- А, что подарите сватье? – загудели родственники.
- Подарю своей сватье цветной платок, – ответила, уже повысив голос, мать.
- Как так платок? Хотя бы камзол не нашелся?! – Сно-
ва вклинился он, почти взвизгнув.
- Да, что ты, дорогой, не вмешивайся, видать, после армии совсем свихнулся на женщинах, – пытался по- свойски утихомирить его дядька.
- Так, а какую скотину зарежем на свадьбу?
- Да, конечно, зарежем сивую корову, – не унимался он, но на этот раз, опередив и отца, и мать, чтобы на- вязать им свою волю.
- А, что отец твой скажет? – уже начал надоедать его дядька, облокотившись на подушку.
«Женюсь-то я, а другие дела должны вершить они, что за несправедливость», – думал Капар, разозлив- шись на то, что никто не хочет считаться с его мнени- ем, и не остался в долгу:
– А что может знать отсталый от жизни человек? Этого только и не хватало, светлолицый и корноухий
старец, словно его подбросил дух предков, взлетел со
своего места. Надулся, словно тулуп, кожа которой, как будто, готова была лопнуть снаружи.
- Уау, паршивец, ты разве первый, кто собрался же-
102 103
О н есі, а? Жалғыз сиы рды тойға сойып, е ртең келінді сауып шайқ атық қылайын деп пе ең, а?
Азын-аулақ ағайын қолға тұрмай қақшаңдаған ақ шұнақ шалды: «Бір ашуыңды қи, көкетайлап», – жа- тып, әзер басқан…
Шамның сары б ояқ сә ул есі жү здерінде ойнаған әке- шеше суреті жарға арқа сүйеп бұған «әй, б алам-ай»,
– дейтіндей.
Қ апар мылтығын қай та құрастырып, оқшан тайын б осағадағы ше ге ге ілді. Қазан енді бір-екі бүлк е тсе ет те туырылып тү се қ алар. Е ртең алакө беңде тұрамын, е рте қамданайын деп дас тар ханға қ ол соза беріп еді, сы рт тан ат оқыранды.
Артынша есік сықырлай ашылып «Ассалаумаға- лейкөм» деп еңкіш келген шынжау сары жігіт еніп келе жатты.
– Әлік алдым. Төр ге оз!
– Ау, Қ апе ке, ж алғыз өзің шошайып бұл не оты- рыс? Апам қайда? – деп шынж ау сары екі бұтын құшақтастырып отыра кетті.
– Е, өзімі здің Жет ес е кенсің ғой. Жол, б олсын!
– Сайл аудың сабылысы. Кандид ат тарға д ауыс беріңдер, депу тат жа сайық деп ел-жұ ртты үгіттеп жү рмін.
Қадишамен әріден аталастығы бар әрі бар жаһанның жаң алығын аузына тістеп жүретін осы жігіттің әр қылығы қыр адамына қызық-ақ.
ниться? Ишь, что надумал, а? Зарезав единственную корову на свадьбу, ты затем собираешься невесту до- ить, чтобы на чай молоко добыть, а?
Ок ружавшие р одст венники, при го вари вая: « Умер ьте с вой гнев, доро гой р одич», еле-еле успо коили с тарца, выры вающе гося из рук.
О тражая на лицах тусклый с вет лампы, по ртреты отца и матери, прижавши еся спинами к стене, буд то го ворили: «Эх ты, сын очек...»
Капар, собрав ружье зано во, по весил е го ряд ом с па- трон ташем на г во здь, прибитый у порога. Мясо д олж- но было уже чер ез д ва- три буль канья казана с вариться п олн остью. П однимусь за втра спозаран ку, отужинаю пораньше, решил он и, толь ко было, пр отян ул ру ку к пище, как услыш ал сна ружи ржанье лошади.
Сл ед ом, скрипя д верью, в д ом вошел высокий и пря- мой, как же рдь, рыжий парень, при ве тст вуя е го: « Ас- сала малей кум».
- Алей кумас салам. Пр оходи. Садись.
- Ау, Капе ке, п очему ты сидишь, один- одинёшенек, как перст? А где м оя те туш ка? – рыжий парень тут же сел, п одмяв п од се бя скрещенные ноги.
- А, э то ты, Жет ес, ч то ж, добро п ож ало вать.
- Пр едвыборная з апар ка. Е зж у, агити рую нар од, ч то-
бы голосовали за наших кандидатов.
Этот джигит, дальний родственник Хадиши, посто- янно носящий в зубах все мировые новости, своими выходками был интересен всем, в особенности, живу- щим на отшибе.
– Қадиша интернатта жататын екі-үш жаманға кет- кен. Жолаушыдан сәлем айтып жіберіпті. «Апамның қызыл қуырдағын сағындық», – деп. Ортақ қазанның быламық көжесінде кенеу бар ма, қоңылтақсып қоңқылдап жүрген ғой иттер!
