Суммативное  оценивание  по  предмету  в  1-м  классе  проводится  с

 

53 

 

мүмкіндігіне, ерекшелігіне қарай оқыту міндетін қою); 

5) жүйелі-әрекеттік тәсілдеме (білім алушы білімді дайын күйінде алмай, 

оны  ӛзі  ӛндіруден,  ӛз  оқу  әрекетінің  мазмұны  мен  түрлерін  ұғынудан,  оның 

ережелер  жүйесін  түсіну  мен  қабылдаудан,  жетілдіруге  белсенді  қатысудан 

тұрады). 

Пәннің  мазмұны  мәтін  түрлері,  кӛркем  шығармалар  мен  аутентті 

материалдар  арқылы  білім  алушылардың  сӛздік  қорын  жаңа  сӛздермен  

толықтыруды, оқығаны бойынша пікір білдіруді және оны дәлелдеуді, белгілі 

бір тақырыпқа байланысты ӛз ойын толық, жүйелі, түсінікті етіп ауызша және 

жазбаша  жеткізе  білуге  дағдыландыруды,  мәтін  бойынша  сұрақтар 

құрастырып,  мүмкін  болатын  жауаптарды  болжап,  ӛзін-ӛзі  бағалауды,  мәтін 

бӛлімдері  арасында  мағыналық  байланыс  орнатуды,  жоспар  құруды,  сӛйлеу 

мәдениетін қалыптастыруды қамтиды.  

Тілдің  фонетикалық,  лексикалық,  грамматикалық  және  орфографиялық 

құбылыстары мен фактілері ӛзара байланыста оқытылады және олардың білім 

алушыларының сӛйлеу практикасында қолдануына бағытталған. 

Оқу  мақсаты  бір  тоқсан  ішінде  сӛйлеу  әрекетінің  түрлері  бойынша 

үйлестіріледі.  Сӛйлеу  әрекетінің  түрлері  бойынша  (тыңдалым,  айтылым, 

оқылым,  жазылым)  оқу  мақсаттарын  біріктіре  алады.  Бір  сабақта  

әртүрлі  негізгі  дағдылардың  2-3  оқу  мақсатын  біріктіруге  болады.  Білім 

алушылардың оқу мақсатын меңгеру деңгейіне қарай мұғалім сағат санын ӛзі 

бӛле алады. 

Пән  бойынша  2-4-сыныптардағы  жазба  жұмыстарының  кӛлемі  келесі 

кестеде кӛрсетілген. 

 

9-кесте.    «Қазақ  тілі»  пәні  бойынша  жазба  жұмыстарының  түрлері  және 

кӛлемі  

 

Жазба  

жұмыстарының түрлері 

2-сынып 

3-сынып 

4-сынып 

Сӛздік диктант 

5-7 сӛз 

9-12 сӛз 

12-15 сӛз 

Диктант 

25-30 сӛз 

35-50 сӛз 

55-70 сӛз 

Кӛшіру 

25-30 сӛз 

35-50 сӛз 

55-70 сӛз 

Мазмұндама 

40-60 сӛз 

60-80 сӛз 

80-100 сӛз 

Шығарма 

25-35 сӛз 

35-55 сӛз 

65-70 сӛз 

 

Оқыту  сипатындағы  шығармашылық  жұмыстарды  жүргізу  мерзімділігі 

мен түрлерін мұғалім ӛзі анықтайды. 

Мұғалім жазбаша жұмыстарды ӛткізуде дескрипторлары бар критерийлер 

құрастырады. Жазбаша жұмыстардың дескрипторлары анық және нақты болуы 

тиіс.  Олар  тапсырманы  орындаудың  қай  кезеңінде  білім  алушы  қиындыққа 

және оларды түзетуге тап болды дегенді анықтауға мүмкіндік береді. Бұл білім 

алушылар  мен  ата-аналарға  конструктивті  кері  байланыс  беруге  мүмкіндік 

береді. Тӛменде критерийлермен жұмыс жасаудың үлгілері ұсыным сипатында 

берілген. 

 

 

54 

 

 

10-кесте.   Жазба жұмыстарының  критерийлері мен дескрипторлары 

 

№ 

Жұмыс түрлері 

Критерийлер/дескрипторлар 

1. 

