заттардың алдында бас ию, нормаларды сөзсіз кабылдау адамды нашз
болмысынан айырады деп есептеп, нигилистік тұрғыда теріске
шьғарады.
Киниктердің
пікірінше,
әлемдегі
адам
болмысының
шынайылығы табиғат заңдарымен сәйкес жүруінде, ал ол үшін рухани
адамгершілік тұрғыда өзгеру кажет. Бұл өзгерудің мэні пікір айтудан
сақтанумен сипатталады, өйткені коғамда кабылданған адамгершілік
көзкарастар, нормалар мен зандар - шартты, ал олар туралы білім мен
айтылған пікірлер релятивті болып табылады.
Стоиктер мен эпикуршылар әлемдегі адам болмысын практикалык
өзгертуден бас тарта отырып, киниктерден өзгеше жолды ұсынады.
Стоиктер - атараксияға жетуді, эпикуршьшар лэззатка берілуді ұсынады.
Алайда шынайы болмысты кұрастыру әркашан да батыстык адамнын
сүйікті мақсаты болып келді жэне батыстық мәдениет дамуының өн
бойында ол эр түрлі формаларда көрінді. Әлеуметтік кайта кұрулар
мақсатында адамның шынайы болмысын кұрастыруға тырыскан бұл
ұмтылыстар,
эсіресе,
Жаңғыру
дэуіріндегі
көптеген утопиялык
концепцияларға тән (Т. Мор, Т. Кампанелла). Карл Мюнцер жерді
теңдей бөліп беруді үсынды. Ол революциялык әрекетке практикалык
қатысуы аркьшы өзінің утопиялык идеалдарын тікелей нактылыкка
айналдыруға тырысты.
Реформация дэуіріндегі біркатар әлеуметтік-саяси жэне діни-
идеологиялык козғалыстар да адам әлеміне практикалык ыкпал етуге
ұмтыла отырып, оны жетілдіру мен кайта кұру мақсатын көздеді. Бұл, ең
алдымен, дін гұрыптарынын сырткы формаларын өзгертуден жэне
феодалдык тәртіптерді модификациялаудан көрінеді. Бұл жаңа қоғамдык
формаларға өту кұдайға кызмет аткару тэсілдерін карапайымдандыру
Достарыңызбен бөлісу: |