– Қашан қайтады?
– Дү кен ге соғып, е ртең кештетіп жығылар.
– Оңаша қ алып қара қазанның иелігі қ олы ма басы бүтін тиді деп ж атыр е кенсің ғой. Дұрыс! – деп Жет ес дас тар ханға омырылды. – Қойдың басы н есі?
– Ақта тоқты еді. Етін сылып, қуырдақ етіп апаң қарынға салған. Басы мен бес тал қабырғаны қай құдам келеді деп сақтайын? Қазанға тоғытқам. Несібең әр қазанда жүрген жігітсің ғой, саған бұйырды.
- Хадиша уехала в интернат к трем своим сорванцам. Передала привет через путника. «Давно не ели жар- кое, приготовленное мамой», – жаловались они. Каша из общего казана, видать, непитательна, вот они, и хнычут, собачата.
- Когда вернется?
- Пройдется по магазинам, вернется завтра к вечеру.
- Оставшись один, решил стать единоличным хозяи- ном казана. - Пра-виль-но, – проговорил Жетес, по- додвигаясь к дастархану. – А почему здесь баранья голова?
- Ягненок был холощенным. Сестра твоя, вырезав мясо и приготовив жаркое, набила им его желудок, чтобы доставить детям блюдо в собственном соку. Для какого свата хранить мне голову и пять веток ре- бер?! Бросил все в казан. А ты тот джигит, доля кото-
104 105
рого в каждом казане. Угощение досталось тебе.
– Бәре келді! Тоңып кел гем. Жазғытұрғы жел жа рдай атанды жығады де ген. Әрі мына тал ау келгір торының жүрісі жа ман. Асқазанымды сапырып бітті.
Қапардың қолына тигені – бір шөкім құйқа, қалғаны
Жет естің алдынан ж алаңаш танып шықты.
– Апырым-ай, мына қойда түк ми жоқ, өрістен үйді қ алай тауып кеп жүр? – деп аппақ миды а сап жа- тып үй и есіне алақ-жұлақ қарайды. Қ апар бір тал қабырғаның басын мүжіп ж атып мырс етті.
– Сайл ау де ген тұп- тура соры ма шықты, – д есін ыстық сорпаны алып ж атып. Әлгіндей ем ес, жұтқыншағы жүгі рмей қ алыпты, ішіне ел қонған-дағы.
– Сақибеден мен әйелі Ағиба депутатқа таласып мал қораның басын жау шапқандай етті.
– Ойбай, бар қызық сенде б олды.
– Айтпа. Күй еуі кет еден шыққан Сей сенбайды қ олд ап, қ атыны та ма Сәр сенбайды жақ тап – қызыл майдан, қырық пышақ. Дүние ғ аламда самыз деп өңір тиегін ағытып ж атқанда бұлар рудың сойылын соғып… Надандық, сені қайтейін? – деп дас тар ханға бет сипай салды. Надандыққа өкпелеймін деп отырып б атаны да ұмытты.
– Қайсысы жеңді, қайсысы?
– Ағиба да. Бір шөкім кетені та ма табанына тұрғыза ма, « осыдан ініме д ауыс бе рме, ін ге кіргізейін» деп… Қ атын қайр ат тан са қазан ғана қайна мас… Жә, қойшы оны! Ал, аң қ алай, қанды ауызыңды сайл ап отырсың ба?
– Шибөрі күн бермей тұр, – деп малшылар зар жылай-
ды. Әуселесін көрейін деп отырмын.
– Шибөрі?
– Иә. Он шақты жыл болды ғой, Қошалаққа сондай бір мақұлықтың бауыр басқанына…
Жетес жантайып жатқан жерінен қопарылып түсіп, көпшігін іргеге қарай лақтырып жіберді.
– Шибөрі? – деді тағы да күлгені ме, жыламсырағаны ма – беймәлім, жүзі әлем-тапырық боп. Қарашығы маңып-маңып барып орнын әрең тапты.
Қапардың осы бір көп оқып миы ашып кеткен
- Очень хорошо! Приехал замерзший. От летнего ве- тра, валится, говорят, даже нар,* величиной с яр. К тому же ход этого гнедого, раздери его, совсем плох. Вконец разворошил желудок.
В руки Капара поп ался лишь кусок оп аленной кожи, все ос тальные кости о голились пер ед Жет ес ом.
- Надо же, у э то го бараш ка со всем нет моз гов, как же он на ходил дорогу от пастбища до д ома? – Бо рм отал он, гл отая белые мозги и пу гли во озираясь на хозяина д ома. Капар, грызя ребро, усм ехн улся.
Достарыңызбен бөлісу: |