  Диктант (грамматикалық 

тапсырмаларымен) 

-  мәтінді  бұрмалаусыз  жазады:  әріптерді 

қосу және ауыстыру, тастап кету; 

-  әріптер  мен  дыбыстар  арақатынасын 

белгілей біледі; 

- грамматикалық 

тапсырмаларды 

орындайды; 

- 

оқылған  материал  бойынша  тыныс 

белгілерін қояды; 

- жазу кезінде сӛздерді дұрыс жазады; 

-  сӛздерді  жазу  барысында  орфографиялық 

нормаларды сақтай біледі. 

2. 

  Сӛздік диктант  

 

 

-  сӛздерді қатесіз жазады; 

-  ережеге  бағынбайтын  сӛздерді  дұрыс 

жаза алады. 

3. 

  Ескерту 

диктанты 

– 

есту 

диктантының  түрі.  Мақсаты  –  мәтін, 

сӛз  жазғанға  дейін  орфограммаларды 

түсіндіру  арқылы  қателерді  ескерту. 

Тақырыпты 

ӛтудің 

бастапқы 

кезеңдерінде  қолданылады.    Жазу 

алдында 

орфографиялық 

талдау 

жүргізіледі  –  білім  алушылар  сӛздің 

қалай  жазылғанын  және  неге  екенін 

түсіндіреді. 

 

- тексерілетін емлеге сай ережені біледі; 

- сӛздерді  жазу  кезінде  емле  ережелерін 

қолданады;  

- ӛтілген 

материал 

аясында 

тыныс 

белгілерін дұрыс қоя алады; 

- ережеге бағынбайтын сӛздерді дұрыс жаза 

алады. 

4. 

  Еркін 

диктант 

мәтінді 

жазу 

барысында білім алушылар жекелеген 

сӛздерді  ауыстыра  алады,  сӛйлемнің 

құрылымын  ӛзгерте  алады.  Мәтін 

әуелі  тұтас  оқылады,  сонан  соң 

бӛліктері  бойынша  (3-4  сӛйлем); 

әрбір бӛлігі қайталап оқығаннан кейін 

жазылады.  Білім  алушылар  мәтіннің 

әр бӛлігін есте сақтау арқылы жазады. 

Бұл  жұмыс  түрі  білім  алушыларды 

мазмұндама жазуға дағдыландырады. 

-  сӛздерді  мағынасы  жағынан  таңдай 

біледі/алмастыра алады; 

-  мәтіннің  бӛлігі  бойынша  есте  сақтай 

отырып, жаза біледі; 

-  сӛздерді  жазу  кезінде  орфографиялық 

ережелерді қолданады;  

-  оқылған  материал  бойынша  тыныс 

белгілерін қоя біледі. 

 

5. 

  Кӛру диктанты 

Бұл  диктант  түрі  білім  алушылардың 

кӛру,  есту,  есте  сақтау,  затты  тану 

сияқты 

қабілеттерін 

дамыту 

мақсатында 

жүргізіледі. 

Кӛру 

диктанты  үшін  әріп,  буын,  жеке 

сӛздер,  сондай-ақ  жазылуы  қиын 

сӛздер мен сӛз тіркестері және шағын 

мәтіндер, 

жұмбақтар, 

мақалдар, 

жаттауға  берілгсн  ӛлеңдерді  алуға 

болады. 

- есте сақтау арқылы мәтін жаза біледі; 

-  емлені  жазу  кезінде  ережелерді  қолдана 

біледі;  

-  оқылған  материал  бойынша  тыныс 

белгілерін қояды; 

- жазылған мәтін үлгісі бойынша тексереді.  

 

55 

 

6. 

  Суретті 

диктант 

(дыбыссыз 

диктант)  –  мұғалімі  үнсіз  пәндік 

суретті  кӛрсетеді,  білім  алушылар 

заттың атауын жазады. 

-  суреттегі  бейнені  сӛздермен  сәйкестендіре 

біледі; 

- бейнеленген суретті сӛздермен жаза біледі; 

- емлені 

жазу 

барысында 

ережелерді 

қолдана біледі. 

7. 

  Іріктеу диктанты – есту немесе кӛру 

диктантының түрі. Бүкіл мәтінді жазу 

емес,  тек  қана  оқылған  ережелер 

орфограммасы  бар  сӛздерді,  сӛз 

тіркестерін,  сӛйлемдерді  жазғызу. 

