Ақ омела (Viscum album)
Омела – пішіні дөңгелектеу, əрдайым көгеріп тұратын бұта
(57-сурет).
57-сурет. Ақ омела
Ол ағаштың діңі мен бұтағында паразитті өмір сүреді. Сабағы жасыл түсті, жалған дихотомиялы бұтақтанады, жапырағы ұзынша, тығыз, жемісі – жидек. Тұқымы қыста жетіледі. Тұқымды висцен деген желім зат қоршап тұрады. Омела тұқымдарын құстар таратады. Олар омеланың жидегімен қоректеніп, тұқымын өзінің саңрағымен ағаштан ағашқа ұшып-қонып таратады. Ол тұқымдар ағаш діңі мен бұтағына жабысып қалады да көктемде өнеді.
Өскіннің бір ұшы ағаштың сыртқы қабығына қарай бұрылады. Алғашқыда «тамыр» ұшы кеңейіп, алақан (апрессорий) құрады да бұтаққа тіркеледі. Бұл апрессорийдан бастапқы тамыр шығып, бұ- тақтың қабығынан өтіп, шел қабыққа, камбийге, əрі жас түтіктерге жетеді. Келесі жылы екі жапырағы бар бірінші өркен өседі, үшінші жылы ұшында екі жапырағы бар бірінші бұтақ шығады.
Сонымен қатар бірінші тамырдан басқа да тамыр түзіліп, бұтақ- қа параллельді жылжып бұтаққа перпендикуляр сорғыштары өсіп,
ағашқа өнеді де, жылдан жылға ұлғая береді. Осы ризоидтармен омела өсімдіктен су мен минералды заттарды алып, ал басқа орга- никалық заттарды өзі түзеді. Қатты залалданған ағаштар кеуіп не- месе жеміс ағаштарының өнімі төмендеп кейде мүлде жойылады.
Достарыңызбен бөлісу: |
