Оқулық Түркістан 022 ӘОЖ


 Дәнекер тіндерінің арнайы белоктары



Pdf көрінісі
бет352/433
Дата04.11.2023
өлшемі7,9 Mb.
#189337
түріОқулық
1   ...   348   349   350   351   352   353   354   355   ...   433
Байланысты:
18.08.2022-biohimiya-2-b-lim-okonchat.-variant-1

 
12.5. Дәнекер тіндерінің арнайы белоктары. 
 
Коллагендер
– клеткааралық заттардың фибриллярлы 
белоктары, олар барлық дене белоктарының 25-30%-н құрайды. 


455 
Коллаген молекулаларының 15-тен астам түрлері белгілі, олар 
изоколлогендер: 
I - 
[α(1)]

α

(I) және 
II 
- [α(II)]

- сүйектер, дентин, 
көздің қасаң қабығы, гиалинді шеміршектерде; 
III 
- [α(III)]

-тері, 
қызыл иек, жүрек қақпақшаларында; 
IV - 
[α(IV)]

- базальды 
мембраналарда;

- [α(1)]

α

(V) және
VI -
α,(VI) , α

(VII) – 
сүйектер, көздің мүйізді қабығы, жүрек қақпақшалары, артерия 
тамырларында;
VII -
α

(VII) және
VIII -
α

(VIII) – тамыр 
эндотелиінде; 
IX -
α

(IX) α

(IX) және
X -
α

(X) –шеміршек тінінде 
кездеседі, ал изоколлагеннің I-III-ші түрлері – фибриллалар түзеді;
изоколлагеннің IV-VII түрлері тор түзушілер болып есептеледі, 
мысалы, базальды мембранада, IX-XII изоколлагендер фибрилла 
түзуге қатысады. [34]. 
Коллаген 
молекуласының 
полипептидтік 
тізбегі 
жиі 
қайталанатын триплет: глицин – X-Y-тен тұрады. Бұл кезде, әдетте 
X және Y қызметін пролин (гидроксипролин) және лизин
(гидроксилизин) атқарады. Бұл полипептидтік тізбек әр спираль 
сайын 3 аминқышқылының қалдығынан тұратын, солға бұралған 
спиральдарды қалыптастырады, коллагенде белоктың екінші реттік 
α-спиральді құрылымын тұрақтандыратын сутекті байланыстар 
түзілмейді. Коллаген 
талшығының 
құрылымдық 
бірлігі 
тропоколлаген -
деп аталады. Ол үш полипептидтік тізбектің 
суперспиральдануы нәтижесінде, таяқша тәрізді молекулалар
түзіледі, оның ұзындығы 300 нм және диаметрі 1,5 нм болады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   348   349   350   351   352   353   354   355   ...   433




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет