OSI моделі
Стандарттар бойынша Халықаралық Ұйым (International Organization for
Standartization-ISO) желінің әр-түрлі деңгейлерінің өзара әрекеттесуін дәл анықтайтын,
оларға стандартты ат беріп, әр-бір деңгей қандай жұмыс атқару керектігін көрсететін
бірінші есептеуіш желінің моделін құру және қолданудың бірінші біліктілігін
жалпылады. Бұл үлгі ашық жүйелердің өзара әрекеттесу моделі деп аталады(Open System
Interconnection-ISO) немесе
ISO/OSI моделі деп аталады. Бұл үлгі есептеу желісінің облысындағы стандарттау
негізінің концептуалды моделі болып табылады. OSI өзара-әрекеттесу моделі 3.1-суретте
көрсетілгендей сегіз деңгейге немесе қабатқа бөлінеді.
Әрбір деңгей белгілі-бір өзара әрекеттесу аспектісмен жұмысы болады, және әр-бір
деңгейге желі түйіндерінің арасында, яғни өзінің Хаттамадары үшін арнайы ережелері
бар. Осы Хаттамадарды іске асыру үшін, әр-бір деңгей, төменгі жатқан деңгейге орындау
үшін тапсырма беріп, соның қызметтерін пайдаланады. Ал сол тапсырмаларды жіберу
үшін, көршілес деңгейлер арасында көпдеңгейлі интерфейс деп аталатын өзара әрекеттесу
ережесі анықталады. Интерфейсті, берілген қабат өзінің пайдаланушыларына ұсынатын,
жекеленгенде қызмет көрсетуді анықтайтын операциялардың жиынтығы сияқты
анықтауға болады. Егер OSI моделінде 1-машинадағы А процессі 2-машинадағы В
процессімен өзара әрекеттескісі келген жағдайда, ол хабарлама қалыптастырады да және
оны өзінің машинасындағы OSI моделінің қосалқы деңгейіне жібереді. Қосалқы деңгейді
программалық қамтамасыздандыру өзінің тақырыбын хабарламаға қосып, нәтижесіндегі
хабарламаны көрсетілім деңгейге жібереді. Көрсетілім деңгей өзінің кезегінде,
хабарламаға өзінің тақырыбын қосып, оны төмендегі сеанстық деңгейге жібереді және т.б.
Кейбір деңгейлер тақырып қосып қана қоймай аяқтаманы да қосады. Хабарлама ең
төменгі деңгейге жеткен кезде, физикалық деңгей, барлық пайдаланылған деңгейлердің
аяқтамалары мен бір-біріне салынған тақырыптардан тұратын, дәл сол уақытта бастапқы
хабарлама күйінде болатын хабарламаны жібереді.Хабарлама 2-машинаға келіп түскенде
ол жоғарыға қарай беріледі, сонымен қатар әр-бір деңгей өзінің жеке тақырыптарын
тексеріп өшіреді.
Әр-бір деңгейдің Хаттамаларын анықтап көрмес бұрын, OSI моделінде екі негізгі
деңгейлер ерекшеленентінін атап айтып кетейік. Байланыс орнату Хаттамаларында
(connection-oriented network service, CONS) мәліметтер алмастыру алдында, жіберуші мен
қабылдаушы байланысты орнатып алуы керек, мүмкін олар пайдаланғалы отырған
Хаттаманы таңдап алуы керек. Диалогтары аяқталғаннан кейін олар байланысты үзуі
керек. Хаттамалардың екінші тобы, алдын ала байланысты орнатуыды қажет етпейтін
Хаттамалар (connectionless network service, CLNS). Бұндай Хаттамалар тағы дейтаграмды
Хаттамадар деп аталады. Жіберуші хабарлама дайын болған кезде, жай ғана жібереді.
Байланысты орнату барысында, мәліметтер, жүктелу балансын қамтамасыз етіп, отказ
берген түйіндерді айналып өтіп, бөлек-бөлек пакеттер бойынша маршрутталуы мүмкін.
Байланыс орнату әдісінің кемшіліктері олардың үлкен накладной шығындары болып
табылады.
OSI моделінің ең төменгісінен бастап, барлық деңгейлерінің функцияларын
қарастырайық.
Достарыңызбен бөлісу: |