Оқулық Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі бекіткен
жүктеу/скачать 0,7 Mb.
|
паразитология кітап
| Hypermastigida, Opalinida, Entodiniomorpha отрядтарының окілдері толығымен паразиттер.
Sarcodina класында ірі паразиттік топты амебалар кұрайды. Нёллердің (Noller, 1922) зерттеуі бойынша, АтоеЬіпа отрядының күрамында 70-ке жуык түрлері паразит болып саналады. Нёллердің (Noller, 1922) жіктемелерінен кейін паразиттік тіршілік ететін амебалардың жаңа түрлері ғылымға белгілі бола бастады. Мысалы, термиттерден 100-ге жуык паразиттік Sarcodina-лар аныкталған. Паразиттік тіршілік ететін Mastigophora-лардың санын дэл есеп- теп санаудың өзі өте киын. Ең көп Peridinea отрядында талшықты паразиттер кездеседі. Шаттон (Chatton, 1919) зерттеулері бойынша Peridinea отрядының кұрамында 43 паразиттік түрлері аныкталған. Содан бері, аталған отрядка жататын түрлердің саны артуда. Ал казіргі таңда аталған отрядта паразиттік тіршілік ететін түрлердің саны 60-ка жетіп калған. Euglenoidida отрядында итбалыктардың (головостиков) ішегінде паразиттік тіршілік ететін Euglena-нъщ бір түрі Euglenomorpha hegneri (Wenrich, 1924) жэне Hegneria leptodactyli тіркелген. Бұл от- рядтта паразиттік түрлер сирек кездеседі. Керісінше, Protomonadina отрядында паразитизм кең таралған. Венион (Wenyon, 1926) өз еңбегінде осы отрядка Trypanosoma- лардың 70-тен астам түрлерін және 300-ге жуык баска түрлерді па разит есебіне кіргізді. Таракандар меп термиттерде паразиттік тіршілік ететін Polymastigida жэне Hypermastigida өкілдері жаксы зерттелінген. Әрбір термиттердің-үшіншісінде Mastigophora өкілдері кездеседі, мэселен термиттердің 140 түрінен Polymastigida-нъщ 140 түрі жэне Hypermastigida-ның 85 түрі табылған. 41
Осылайша жалпы алганда, Mastigophora класында 750-800-ден кем емес паразиттік өкілдері бар. Infusoria тобында 200 түрден тұратын Entodinonwrpha толыктай паразиттік топ болып саналады. Holutricha отрядындаты барлык паразиттік формалар үш топка жіктелген. Алғашқы топка сүткоректілердің ішек паразиттері, отан 100-ге жуық гүрлері, екінші топка эртүрді теңіз омырткаеыздарында тіршілік ететін теиіздік формалар (Apostomuta), оган Шаттон және Львофф (Chatton et Lwoff, 1935 ) жіктемелері бойынша 40-қа жуык паразиттік түрлері, үшінші топ ауызсыздар отряд тармағына (Astomata) 150-ге жуық паразиттік түрлері кіреді. Әртүрлі моллюскалардың желбезегінде тіршілік ететін Thigmotricha инфузориялардың 80-100-дей түрлері белгілі. Қазіргі гаңда Heterotricha отрядында 80-нен астам паразиттік түрлері, Hypotricha отрядында 10-т а жуык түрлері паразиттер. Сондай- ак теңіз кірпілерінің ішетінде тіршілік ететін Holutricha жзне Oligotriclia отрядына жататын инфузориялардың 50-ге жуык түрлері белгілі. Peritricha отрядында тек Urceolaridae тұкымдасының 50-re жуык түрлері паразит Iік тіріпілік етеді. Барлык инфузориялардың ішінде паразиттік гүрлер 900-ден кем емес. Сортыш инфузория класынын өкілдері балыктардын жэне кіриікшелі инфузориялардың денесіндс паразиттік тіршідік етеді. Жалпы саны 30-га жуык. Sporozoa типінің өкілдері толық паразит болып саналады, оған коптеген түрлер кіреді. Мысалы, GregarinicJa отрядында 500- ге жуык. Coccidia отрядында 350-400, Haemosporidia отрядында 200-ге жуык наразиттік түрлері бар. Сонымен катар, Cnidosporidia жэне Microsporidia тигіі де тек паразиттерден кұралған. Мысалы, Microsporidia отрядына 200 гүр, ал Myxosporidia отрядында 700-дсп астамы түрлері паразиттер. Жалпы карапайымдылар тобында 20 мыңнан аса түр біріктірілсе, соның ішінде паразиттік түрлері шамамен 3500. Басаякты моллюскалардың бүйрегінде наразиттік тіршілік ететін Mesozoa тобындағы (Dicyemida жэне Heterocyemida отря ды) өкілдерінің 40 гүрі бар. Ал. губкалар (Spongia) типі тек сркін тіршілік етегін түрлерден ғана кұралған. Ішеккуыстылар (Coelenterata) тнпінде парази гтік формалар бірен- 42саран шашыраңқы түрде кездеседі, мысалы, стерлядь уылдырығында кездесетін Polypodium hydrirforme жэне сальпылардың дене куысында тіршілік ететін паразиттік ескектілердің Gastrodes- ін айтуға болады. Ішеккуыстылар типіне бар-жоғы 25-ке жуык паразиттік түрлері кіреді. Құрттардың 24 класының ішінде 13-інде паразиттік өкілдері бар, ал 6 класы (Trematodes, Monogenoidea, Cestodes, Acanthocephala, Nematomorpha, Myzostomida) толығымен паразиттерден түрады. Turbellaria класы 81 түқымдастан кұралса, соның 21 тұкымдасында паразиттік өкілдері немесе 8 тұкымдасы толығымен паразиттерден кұралған. Бүл кластың жалпы паразиттік тіршілік ететін түрлерінің саны 80-нен асады. Сорғыш қүрттар (Trematodes) класы шамамен 4000 түрден, Monogenoidea класы 1100 паразиттік түрден түрады. Фурманның (Fuhrmann, 1908) зерттеуі бойынша Cestodes класы 1500 түрден кұралған. Acanthocephala класында 500-ге жуык өкілдер бар (Meyer, 1933; Петроченко, 1956). Nematodes класы 10 мын түрден кұралса, соның 5 мыңға жуығы паразиттер, ал Nematomorpha класында 100 түрі паразит болып табылады. Nemertini класында бар-жоғы оншакты паразиттік формалар кездеседі (Malacobdella, Carcinonemertes). жүктеу/скачать 0,7 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|