Қосымша  тапсырма  қоса  жүруі 

мүмкін. 

-  оқылған  орфограммалары  бар  сӛздерді 

таңдай біледі; 

-  сӛзді  жазу  кезінде  орфографиялық 

ережені қолдана біледі.  

8. 

  Шығармашылық  диктант  —  үйрету 

диктанттарының 

ішінде 

мазмұн, 

құрылым,  әдіс-тәсіл  жағынан  ең 

күрделісі,  білім  алушылардың  ойлау 

қабілетін, сӛздік қорын, білім деңгейі 

мен 

ӛздігінен 

жұмыс 

істеудегі 

шеберліктерін  арттыру  кӛрсеткіші. 

Бұл диктанттың кӛп нүктенің орнына 

тиісті  әріптерді  қою,  сӛздерді  дұрыс 

орналастыру  арқылы  сӛйлем  құрау, 

басы жазылған мәтінді аяқтау сияқты 

басқа 

диктанттарға 

ұқсамайтын 

ӛзгешеліктері болады. 

-  белгілі  бір  сӛзді  немесе  грамматикалық 

нысанды таңдай біледі; 

-  сӛздерді  жазу  кезінде  орфографиялық 

ережені қолдана алады. 

 

9. 

  Дұрыс 

құралмаған 

сӛйлемдерден 

байланысқан мәтін құрау 

- дұрыс  құралмаған  сӛйлемдерден  мәтін 

құрай алады; 

- мәтін құрылымын сақтайды; 

- құралған мәтінді қатесіз кӛшіре алады. 

10. 

  Қысқартулармен кӛшіру 

- сӛйлемнің жеңілдетілген түрін жаза алады; 

- сӛзді  жазу  кезінде  емле  ережелерін 

қолданады. 

11. 

  Сӛздерді  қосу  арқылы  сӛйлемдерді 

кӛшіру  

 

-  сӛздерді  қосу  арқылы  сӛйлемдерді  жаза 

алады; 

- сӛйлемдерді жазу кезінде емле ережелерін 

қолданады. 

12. 

  Мазмұндама  

- мазмұндау кезінде ойды ӛзгертпей сақтай 

біледі; 

- орфографиялық нормаларды сақтайды. 

13. 

  Шығарма 

-  жоспар құра алады; 

-  ой бірізділігін сақтай біледі; 

-  орфографиялық 

нормаларды 

сақтай 

біледі. 

 

Пән  бойынша  жиынтық  бағалау  тоқсандық  жиынтық  бағалауды  (ТЖБ) 

және  бӛлім  бойынша  жиынтық  бағалау  (БЖБ)  рәсімдерінің  нақты  санын 

жүргізуді кӛздейді. Тӛменде бӛлім/ортақ тақырып үшін жиынтық бағалау саны  

кӛрсетілген. 

 

11-кесте.  «Қазақ тілі» пәні бойынша жиынтық бағалау саны  

 

 

56 

 

Сыныптар 

Бӛлімдер/ортақ тақырыптар бойынша 

жиынтық  бағалау саны  

1-тоқсан 

2-тоқсан 

3-тоқсан 

4-тоқсан 

2-сынып 

2* 

2* 

2* 

2* 

3-сынып 

2* 

2* 

2* 

2* 

4-сынып 

2* 

2* 

2* 

2* 

 

*Бӛлім/ортақ  тақырып  бойынша  жиынтық  бағалауда  сӛйлеу  қызметінің 

екі  түрі  біріктіріледі  (мысалы,  тыңдалым  және  айтылым;  оқылым  және 

жазылым) 

 

 «Русский язык» (Я1) оқу пәні (оқыту орыс тілінде) 

Учебный предмет  «Русский язык» – важнейший компонент школьной 

программы, поскольку является не только объектом изучения, отдельным 

учебным предметом, но и средством обучения другим школьным предметам

. 

Основная  цель  обучения  предмету  –  заложить  основу  формирования 

функциональной  грамотности,  обеспечить  развитие    всех  видов  речевой 

деятельности:  аудирования  (слушания),  говорения,  чтения,  письма  как 

показателей общей культуры человека. 

Объем  учебной  нагрузки  по  учебному  предмету    «Русский  язык» 

составляет: 

1)  во 2 классе  – 4 часа в неделю, 136 часов в учебном году; 

2)  в 3 классе – 4 часа в неделю, 136 часов в учебном году; 

3)  в 4 классе – 4 часа в неделю, 136 часов в учебном году. 

