косылып
кетуіне
(индуизмдегідей) ешбір дәлел жок; 4) жанның жай психикадан
айырмашылығын
оның адами-моральдық негіздерінен іздеу керек,
ұждан-жаннын тілегі, осы аркылы жанның мэңгілігі жүзеге асады. Жан
мэңгілігіне сенбеу өмірде мән-мағына бар дегенге сенбеумен бара-бар.
Адам өлген соң да жаны жоғалмай, әлемдік рухпен косылады деген пікір
адамға үлкен сенім ұяландырады. Бұл біздің Шэкэрімді окығанда алған
тэліміміз. Ойпшлдың өзі еңбегінің аяғында мынадай корытындыға
келеді: «Мен жан да бар, жын да бар, адамның өз жанының куаты да бар
деймін. Дәлелім: 1. Шакырмаған жан келіп, кейде өзі пэленшенің жаны
екеніне нанарлык сөз айтатыны. 2. Шақырмаған кісіге баксылык-
диуаналық, фахризм, жындылық кез болатыны. 3. ¥йкыда кезу,
лунатизм, магнетизм мен біреудің еркін билеу, түсі дэл келу-бұл үш
түрлісі үш бөлек куатгың иесі болуға лайык». Қазақы (жалпы
мұсьшмандык та түсінік бойынша) кұдай Адам атаны балшыктан
жаратып оған өзі жан берген. Адамның өмірдегі келеңсіз көріністердің
барлығы
осы
хаостык
табиғи
денеде
ұяланады.
Адам
өз
нәпсіқұмарлығын жеңіп, кұдайылык рухани жоғарылылыкка жетуі
кажет.
Нэпсікүмарлықпен
жэне
тэн
ләззаттығымен
күрес
діни
философияның басты такырыптарының біріне айналған. Алыска
бармай-ак, Орталық Азияда исламдык сопылық бағыттың бір өкілінің
пікірін келтірейік:
«Нәпсім айтады, бұл дүниенің бар (мүлкін) жисам, Қытай, қыргаз,
кыпшак, Үндістанды (жаулап) алсам, Асьш мата, алтын менен күмісті үйіп
койсам, бак берсе, бір кепе салып жатамын дейді. Нәпсім айтады: кәсіл
Достарыңызбен бөлісу: |