Адам болудың маңызды бір шарты өзіндегі нәпсікұмарлыкты тежеу. Бұл жолда, Қ.А. Ясауидің пікірінше, адам өзіне өзі соғыс (жиһад) жариялауы керек. Нэпсікұмарлыкты тежеуде дін үлкен рөл аткарған. Әрине, исламда экстремистік кейбір сарындардың болуы мүмкін. Бірақ, жалпы алғанда, этикалық мазмұны бойынша исламдық қундылытар казак әдеп жүйесінде оң кызмет аткарған. Ойымыз көрнекі болу үшін жоғарыдағы Сүлеймен ойларын ары карай жалғастырайык. Рухым айтады: діннің ісін жасылап жолға койып, Ізгілік, жақсылық, жауыздык атаулыны айырып. Түп болса, тағат ғибадатпен тік отырып, Күндіз болса, салауат (айтып) ораза тутамын дейді. Алайда, жалғыз діни көзкарастар о дүниедегі жаксылық пен жамандык төңірегінде ақырына дейін анығын айта алмайды. Сондыктан өмірдің мазмунына, оның мәніне өте салауатты, шынайы карау керек. Бабамыз Жүсіп өзіне тэн мысқылмен, адам өледі, егер дәрі өлімнен қугкаратьш болса, онда дэрігерлер мэңгі өмір сүрген болар еді ғой деді. Ата-бабаларымыз адамның ішкі дүниесіне зер сала актара карай отырып, оның элеуметтік ортадағы салмағын аныктай білген. Соңында, өздерінің көз жеткізген ой кортындыларын жасаған. Олар адамға үлкен моральдык талаптар коя отырып, зор сенім, үлкен үміт артады. Дәстүр-салтымызда, инабаттылық пен иманжүзділікті калыптастыру максатында тақырыпты халық даналығымен байланыстырудың маңызы зор. Қазак даналарының тұжырымдауынша, акыл-парасаттылык мынадай 10 нэрседен тұрады: 268
біріншіден, адамдарға кішіпейіл жэне нэзік сезімталдыкпен караудан, екіншіден, өзінің ісінің бұрыс екенін біліп, соған орай әрекет жасаудан; үшіншіден, халкына кызмет
