ГАЖ басқа автоматтандырылған жүйелердің ортасындағы орны

5 Автоматтандырылған анықтама-ақпараттық жүйесінің (АААЖ) жұмыс істеу негізгі принціптері

АААЖ ұйымдастыру түрлер бойынша үш топқа бөлінеді: арнай, локальды және ғаламдық.

Арнай АААЖ берілген шамашарт кластағы есептерді ғана шешеді. Олардың негізгі мақсаты – үдірістердің жүруді бақылау және орынсыз жағдайларды алдын-алу. Осы топқа ГАЖ ортасында аналогы жоқ.

Локальды АААЖ зертханада ғана жұмыс істейді. Олардың дамуы есептеу техника технологиясын “дербестеумен” байланысты. Ұйымдастыру бойынша осы тобы қала, аймақ деңгейінде жұмыс істейтін ГАЖ жақын болады.

Ғаламдық АААЖ КБ, НПО және т.с.с. институттар ішінде құрылады. Осындай ГАЖ-ң аналогты класы елде немесе үлкен региондарда жұмыс істейді. Осы топтағы жүйелердің даму бағыттардың бірі локальды есептеу тораптың (ЛЕТ) негізінде үлестірілген жүйелерді (АААЖ, ГАЖ) құру болып табылады.

Функциясы бойынша АААЖ үш топқа бөлуге болады: ақпараттық іздеуіш, еске салатын-үйретуші; модельді машиндік эксперттің негізіндегі есептеуші; экспериментальді зертеуші. Осы әр топтары өзінің топтарға бөлінеді, бірақ-та ГАЖ талдауға мәнді орын алмайды.

Қазіргі кезде АААЖ технологиясын жинау және мәліметтерді бастапқы өңдеу деңгейінде еңгізетін интегрирленген жүйелердің дамуы тән болып келеді.

6 Автоматтандырылған жобалау жүйелер (АЖЖ)

ААЖ технологиясы ГАЖ барлық технологияның интеграция негізі болып қызмет етеді. АЖЖ негізгі міндеті – қолайлы жобалау шешімді алу, моделдеу мен сақтау деңгейінде және жиналған бірыңғайға келтірілген ақпараттар негізінде жобалау ГАЖ талаптарына жауап береді.

АЖЖ жобалауы жобалық есептерді декомпозициялау жолмен, содан кейін жалпы жобалық шешімдерді синтездеу мен іске асырылады. АЖЖ жобалау технологиясы келесі принціптерге негізделеді:

• кешендік моделдеуді қолдану;

• сандық моделі мен интерактивтік байланысы;

• математикалық моделдер және жобалық тәртіптер негізінде есептеу техникасы мен іске асырылатын жобалық шешімдерді қабылдау;

• жобалау барлық стадиясы мен этаптапрын моделдер бірлігі мен қамтамасыз ету;

• автоматтандырылған синтез тәртіп және жобаны талдауға арналған, сондай-ақ жобалау үдірісін басқаруға араналған тұтас ақпараттық базасын қолдану.

Барлық принціптер ГАЖ моделдеу мен жобалауға қолайлы.

Жобалау. АЖЖ-дағы технологиялық үдірістерді талдауы ГАЖ есептерді шешіге арналған үдірістер интеграция дәрежесі бойынша жобалық жұмыстардың қарапайым түрлерін таңдау мүмкіншілігі береді:

• процедура – ақпараттарды өңдеу қарапайым үдірісі;

• міндеті – бір түрдегі жобалық өнімді алуға арналған процедураның жиынтығы;

• функция (арнай есептер тобы) – жобалық құжаттардың арнай комплект шығаратын техникалық үдірісі;

• жұиыстар кешені – жобалық құжаттардың жалпы комплектін шығаруын бітіретін жұмыстар жиынтығы;

• интегрирленген жұмыстар – құжаттар комплектін шығару; мәліметтер базасын автоматты жаңарту; эксперттік жүйеге мәліметтерді еңгізу, болжамды, ұсыныстарды, жобаның эксперттік бағаны типтік қомплект құжаттар мен нарядға беру; мәліметтер база тораптан ақпараттар мен ауысуы.

7 Автоматтандырылған анықтама-ақпарат жүйесі (АААЖ)

АААЖ ЭЕМ-да тұтынушылардың әр түрлі сұранысы бойынша анықтама мәліметтерді еңгізу, өңдеу және беру этаптарында қолданылады. Ол мұрағат және ақпаратты іздеуді автоматтандыру функциясын орындауды қамтамасыз ететін ақпарттық іздеу жүйесін дамыту болып табылады.

Қазіргі замандағы АААЖ үшін жүйелік келесі бағытты дамыту қажет:

• көпфункциональдық;

• мәліметтерді дайындау мен еңгізуді бір ретті болдыру;

• мәліметтерді жинау мен жаңартуды оларға қолданатын қолдаңбалы бағдарламалардан тәуелсіз үдірісі болу;

• мәліметтер базасын физикалық ұйымдастырудан қолдаңбалы бағдарламасы тәуелсіз болу;

• құралды дамытуға лингвистикалық қамтамасыз ету.

Эксперттік жүйесі басқа автоматтандырылған жүйелерге қарағанда оны қолдану этабында белгілі аймақтарда есепті шешуге үлкен ойлау, мамандандыру және бағдарлау қабілеттілігі мен ерекшеленеді.

ГАЖ дамыту және тиімді қолдануға жоғары деңгейде автоматтандырылған ЭЖ қолдану қажет.

ЭЖ-ң басқа автоматтандырылған жүйелерден негізгі артықшылығы:

• осы күнге дейін ЭЕМ шығару қиын немесе мүмкін емес ретінде саналып келген есептерді шығару немесе жаңа кластағы бағаларджы алу мүмкіншілік тудырады;

• мәліметтерді, білімді, білімді қолдану ережелерді жинау, нақты және білікті шешімдерді алу үшін ЭЖ өзі оқу ережесін жинаe;

• қолданушы өз шығара алмайтын немесе онда жеткілікті ақпарат болмаса, немесе ЭЕМ қолдансада көпке созылатын есептер болған кездегі промлемаларды шешуге мүмкіншілік береді;

• осы жүйесін өңдеуші-қолданушының өзі тәжірібесіне немесе дамыған аспаптық құралдарын қолдану мен байланысты, жеке мамандандырылған ЭЖ құру мүмкіншілігі.

1. Цветков В.Я. Геоинформационные системы и технологии.–М.:СИНТЕГ.Интерфейс ПРЕСС, 1996. – 226 с.

2. Королев Ю.К. Общая геоақпарат. Часть 1.Теоретическая геоақпарат. – М.: СП ООО Дага +, 1998. - 118 с.

3. Тикунов В.С., Капралов Е.Г., Заварзин А.В. и др. Сборник задач и упражнений по геоинформатике - М.: Издательский центр « Академия», 2005.-560 с.1

1 ГАЖ жүйелік талдау

жүктеу/скачать 1,82 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: