Оқулық o p s 3 философия негіздері
теріс екендігін теория жолымен дэлелдеу мүмкін емес, олай болса
жүктеу/скачать 13,05 Mb. Pdf көрінісі
|
| теріс екендігін теория жолымен дэлелдеу мүмкін емес, олай болса
“өзіндік заттарға” тэн оның ішкі зандылығын, мәнін біз танып-біле алмаймыз, сондыктан оған талпыну - бос әурешілік. Керісінше, таза ақыл-ой адамның ерік-жігерін, практикалык іс- эрекетін айкындауға мүмкіндік береді. Айталық, адам жеке тұлға ретінде табиғат зандылыктарынан төмен тұрғандыктан сырткы элемнің эсерінен шыға алмайды, сол себепті ол ерікті де емес, ал даралык касиеттерінің ерекшеліктеріне, өзінің ылғи да танып-білуге ұмтылу кабілетіне карасак, ол - өзінің практикалык ақыл-ойына сүйеніп, ерікті іс-эрекет жасайды. Бүл жағдайда адам барша жұртка бірдей эдептілік заңы - эдептілік императивін басшылыкка алады. Әдептілік императиві бойынша игіліктерге, бакытка жетуге ұмтылу немесе сүйіспеншілік, жақсы көру сияқты кылыктар адамның іс-эрекетін эдепті кылмайды, керісінше коғамда калыптаскан эдептілік зандарын сыйлап, өз міндетінді өтесең сол өнегелі іс болып саналады. Мұндай этикалык міндеттілік адамдарға теория жүзінде емес, практика жүзінде эдептілік бостандығы тұрғысынан іс-эрекет жасауға сенім туғызады. Сөйтіп, адамның ар-ождан өлшемдері адамгершіліктің ең жоғары кағидасы - эдептілік императивінің талаптарына сай келеді. Эдептілік діни жатсынуға тәуелді емес, себебі ол - өз заңына сүйеніп, өзінше өмір сүреді. Ал, дін - кұдайды ең жоғары идеал, немесе кұдай алдындағы парыз ретінде түсінетін біздің барлык міндеттілігіміздің жиынтығы. Осыдан келіп Кант, күдайға жағамыз деп сактап жүрген діни институттардың тіпті де қажеті жоқ, тек эдептілік императиві негізінде тақуалы өмір сүрсең болтаны деген тұжырым жасайды. жүктеу/скачать 13,05 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|