При обучении языку используются: 

1) 

коммуникативно-деятельностный 

подход 

(определяет 

такую 

организацию  и  направленность  уроков  по  русскому  языку,  при  которой  цель 

обучения  связана  с  обеспечением  максимального  приближения  учебного 

процесса  к  реальному  процессу  общения.  На  основе  учебной  деятельности 

обучающиеся приходят к пониманию необходимости новых знаний); 

2)  развивающее  обучение  (обучающийся  овладевает  системой  учебных 

действий,  учится  конструировать  свою  учебную  деятельность  и  управлять 

ею); 

3)  исследовательский  подход  (что  я  знаю?,  что  я  хочу  узнать?,  чему  я 

научился?); 

4)  дифференцированное  обучение  (постановка  задач  согласно 

потребностям обучающегося). 

Весь процесс обучения языку подчинен формированию навыков речевой 

деятельности  обучающихся,  развитию  умений  содержательно,  четко  и  ясно 

выражать мысли и чувства в устной и письменной форме. 

Фонетические, лексические, грамматические и орфографические явления 

и факты языка изучаются во взаимосвязи и ориентированы на применение их 

обучающимися в речевой практике. 

Цели  обучения  в  пределах  одной  четверти  комбинируются  по  разным 

видам речевой деятельности. Интегрировать цели обучения по видам речевой 

деятельности  (аудирование  (слушание),  говорение,  чтение,  письмо)  учитель 

 

57 

 

может на своѐ усмотрение с учетом потребностей обучающихся. На один урок 

можно интегрировать 2-3 цели обучения из разных ключевых навыков. Исходя 

от  уровня  усвоения  цели  обучения  обучающимися,  учитель  распределяет 

количество часов. 

Объем  письменных  работ  во  2-4-х  классах    по  предметам  представлен  

в следующих таблицах. 

 

Таблица 12.  Объем письменных работ  

 

Виды 

письменных 

работ 

2 класс 

3 класс 

4 класс 

1 

полугоди

е 

2 

полугод

ие 

1 

полугод

ие 

2 

полугод

ие 

1 

полугод

ие 

2 

полугод

ие 

Словарный 

диктант 

3-5 слов 

5-7 слов 

7-9 слов 

9-12 

слов 

10-12 

слов 

12-15 

слов 

Диктант 

30-35 

слов 

35-40  

слов 

45-50 

слов 

60-65 

слов 

65-70 

слов 

70-80 

слов 

Списывание 

30-35 

слов 

35-40  

слов 

45-50 

слов 

60-65  

слов 

65-70 

слов 

70-80 

слов 

Изложение 

35-40 

слов 

40-45  

слов 

50-55 

слов 

65-70  

слов 

75-80 

слов 

85-95  

слов 

Сочинение 

30-35 

слов 

35-40  

слов 

50-55 

слов 

55-70  

слов 

75-85 

слов 

90-100 

слов 

 

Периодичность  проведения    и  виды  творческих  работ  обучающего 

характера определяются учителем  самостоятельно. 

Для  проведения  письменных  работ  учитель  составляет  критерии    с 

дескрипторами. Дескрипторы к письменным работам должны быть ясными и 

точными.  Они  позволяют  определить,  на  каком  этапе  выполнения  задания 

обучающийся  испытывает  трудности, и  корректировать их.  Это  способствует 

предоставлению  конструктивной  обратной  связи  обучающимся  и  родителям. 

Ниже представлены примерные виды работ с критериями рекомендательного 

характера.  

 

Таблица  13.  Примерные  виды  работ  и  критерии  с  дескрипторами 

письменных работ  

 

№ 

Виды работ 

Критерии/дескрипторы  

1 

Диктант  

(с грамматическими заданиями) 

-  Записывает 

текст 

без 

искажения: 

пропуска букв, добавления и перестановок;  

-  знает и соотносит звуки и буквы; 

-  выполняет грамматические задания; 

-  умеет  расставлять  знаки  препинания  в 

пределах изученного материала; 

-  умеет правильно писать словарные слова;  

-  соблюдает  орфографический  режим  при 

написании слов 

 

58 

 

2 

Словарный диктант 

 

- пишет слова без ошибок; 

- умеет правильно писать словарные слова. 

3 

Предупредительный диктант – 

вид  слухового  диктанта.  Цель  – 

предупреждение 

ошибок 

путѐм 

объяснения  орфограмм  до  записи 

текста, 

слова. 

Применяется 

на 

первичных  этапах  изучения  темы.  

Перед 

записью 

проводится 

орфографический 

анализ 

– 

обучающиеся объясняют, как пишутся 

слова и почему. 

- 

Знает 

правило 

на 

проверяемую 

орфограмму; 

-    применяет  правила  орфографии  при 

написании слов;  

-  умеет  расставлять  знаки  препинания  в 

пределах изученного материала;  

- умеет правильно писать словарные слова. 

4 

Свободный 

диктант 

– 

в 

процессе  записи  текста  обучающиеся 

могут  заменить  отдельные  слова, 

изменить  структуру  предложения. 

Текст  диктуется  вначале  целиком, 

затем  по  частям  (3-4  предложения); 

каждая  часть  записывается  после 

повторного 

еѐ 

прочтения. 

Обучающиеся  записывают  каждую 

часть 

текста 

по 

памяти, 

как 

запомнили.  Данный  вид  работы 

подготавливает учащихся к написанию 

изложений. 

- 

Умеет 

подбирать/заменять 

слова 

подходящими по смыслу; 

- умеет записывать часть текста по памяти; 

-  применяет  правила  орфографии  при 

написании слов;  

-  умеет  расставлять  знаки  препинания  в 

пределах изученного материала.  

5 

Зрительный  диктант  –  вид 

орфографического 

упражнения, 

развивающий 

орфографическую 

зоркость, 

зрительную 

память 

и 

внимание.  Записанный  на  доске  текст 

(слова,  предложения)  прочитывается 

учащимися, 

анализируется, 

затем 

стирается. Обучающиеся пишут его по 

памяти.  После  записи  осуществляется 

проверка. 

- Умеет записывать текст по памяти; 

-  применяет  правила  орфографии  при 

написании слов;  

-  умеет  расставлять  знаки  препинания  в 

пределах изученного материала; 

- проверяет записанный текст по образцу. 

6 

Картинный 

диктант 

(беззвучный диктант) – учитель молча 

демонстрирует  предметную  картинку, 

обуучающиеся  записывают  название 

изображѐнного предмета. 

- 

Умеет  соотносить  изображение  со 

словами; 

-  умеет  записать  словами  изображенный 

предмет; 

-применяет 

правила  орфографии  при 

написании слов. 

7 

Выборочный  диктант  –  вид 

слухового  или  зрительного  диктанта. 

Предполагает запись не всего текста, а 

лишь  тех  слов,  словосочетаний, 

предложений, 

в 

которых 

есть 

орфограммы  на  изучаемое  правило. 

Может 

сопровождаться 

дополнительным заданием.  

-  Умеет  выбирать  слова  на  изученную 

орфограмму; 

-  применяет  правила  орфографии  при 

написании слов. 

8 

Творческий  диктант  –  по 

заданию  учителя  в  диктуемый  текст 

обучающиеся 

вставляют 

- Умеет подбирать определѐнные слова или 

изменять грамматическую форму; 

-  применяет  правила  орфографии  при 

 

59 

 

определѐнные  слова  или  изменяют 

грамматическую  форму  диктуемых 

слов.  

написании слов. 

9 

Составление  связного  текста 

из деформированных предложений. 

- 

Умеет 

составлять 

текст 

из 

деформированных предложений; 

- соблюдает структуру текста; 

-  умеет  списывать  получившийся  текст  без 

ошибок. 

10 

Списывание с сокращениями. 

-умеет 

записывать 

упрощенный 

вид 

предложения; 

-применяет 

правила  орфографии  при 

написании слов. 

11 

Списывание  предложений  с 

добавлением. 

- 

умеет  записывать  предложения  с 

добавлением слов; 

-  применяет  правила  орфографии  при 

написании предложений. 

12 

Изложение  

- Соблюдает 

последовательность 

изложения мысли без искажения; 

- соблюдает орфогрфический режим. 

13 

Сочинение 

- Составляет план; 

- соблюдает последовательность мысли; 

- соблюдает орфогрфический режим. 

жүктеу/скачать 5,04 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: