дж Берри. Аккультурацияның негізгі төрт стратегиялары: ассимиляция, сепарация, маргинализация, интеграция.
Достарыңызбен бөлісу: |